แนวทางการแก้ไขปัญหาที่ดินของราษฎรในเขตป่าอนุรักษ์อุทยานแห่งชาติดอยสุเทพ-ปุย

บทคัดย่อ

          การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ในการศึกษาเพื่อศึกษาแนวทางการแก้ไขปัญหาที่ดิน การมีส่วนร่วมของประชาชนผู้มีส่วนได้เสีย แนวทางสร้างความร่วมมือระหว่างภาครัฐ และประชาชนผู้มีส่วนได้เสียในพื้นที่ และ ความคาดหวังและต้องการของประชาชนผู้มีส่วนได้เสียต่อวิธีการจัดการการใช้ประโยชน์ที่ดินในพื้นที่ การศึกษานี้ใช้วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ ผู้ให้ข้อมูลหลัก ได้แก่ กลุ่มเจ้าหน้าที่อุทยาน 4 คน กำนันและผู้ใหญ่บ้าน 16 คน และการจัดสนทนากลุ่ม ราษฎรผู้ถือครองพื้นที่และกลุ่มผู้เข้ามาทำกิจกรรมในพื้นที่จำนวน 30 คน เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล คือ แบบสัมภาษณ์แบบกึ่งมีโครงสร้าง วิเคราะห์ข้อมูลโดยการวิเคราะห์เนื้อหา และการวิเคราะห์ข้อมูลแบบสร้างข้อสรุปแบบอุปนัย
          ผลการศึกษาพบว่า 1) การแก้ไขปัญหาที่ดินของราษฎร มีการดำเนินการตามขั้นตอนที่กำหนดไว้ในมาตรา 64 แห่งพระราชบัญญัติอุทยานแห่งชาติ พ.ศ. 2562 5 ขั้นตอน คือ การสำรวจครอบครองที่ดินร่วมกับผู้ครอบครองที่ดิน จัดประชุม และลงพื้นที่เพื่อรับฟังความคิดเห็น ปัญหา ความต้องการของราษฎรแบบกลุ่มย่อย สรุปและรายงานผล 2) การมีส่วนร่วมประกอบด้วย การจัดประชุมใหญ่กลุ่มผู้มีส่วนได้เสีย ลงพื้นที่รับฟังความคิดเห็น ร่วมสำรวจพื้นที่และให้ข้อมูลการถือครองที่ดิน ร่วมประชาคมชาวบ้าน 3) แนวทางสร้างความร่วมมือระหว่างภาครัฐ ได้แก่ การประชุมระดับหมู่บ้าน การแต่งตั้งคนกลางไกล่เกลี่ยหาข้อสรุป การทำข้อตกลงร่วมกันที่เป็นรูปธรรม 4) คาดหวังและต้องการ ได้แก่ การตรวจสอบการให้สิทธิการถือครองที่ดินขององค์กรที่เป็นผู้ใช้ประโยชน์ที่ดินอย่างเคร่งครัด โปร่งใส เสมอภาคและเป็นธรรม มีมาตราการเยียวยาช่วยเหลือชาวบ้านการบังคับใช้กฎหมายอย่างจริงจัง แก้ไขกฎหมายให้สอดคล้องกับปัญหา