เฮือน 3 น้ำ 4 ที่มีผลต่อการดำเนินชีวิตของชุมชนตำบลยางท่าแจ้ง อำเภอโกสุมพิสัย จังหวัดมหาสารคาม
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
วิทยานิพนธ์ฉบับนี้ มีวัตถุประสงค์ คือ 1) เพื่อศึกษาเฮือน 3 น้ำ 4 ในวรรณกรรมอีสาน 2) เพื่อศึกษาเฮือน 3 น้ำ 4 ที่มีอิทธิพลต่อการดำเนินชีวิตของชุมชนตำบลยางท่าแจ้ง อำเภอโกสสุมพิสัย จังหวัดมหาสารคามและ 3) เพื่อศึกษากิจกรรมเฮือน 3 น้ำ 4 ที่มีผลต่อการดำเนินชีวิตของชุมชนตำบลยางท่าแจ้ง อำเภอโกสุมพิสัย จังหวัดมหาสารคาม เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพโดยวิเคราะห์ข้อมูลเชิงพรรณนา ผลการวิจัยพบว่า
เฮือน 3 น้ำ 4 ในวรรณกรรมอีสาน โดยใช้หลักธรรมสอดแทรก เพื่อชี้ให้เห็นแนวทางปฏิบัติ และผลของการไม่ปฏิบัติตามหลักพุทธธรรมที่เกี่ยวกับคุณธรรมที่ปรากฏในวรรณกรรม มีคุณธรรมด้านการแสดงความเคารพต่อกัน การบำเพ็ญเพียร การเสียสละ ส่วนที่เกี่ยวกับจริยธรรมที่ปรากฏมีความกตัญญู ความรักความเมตตา ศีลธรรม
หลักธรรมที่ส่งเสริมคุณค่าและความงามของสตรีที่เป็นเครื่องมือพัฒนาความประพฤติของสตรีให้งดงามสูงขึ้นกับเฮือน 3 น้ำ 4 คือ 1) งามภายนอก เป็นความงามทางร่างกายที่ปรากฏให้เห็นเป็นรูปธรรม และ 2) งามภายใน เป็นความงามที่มุ่งเน้นด้านสภาพจิตของบุคคล มีคุณธรรมประจำใจ ขันติ ความอดทน โสรัจจะ ความว่าง่าย สังคหวัตถุ 4 ซึ่งประกอบด้วยทาน, ปิยวาจา, อัตถจริยา, และสมานัตตตา เบญจกัลยาณี กับเฮือน 3 นํ้า 4 ประกอบด้วย “เรือนสาม” ได้แก่ เรือนกาย เรือนผม และเรือนอยู่หรือเรือนนอน สำหรับ “นํ้าสี่” ประกอบด้วย นํ้าใจ, นํ้าคำ, นํ้ามือ, และน้ำเต้าปูนหรือน้ำดื่ม น้ำใช้
เฮือน 3 น้ำ 4 ที่มีผลต่อการดำเนินชีวิตของชุมชนตำบลยางท่าแจ้ง อำเภอโกสุมพิสัย จังหวัดมหาสารคาม คุณค่าความงามของสตรีมีคุณค่าและองค์ประกอบที่สำคัญ คือกิริยามรรยาทและวัตรปฏิบัติดีงาม หรือนิสัยดีและจริยาวัตรดี รวมทั้งคุณค่าของการพัฒนาตนเองให้มีคุณธรรมประจำใจ ควบคุมตนเองดีสงบเสงี่ยมดี ครองตนดี ครอบครัวและชุมชน “เรือนสามนํ้าสี่” หากหญิงใดมีองค์ประกอบครบถ้วนตามนี้จะได้รับการยกย่องว่าเป็นสตรีที่ดี เป็นภรรยาที่ดี และมีโอกาสได้คู่ครองที่ดี นอกจากนี้ พ่อแม่ผู้ปกครองในยุคปัจจุบันมีภาระหน้าที่มากขึ้นต้องทำงานนอกบ้านทั้งสองคนเพื่อหารายได้มาจุนเจือครอบครัวในภาวะค่าครองชีพสูงอย่างในปัจจุบัน ผู้ปกครองจึงมีเวลาอบรมบ่มนิสัยแก่บุตรหลานสตรีเกี่ยวกับประเด็นนี้น้อยลง ทั้งนี้ คุณค่าดังกล่าวมีการเปลี่ยนแปลงไปตามยุคสมัย กอปรกับอิทธิพลของวัฒนธรรมต่างชาติที่แทรกซึมเข้ามาในยุคโลกาภิวัฒน์
Article Details
References
จารุวรรณ ธรรมวัตร. (2521). ลักษณะวรรณกรรมอีสาน. มหาสารคาม: มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.
ประทุมทิพย์ ทองเจริญ. (2560). เรือนสามนํ้าสี่ : การจัดการความรู้เกี่ยวกับคุณค่าของสตรีไทยผ่านมุมมองปราชญ์ชาวบ้านภาคใต้จากวรรณกรรมปฏิทัศน์ม. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏสุราษฎร์ธานี. 9 (3), 194
ประวิทย์ สุวณิชย์. (2536). 108 ซองคำถาม เล่ม 2. กรุงเทพมหานคร : สารคดี.
พระธรรมปิฎก (ป.อ. ปยุตฺโต). (2543). พจนานุกรมพุทธศาสตร์ฉบับประมวลธรรม. (พิมพ์ครั้งที่ 9). กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระธรรมปิฎก (ป.อ.ปยุตโต). (2546). พุทธธรรม. กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราช วิทยาลัย.
พระมหากมล ถาวโร (มั่งคำมี). (2543). สถานภาพสตรีในพระพุทธศาสนา. วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช. ข้อสังเกตบางประการเกี่ยวกับวรรณคดีกับสังคมเมือง. (2535). เอกสารการสอนชุดวิชาพัฒนาการวรรณคดีไทย ชุดที่ 8-15. นนทบุรี : มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
รพีพรรณ สุวรรณณัฐโชติ. (2551). สตรีกับกิจกรรมทางเศรษฐกิจและสังคมในชุมชนทะเลน้อย จังหวัดพัทลุง. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์.
ราชบัณฑิตยสถาน. (2546). พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน. กรุงเทพมหานคร: ศิริวัฒนาอินเตอร์พริ้นท์.
วินัย ภู่ระหงษ์. (2520). พระสุธน-นางมโนราห์ : การศึกษาเปรียบเทียบที่มาและความสัมพันธ์ระหว่างฉบับ ต่าง ๆ. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สมศรี สุกุมลนันทน์. (2531). คิดอย่างผู้หญิง. กรุงเทพมหานคร : แม่คำผาง.
สุทธิพงศ์ พรหมไพจิตร.(2541). บทบาทของสตรีกับการพัฒนาสังคม กรณีศึกษาที่จังหวัดปัตตานี มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์. ปัตตานี: มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์.