การบริหารกิจการคณะสงฆ์ของพระสังฆาธิการในศตวรรษที่ 21
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิชาการเรื่อง “การบริหารกิจการคณะสงฆ์ของพระสังฆาธิการในศตวรรษที่ 21” มีวัตถุประสงค์เพื่อนำเสนอแนวทางการประยุกต์การบริหารกิจการคณะสงฆ์ ซึ่งมี 6 ด้าน ได้แก่ ด้านการปกครอง ด้านการศาสนศึกษา ด้านการศึกษาสงเคราะห์ ด้านการเผยแผ่พระพุทธศาสนา ด้านการสาธารณสงเคราะห์ และด้านการสาธารณูปการ ซึ่งเป็นแนวปฏิบัติให้กับพระสังฆาธิการโดยมหาเถรสมาคมที่กำหนดขึ้นใน พ.ศ.2505 แต่เมื่อโลกหมุนเวียนสับเปลี่ยน สรรพสิ่งในโลกย่อมเปลี่ยนแปลงตาม ทั้งด้านเศรษฐกิจ สังคม และการเมือง รวมทั้งทางด้านจิตใจ การที่พระสังฆาธิการจะทำการบริหารกิจการคณะสงฆ์ในแบบเดิม สามารถทำได้แต่อาจจะทำให้งานพระพุทธศาสนาไม่สามารถขับเคลื่อนให้เกิดประสิทธิภาพและประสิทธิผลได้ การปรับตัวของพระสังฆาธิการในการนำหลักการบริหารกิจการคณะสงฆ์มาใช้ แต่จะดำเนินการอย่างไรให้รู้เท่า เข้าถึง เท่าทันต่อการเปลี่ยนแปลงของสังคมโลก จึงจำเป็นต้องมีการปรับกลยุทธ์โดยประยุกต์หลักการหรือแนวทางของพระพุทธเจ้าซึ่งได้วางหลักการบริหารไว้อย่างชัดเจน และละมุนละม่อมนำมาใช้ได้ในทุกยุคทุกสมัย และหลักการบริหารที่เป็นศาสตร์สมัยใหม่ เพื่อจะได้นำหลักการบริหารกิจการคณะสงฆ์ทั้ง 6 ด้าน ไปปฏิบัติได้อย่างรวดเร็วและไม่ก่อให้เกิดผลกระทบต่อผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง แนวทางดังกล่าวถึงแม้จะเป็นหลักการง่ายๆ แต่ถ้าทำได้จะได้ผลดีมากต่อการทำงานของคณะสงฆ์ ให้รู้เท่า เข้าถึง ความเปลี่ยนแปลงและการปรับตัว นำประโยชน์สุขอย่างสูงสุดมาสู่สังคมไทย
Article Details
เอกสารอ้างอิง
กรมการศาสนา. (2540). คู่มือพระสังฆาธิการว่าด้วยเรื่องการคณะสงฆ์และการพระศาสนา. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์การศาสนา.
กรมการศาสนา. (2542). คู่มือพระสังฆาธิการว่าด้วยพระราชบัญญัติ กฎ ระเบียบและคำสั่งของคณะสงฆ์. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์การศาสนา.
จันทรานี สงวนนาม. (2536). หลักการ แนวคิดทฤษฎีและเทคนิคการบริหาร. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานคณะกรรมการประถมศึกษาแห่งชาติ.
ประเวศ วะสี. (2539). พระสงฆ์กับการเรียนรู้เท่าทันสังคม. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานสภาสถาบันราชภัฏ.
พระครูปลัดเกษฎา ผาทอง และคณะ. (2562). บทบาทของพระสงฆ์กับการเสริมสร้างวัฒนธรรมทางการเมืองในพื้นที่ประเทศกัมพูชา ลาว พม่า และไทย. วารสารสันติศึกษาปริทรรศน์ มจร. 7 (6), 1662-1676.
พระราชปริยัติโมลี (ไพบูลย์ วิปุโล). (2554). การบริหารกิจการคณะสงฆ์ของเจ้าอาวาสในเขตปกครองคณะสงฆ์จังหวัดสุพรรณบุรี. วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการจัดการเชิงพุทธ. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
ไพรถ เลิศพิริยกมล. (2539). สภาพปัญหาสังคมไทยในยุคโลกาภิวัตน์. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานสภาราชภัฏ.
มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
มานพ พลไพรินทร์. (2531). คู่มือการบริหารกิจการคณะสงฆ์. กรุงเทพมหานคร: ชุติมาการพิมพ์.
วิโรจน์ สารรัตนะ. (2546). การบริหารการศึกษา : หลักการ ทฤษฎี หน้าที่ ประเด็นและบทวิเคราะห์. (พิมพ์ครั้งที่ 4). กรุงเทพมหานคร: ทิพย์วิสุทธิ์.
สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ. (2554). คู่มือพระสังฆาธิการ. สำนักเลขาธิการมหาเถรสมาคม. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ.
สำนักงานเลขาธิการมหาเถรสมาคม. (2542). คู่มือพระสังฆาธิการและพระวินยาธิการ. กรุงเทพมหานคร: กระทรวงศึกษาธิการ.
พระอธิการผจญ อาจาโร (ทนันจง). (2553). ศึกษาบทบาทของพระสงฆ์ในการบริหารจัดการวัดโดยใช้หลัก ธรรมาภิบาล: ศึกษาเฉพาะกรณีอำเภอบ้านโฮ่งจังหวัดลำพูน. วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต. สาขาวิชาพระพุทธศาสนา. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวทิยาลยัมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
Spencer and Spencer. (1993). Competency at Work: Model for Superior Performance. New York: Wily & Sons.