ถอดบทเรียนความสำเร็จโครงการบริหารจัดการขยะควบคู่การพัฒนา สิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืนสู่ห้องเรียนธรรมชาติ “บวร”

บทคัดย่อ

          การบริหารจัดการขยะควบคู่การพัฒนาสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืนสู่ห้องเรียนธรรมชาติ “บวร” มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการดำเนินโครงการบริหารจัดการขยะควบคู่การพัฒนาสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืนสู่ห้องเรียนธรรมชาติ “บวร” ปัญหาอุปสรรคในการดำเนินงาน และปัจจัยที่ส่งผลให้โครงการฯ ประสบความสำเร็จของชุมชนคำศรีและเทศบาลตำบลศรีธาตุ อ.ศรีธาตุ จ.อุดรธานี โดยการสัมภาษณ์เชิงลึกกลุ่มเป้าหมาย 2 ฝ่าย คือ 1) ฝ่ายชุมชน จำนวน 10 คน และ 2) ฝ่ายองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น จำนวน 10 คน ผลการศึกษา พบว่า การดำเนินโครงการฯ ที่เป็นลักษณะของการมีส่วนร่วมทุกภาคส่วน ที่ประกอบไปด้วย 7 กิจกรรม คือ 1. กิจกรรมการลดขยะต้นทางโดยใช้บรรจุภัณฑ์ตามวิถีท้องถิ่น 2. กิจกรรมผ้าป่าขยะสมทบทุนสร้างเจดีย์วัดศรีสว่างบรมสุข 3. กิจกรรมการเพาะกล้าไม้ โดยใช้ถุงนมโรงเรียน – ถุงบะหมี่กึ่งสำเร็จรูป 4. การทำปุ๋ยหมักในครัวเรือนจากเศษอาหารและเศษใบไม้จากครัวเรือน 5. การปลูกผักสวนครัวไว้ทำอาหารและแลกเปลี่ยนภายในชุมชน 6. กิจกรรมเพิ่มพื้นที่สีเขียวในบริเวณพื้นที่ว่างโรงเรียนอนุบาลศรีธาตุ สวนสาธารณะ และชุมชน และ 7. กิจกรรมการลดใช้พลังงานไฟฟ้าของภาคีเครือข่ายในชุมชน และพบว่า ปัญหาอุปสรรคของการดำเนินโครงการ ประกอบไปด้วย 1. ปัญหาความต่อเนื่องของการดำเนินงาน  2. ปัญหาการบุกรุกป่า 3. ปัญหาเรื่องทัศนคติ 4. ปัญหาการไม่สามารถผลิตกระติบข้าวหรือกระทอในปริมาณที่มากๆ 5. ปัญหาการขาดองค์ความรู้ในการบริหารจัดการขยะอินทรีย์ และ 6. ปัญหาเกิดน้ำเสียในครัวเรือน ร้านอาหาร โรงฆ่าสัตว์ และตลาดสด และค้นพบปัจจัยที่ส่งผลให้โครงการฯ ประสบความสำเร็จ 6 ประการ คือ 1. การบริหารทรัพยากรที่ดี 2. การดำเนินงานแบบมีส่วนร่วมในลักษณะ “บวร” ชุมชน ท้องถิ่น วัด และโรงเรียน ได้เข้ามามีส่วนร่วมทุกภาคส่วน 3. ผู้บริหารให้ความสำคัญการดำเนินงานในทุกๆ กิจกรรมผู้บริหารระดับจังหวัด นายอำเภอ ผู้บริหารเทศบาล ผู้ใหญ่บ้าน กำนัน และวัด ต่างเล็งเห็นถึงความสำคัญ 4. การต่อยอดโครงการและการเก็บฐานข้อมูล 5. บุคลากรผู้ดำเนินการมีความรู้ความสามารถในการเชื่อมประสานภาคีเครือข่าย    และ 6. หน่วยงานที่เกี่ยวข้องให้ความสำคัญ