รูปแบบการพัฒนาวัดแบบ Smart Temple

บทคัดย่อ

          งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาแนวทางการพัฒนาวัดให้เป็นวัดรูปแบบ SMART TEMPLE โดยเก็บรวบรวมข้อมูลจากการสัมภาษณ์แบบเลือกเฉพาะเจาะจงระดับพระสังฆาธิการขึ้นไป จำนวน 38 รูป การสนทนากลุ่มแบ่งเป็นพระสงฆ์ 5 รูป และคฤหัสถ์ 5 คน
         จากการศึกษาพบปัญหาปัจจุบัน คือ พระสงฆ์ยังขาดการศึกษาพระธรรมที่จริงจัง ขาดภาวะความเป็นผู้นำ สภาพแวดล้อมภายในวัดยังไม่สะอาด ไม่ร่มรื่นเท่าที่ควรจะเป็น สิ่งปลูกสร้างทรุดโทรมตามกาลเวลา ความขาดความสามัคคีในชุมชน วัฒนธรรมบางอย่างได้เลือนรางไป ชาวชุมชนคัดค้านเวลาที่มีโครงการพัฒนาเกิดขึ้น
          รูปแบบ SMART TEMPLE สามารถจำแนกได้เป็น 5 ด้าน คือ 1) SMART PEOPLE พระสงฆ์ต้องมีวิสัยทัศน์ มีความเป็นผู้นำ สามารถโน้มน้าวจิตใจของคนในชุมชนได้ มีความอดทน มีใจเป็นกลาง มีความตั้งใจยิ่ง ศึกษาพระธรรมจนแตกฉาน มีจริยวัตรที่ดีงาม พร้อมเป็นที่พึ่งให้กับชุมชน 2) SMART CULTURE วัดต้องเป็นศูนย์กลางในการสืบสานประเพณีวัฒนธรรมท้องถิ่น การสืบสานประเพณีทำให้ชาวชุมชนเกิดความสามัคคีปรองดอง 3) SMART ECOLOGY วัดต้องเป็นสัปปายะ ต้องแบ่งพื้นที่วัดให้ชัดเจน เน้นหลัก 5 ส สะอาด ร่มรื่น มีภูมิทัศน์ที่ดี ทำให้ชาวชุนชนอยากเข้าวัดมากขึ้น 4) SMART ECONOMY วัดต้องมีความพอดี พอประมาณ คุ้มค่า การใช้จ่ายเงินต้องให้ชุมชนมีส่วนร่วมและสามารถตรวจสอบได้ 5) SMART TECHNOLOGY นำองค์ความรู้และเทคโนโลยีช่วยเผยแผ่ธรรมะ อำนวยความสะดวกให้กับกิจของสงฆ์และสร้างความปลอดภัยให้วัดและชุมชนแนวทางการพัฒนาวัดแบบ SMART TEMPLE เริ่มต้นจาก การหาอัตลักษณ์ของวัด ค้นหาเอกลักษณ์และความต้องการของชุมชน เจ้าอาวาสต้องมีวิสัยทัศน์และรวบรวมความรู้ทั้งหลายที่จำเป็นเพื่อริเริ่มโครงการพัฒนา เจ้าอาวาสต้องเป็นผู้สร้างศรัทธาให้ตนและวัด เจ้าอาวาสต้องสามารถชี้แจงชุมชนให้เห็นถึงประโยชน์ของการเปลี่ยนแปลง จัดหางบประมาณร่วมกับชุมชนและหน่วยงานราชการ การพัฒนาด้านตัวบุคคล มุ่งสร้างศรัทธาให้กับวัด การพัฒนาด้านสิ่งแวดล้อมมุ่งให้เกิดความสะอาบ สงบ ร่มเย็น เหมาะแก่การปฏิบัติธรรม การพัฒนาด้านประเพณีวัฒนธรรมมุ่งให้เกิดการสืบสานสิ่งดีงามและสร้างความสามัคคีในชุมชน การพัฒนาด้านการเงิน เน้นความคุ้มค่าได้อรรถประโยชน์ โปรงใส ตรวจสอบได้ การพัฒนาด้านเทคโนโลยีมุ่งการเผยแผ่ธรรมและแก้ปัญหาให้วัดและชุมชน ทั้งหมดนี้ประโยชน์ที่ได้ คือ ชุมชนเป็นสุข และสานคำสอนแห่งพุทธศาสนาสืบไป