การจัดการป่าชุมชนลำห้วยแม่ตาล ตำบลบ้านตาล อำเภอฮอด จังหวัดเชียงใหม่
Main Article Content
บทคัดย่อ
การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา 1) สภาพการจัดการป่าชุมชนลำห้วยแม่ตาล 2) กระบวนการสร้างการมีส่วนร่วมในการจัดการป่าชุมชนลำห้วยแม่ตาล และ 3) เสนอแนะแนวทางการจัดการป่าชุมชนลำห้วยแม่ตาลแบบมีส่วนร่วม เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ เก็บข้อมูลจากการสัมภาษณ์เชิงลึกกับประชาชนภายในหมู่บ้าน ผู้นำชุมชน ปราชญ์ชาวบ้าน ผู้บริหารหน่วยงานรัฐที่เกี่ยวข้องกับทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม และผู้บริหารองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น จำนวน 40 คน
ผลการศึกษาพบว่า 1) สภาพการจัดการป่าชุมชนลำห้วยแม่ตาลอยู่ในสภาพอุดมสมบูรณ์ มีสัตว์ป่าเข้ามาอยู่อาศัยมากขึ้น ป่าต้นน้ำลำธารมีน้ำไหลลงลำห้วยตลอดทั้งปีจากการตั้งกลุ่มอนุรักษ์ป่าชุมชนพื้นที่บ้านตาล 2) ผู้นำชุมชนมีกระบวนการสร้างการมีส่วนร่วมกับคนในชุมชนด้วยการสร้างจิตสำนึก ส่งเสริมการเรียนรู้ และช่วยป่าคงความสมบูรณ์พร้อมทั้งมีการติดต่อหน่วยงานภาครัฐเพื่อของบสนับสนุนรวมถึงเข้ามามีส่วนร่วมในการเฝ้าระวัง และติดตามไฟป่า ดินถล่ม และน้ำหลาก และ 3) การเสนอแนะแนวทางการจัดการป่าชุมชนแบบมีส่วนร่วม คือ ผู้นำหมู่บ้านแต่ละหมู่บ้านควรให้การตระหนักถึงประโยชน์และโทษจากการทำลายป่า ผ่านการพิธีกรรมบวชป่า พระสงฆ์เทศนาธรรมะ เจริญพุทธมนต์ ปล่อยปลา การทำฝายกันน้ำล้น เพื่อให้ป่าเป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ตามความเชื่อของชาวบ้าน และเพิ่มโอกาสอยู่รอดของป่ามากขึ้น
Article Details
เอกสารอ้างอิง
กรมป่าไม้. (2562). ป่าชุมชน รูปแบบการพัฒนาและบริหารจัดการป่าอย่างยั่งยืน. ออนไลน์. สืบค้นเมื่อ 2 ธันวาคม 2564. แหล่งที่มา: https://www.forest.go.th/community/wp-content/uplo ads/ sites/16/2018/08.
ชญาณิศา เกตุแก้ว. (2556). กระบวนการจัดการป่าชุมชน: กรณีศึกษาชุมชนบ้านแม่เจดีย์ใหม่ ตำบาลแม่เจดีย์ใหม่ อำเภอเวียงป่าเป้า จังหวัดเชียงราย. การค้นคว้าอิสระศิลปศาสตรมหาบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
เดือนนภา ภู่ทอง. (2562). การจัดการป่าชุมชนเพื่อความยั่งยืน โดยการใช้กระบวนการมีส่วนร่วมสาธารณะ และจารีตประเพณีท้องถิ่นในพื้นที่ภาคเหนือ. วารสารการบริหารและการจัดการ. 6 (2), 80-95.
นงค์รินทร์ ใจมะสิทธิ์. (2559). การมีส่วนร่วมของสมาชิกชุมชนต่อการจัดการป่าชุมชนตำบลบ้านปวง อำเภอทุ่งหัวช้าง จังหวัดลำพูน. การค้นคว้าอิสระรัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยเนชั่น.
บุษกร เชี่ยวจินดากานต์. (2561). เทคนิคการวิจัยเชิงคุณภาพแบบกรณีศึกษา. Liberal Arts Review. 13 (25), 103-118.
พัชรินทร์ โชคศิริ. (2560). ได้ศึกษาเรื่อง การจัดการทรัพยากรร่วม: ศึกษากรณีป่าชุมชนในอำเภอเทพสถิต จังหวัดชัยภูมิ. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย: สถาบันบัรฑิตพัฒนบริหารศาสตร์.
พระพลาพร สุมงฺคโล. (2563). การจัดการป่าชุมชนท้องถิ่นภาคตะวันออกเฉียงเหนือตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง. วารสารสังคมศาสตร์และมานุษยวิทยาเชิงพุทธ. 5 (10), 137-149.
พีรภัทร ศรีวัฒน์, และวิศรุต หนูสอน. (2557). ป่าชุมชนกับระบบนิเวศบริหารซ กรณีศึกษาพื้นที่ป่าชุมชนบ้านห้วยสะพาน อำเภอพนมทวน จังหวัดกาญจนบุรี. ภาคนิพนธ์ปริญญาวิทยาศาสตรบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยนเรศวร.
ภาคภูมิ เหล่าตระกูล. (2562). จิสด้าผนึกกำลังร่วมบูรณาการขับเคลื่อน การจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน: พื้นที่จังหวัดน่าน. ออนไลน์. สืบค้นเมื่อ 16 มกราคม 2565. แหล่งที่มา: https://www.gist da.or.th/main/th/node/3109.
วันชัย แก้วสน, และกฤษณา ไวสำรวจ. (2563). การจัดการป่าชุมชนต้นน้ำโดยการจัดการเครือข่ายในจังหวัดน่าน. วารสารสังคมศาสตร์และมานุษยวิทยาเชิงพุทธ. 5 (8), 141-158.
วิภาวรรณ มะลิวรรณ์, อภิชาต ใจอารีย์, และประสงค์ ตันพิชัย. (2560). แนวทางส่งเสริมการมีส่วนร่วมในการจัดการป่าชุมชนเขาขลุง ตำบลเขาขลุง อำเภอบ้านโป่ง จังหวัดราชบุรี. วารสารมนุษยศาสตร์ สังคมศาสตร์ และศิลปะ. 10 (1), 694-708.
ศูนย์ข้อมูลประเทศไทย. (2564). สภาพทั่วไปและข้อมูลพื้นฐานที่สำคัญขององค์ปกครองส่วนท้องถิ่นบ้านตาล. ออนไลน์. สืบค้นเมื่อ 15 มกราคม 2565. แหล่งที่มา: http://www.bantanlocal.go.th/index.php ?_mod=ZGl5&type=MQ.
สุวัฒ ดวงแสนพุด. (2564). การจัดการป่าชุมชนแบบมีส่วนร่วม: กรณีศึกษาป่าชุมชนภูปอบ บ้านวังน้ำมอก ตำบลพระพุทธบาท อำเภอศรีเชียงใหม่ จังหวัดหนองคาย. วารสารมหาวิทยาลัยราชภัฎมหาสารคาม, 15 (1), 93-109.
เสน่ห์ จามริก, และ ยศ สันติสมบัติ. (2538). ป่าชุมชนในประเทศไทย: แนวทางพัฒนา. กรุงเทพมหานคร: สถาบันชุมชนท้องถิ่นพัฒนา.