การพัฒนาคุณภาพชีวิตด้วยการสวดมนต์ของชุมชนท่าลี่ อำเภอกุมภวาปี จังหวัดอุดรธานี

บทคัดย่อ

          งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาหลักการเจริญสมาธิในพระพุทธศาสนาเถรวาท  2) ศึกษาวิธีการนำสมาธิไปประยุกต์ใช้ในการส่งเสริมคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีทิ่ 4-6 โรงเรียนดงสวรรค์วิทยา ตำบลดงสวรรค์ อำเภอนากลาง จังหวัดหนองบัวลำภู และ 3) ศึกษาแนวทางการนำสมาธิไปประยุกต์ใช้ในการส่งเสริมคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4-6 โรงเรียนดงสวรรค์วิทยา ตำบลดงสวรรค์ อำเภอนากลาง  จังหวัดหนองบัวลำภู การวิจัยนี้  เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยการวิเคราะห์ข้อมูลจากพระไตรปิฎก เอกสารวิชาการทางพระพุทธศาสนา งานวิจัยที่เกี่ยวข้อง และเป็นการศึกษาวิจัยเชิงภาคสนาม  แล้วนำเสนอผลการวิจัยด้วยวิธีการวิเคราะห์เชิงพรรณนา
          ผลการวิจัย พบว่า 1) การสวดมนต์ในพระพุทธศาสนา ในงานวิจัยนี้หมายถึง การสวดมนต์รตนสูตรในชุมชนท่าลี่ หลักธรรมที่ปรากฏในรตนสูตรมี 3 ประการ ประการแรก เป็นการประกาศให้เหล่าภูตคุ้มครองรักษาพวกมนุษย์ที่นำเครื่องพลีกรรมมาบวงสรวงทั้งในเวลากลางวันและกลางคืน ซึ่งพลีกรรมนี้หมายถึง การทำบุญตามหลักพระพุทธศาสนา ประการที่ 2 เป็นการบรรยายคุณพระรัตนตรัยว่าเป็นรัตนะอันประเสริฐสุด พรรณนาคุณลักษณะของพระโสดาบันเป็นพิเศษ และยังสามารถละสังโยชน์ (ทำลายกิเลสให้หมดไป) 3 ประการ คือ (1) สักกายทิฏฐิ ความเห็นว่าเป็นอัตตา (2) วิจิกิจฉา มีความสงสัยในคุณของพระรัตนตรัย (3) สีลัพพตปรามาส ความถือมั่นศีลพรต ยึดติดศีลด้วยวัตร ทำให้พระอริยะเจ้าชั้นนี้คือ พระโสดาบันพ้นแล้วจากการตกลงสู่อบายภูมิ และจะไม่อาจทำอภิฐาน 6 ประการที่ 3 เป็นการประกาศให้ภูตทั้งหลาย จงนมัสการพระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ และอำนวยพรให้สรรพสัตว์เหล่านี้มีความสวัสดี
          2) สภาพปัญหาคุณภาพชีวิตของชุมชนท่าลี่ พบว่ามี 4 ด้าน คือ 1) ปัญหาด้านด้านร่างกาย 2) ปัญหาด้านจิตใจ มีความวู่วามฉุนเฉียวและมีความเครียด 3) ปัญหาด้านสังคม มีภาระหนี้สิน รายได้ไม่พอกับรายจ่าย ไม่ได้ช่วยเหลืองานหมู่บ้าน 4) ปัญหาด้านปัญญา ภาวะสมองตื้อ หลงลืมขาดความรอบคอบ ขาดการพิจารณาไตร่ตรอง
          3) การพัฒนาคุณภาพชีวิตด้วยการสวดมนต์ของชุมชนท่าลี่ พบว่า มี 4 ด้าน คือ 1) การพัฒนาคุณภาพชีวิตทำให้ร่างกายแข็งแรง 2) ด้านจิตใจ ทำให้จิตใจสงบ และเกรงกลัวต่อการทำชั่ว 3) ด้านสังคม มีมนุษย์สัมพันธ์ที่ดีต่อเพื่อนบ้าน และช่วยเหลือชุมชน 4) ด้านปัญญา ทำให้รู้เท่าทันอารมณ์ มีความคิดสร้างสรรค์ ทำให้ทราบความหมายของบทสวดมนต์ และนำหลักธรรมในบทสวดมนต์ไปประพฤติปฏิบัติเพื่อประโยชน์ต่อตนเอง และสังคม อีกทั้งมีความเชื่อว่า เมื่อสวดมนต์บทรตนสูตรแล้ว จะทำให้สังคมเกิดความร่มเย็น เป็นสุข  สามารถที่จะขจัดโรคภัยต่าง ๆ โดยเฉพาะโรคระบาดโควิด 19 ได้