การพัฒนากิจกรรมท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมโดยการมีส่วนร่วม ของชุมชนท้องถิ่นคอรุม จังหวัดอุตรดิตถ์

บทคัดย่อ

          การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ คือ 1) ศึกษาสภาพด้านการท่องเที่ยว และกิจกรรมการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมชุมชนคอรุม 2 ) พัฒนากิจกรรมการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมโดยการมีส่วนร่วมของชุมชนคอรุม  และ 3 ) รูปแบบกิจกรรมการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมที่เหมาะสมของชุมชนคอรุม เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพและเชิงปริมาณร่วมกัน ด้วยเครื่องมือ การสังเกต การสัมภาษณ์ แบบสอบถาม การสนทนากลุ่มและการประชุมเชิงปฏิบัติการ ใช้การสุ่มตัวอย่าง การสัมภาษณ์แบบเจาะจง 4 กลุ่ม คือ  1 ) กลุ่มผู้บริหารระดับพื้นที่ 2 ) กลุ่มผู้ประกอบการ 3 ) กลุ่มผู้นำ และ 4 ) กลุ่มตัวแทนชาวบ้าน จำนวน 35 คน และสุ่มตัวอย่างแบบชั้นภูมิ เก็บข้อมูลแบบสอบถาม จำนวน 307 คน จากประชากร 1,321 คน วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติร่วมกับการสังเคราะห์ข้อมูลทางสังคมศาสตร์
          ผลการศึกษา 1. สภาพด้านการท่องเที่ยวชุมชนคอรุม พบว่าทรัพยากรการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมโดดเด่น พบข้อมูลพระยาพิชัยดาบหัก วัฒนธรรมลาวเวียง แต่การบริหารจัดการแหล่งท่องเที่ยวและกิจกรรมไม่ชัดเจน 2. การพัฒนากิจกรรมการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมโดยการมีส่วนร่วมของชุมชนคอรุม พบ 5 รูปแบบ คือ 1) กิจกรรมท่องเที่ยวบนฐานวัฒนธรรมและทรัพยากร 2) กิจกรรมความสามารถในการสืบทอดภูมิปัญญาและองค์ความรู้ 3) กิจกรรมความเป็นเอกลักษณ์ด้านวิถีชีวิต 4) กิจกรรมบนความต่อเนื่องของการสืบสานวัฒนธรรม และ 5) กิจกรรมความผูกพันของชุมชนต่อแหล่งท่องเที่ยวทางวัฒนธรรม 3. รูปแบบกิจกรรมการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมที่เหมาะสมชุมชนคอรุม พบ 4 กิจกรรม คือ 1) กิจกรรม ชั่วโมงลงมือทำของที่ระลึก “ประติมากรรมเครื่องปั้นดินเผานูนต่ำ” 2) ประติมากรรมลอยตัว ตุ๊กตาหาบจังหัน 3) กิจกรรมท่องเที่ยวตามรอยพุทธวิถีลาวเวียง หาบจังหัน และ 4) กิจกรรม “ต้นผึ้ง” สะท้อนความสามารถในการสืบทอดภูมิปัญญาอย่างยั่งยืน