จากเศรษฐศาสตร์การเมือง ถึงเศรษฐศาสตร์เชิงพุทธ
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิชาการนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่ออธิบายถึงความสัมพันธ์ระหว่างแนวคิดทางด้านวิชาเศรษฐศาสตร์การเมืองและแนวคิดด้านพุทธศาสตร์ พบว่า เศรษฐศาสตร์การเมืองในความหมายเฉพาะกลุ่มหมายถึงเศรษฐศาสตร์ที่พัฒนามาจากฐานแนวคิดของ คาร์ล มาร์กซ์ เมื่อพิจารณาภาพกว้าง เศรษฐศาสตร์การเมือง คือ การกล่าวถึง เศรษฐศาสตร์ที่เกี่ยวเนื่องกับรัฐศาสตร์ หมายรวมถึงความรู้ทางด้านวิชาเศรษฐศาสตร์กระแสหลักที่นำโดย อดัม สมิธ และเศรษฐศาสตร์การเมืองที่นำโดย คาร์ล มาร์กซ์ ทั้งในความหมายระดับกว้าง และความหมายเฉพาะกลุ่ม โดยมีแนวคิดในการพัฒนาเศรษฐศาสตร์ หรือความรู้ทางด้านเศรษฐกิจ เพื่อความอยู่ดีมีสุขของประชากรโลก ซึ่งในแต่ละประเทศมีรูปแบบการเมืองการปกครองที่แตกต่างออกไป และการนำความรู้เรื่องเศรษฐศาสตร์ไปประยุกต์ใช้เชื่อมโยงการเมืองที่มุ่งหวังให้เกิดความเท่าเทียมในการเข้าถึงทรัพยากรที่มีอยู่อย่างจำกัดของประเทศนั้น ๆ รวมถึงการผสมกลมกลืนกับศาสนา ภาษา กฎหมาย วัฒนธรรมประเพณี และอื่น ๆ ของชาตินั้น ๆ ด้วย
การปรับประยุกต์ใช้เศรษฐศาสตร์การเมืองและเศรษฐศาสตร์เชิงพุทธในประเทศไทย เพื่อทำความเข้าใจวิถีชีวิตและความสมดุล ระหว่างทางด้านวัตถุ และทางด้านจิตใจ ดังนั้น ความสำคัญของแนวคิดเศรษฐศาสตร์เชิงพุทธจึงเน้นไปที่เรื่องของความยินดีพอใจภายใน ความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ ความรักในเพื่อนมนุษย์ พูดถึงหลักศีลธรรม จริยธรรม สามัคคีธรรม เป็นต้น บทความนี้จึงเสนอว่า การประยุกต์หลักพุทธธรรม ให้เข้ากับหลักเศรษฐศาสตร์การเมือง อาจจะเกิดคุณูปการต่อปัจเจกบุคคลและคุณภาพด้านจิตใจของประชากรได้เป็นอย่างดี
Article Details
เอกสารอ้างอิง
กนกศักดิ์ แก้วเทพ. (2559). เศรษฐศาสตร์การเมืองเบื้องต้น. กรุงเทพมหานคร: สยามปริทัศน์.
ชัยอนันต์ สมุทรวาณิช. (2541). ทฤษฎีใหม่ : มิติที่ยิ่งใหญ่ทางความคิด. กรุงเทพมหานคร: สถาบันนโยบายศึกษา.
ชลัท ประเทืองรัตนา. (2563). ความรุนแรงและทางออกกรณีความเห็นต่างทางการเมือง : แสงสว่างที่ปลาย อุโมงค์สาหรับสังคมไทย?. วารสารสถาบันพระปกเกล้า. 9 (1), 101–118.
ณรงค์ เพชรประเสริฐ. (2565). เศรษฐศาสตร์การเมืองคืออะไร. วารสารสังคมศาสตร์และมานุษยวิทยาเชิงพุทธ 7 (6), 33-54.
ประสิทธิ์ เพ็ชรแสนงาม. (2565). ศึกษาแนวทางการประกอบธุรกิจผลิตข้าวหอมมะลิเชิงพุทธของเกษตรกรใน ท้องที่ตำบลชมพู อำเภอเมือง จังหวัดลำปาง. วารสารวิชาการรัฐศาสตร์และรัฐประศาสนศาสตร์. 6 (2), 142-156.
พระครูปลัดสุวัฑฒนพรหมจริยคุณ (คํามาก). (2563). พระพุทธศาสนากับการพัฒนาทางการเมืองการปกครอง ในสังคมไทย. วารสารปัญญาปณิธาน. 5 (1), 1-14.
พระธรรมกิตติวงศ์ (ทองดี สุรเตโช). (2553). พจนานุกรมเพื่อการศึกษาพุทธศาสน์ ชุด คำวัด. กรุงเทพมหานคร: เลี่ยงเซียง.
พระธรรมปิฎก (ป.อ.ปยุตฺโต). (2551). เศรษฐศาสตร์แนวพุทธ. กรุงเทพมหานคร: สหธรรมิก.
พระธรรมปิฎก (ป.อ.ปยุตฺโต). (2540). มาตรฐานชีวิตของชาวพุทธ. กรุงเทพมหานคร: สหธรรมิก.
พุทธทาสภิกขุ. (2547). เตกิจฉกธรรม. สุราษฎร์ธานี: ธรรมทานมูลนิธิ.
พุทธทาสภิกขุ. (2549). ธรรมโฆษณ์ของพุทธทาส เรื่องใครคือใคร. สุราษฎร์ธานี: ธรรมทานมูลนิธิ.
พุทธทาสภิกขุ. (2549). พุทธทาสพุทธธรรม11 : เศรษฐศาสตร์พุทธศาสนา. กรุงเทพมหานคร: สุขภาพใจ.
พุทธทาสภิกขุ. (2555). เศรษฐศาสตร์ชาวพุทธ. กรุงเทพมหานคร: พิมพ์ดี.
มนูญ มุกประดิษฐ์. (2542). จิตวิทยาตามแนวพระราชดำริ. กรุงเทพมหานคร: คณะจิตวิทยา จุฬาลงกรณ์ มหาวิทยาลัย.
วรภัทร แป้นประดิษฐ. (2563). การสื่อสารการเมืองของพระธรรมโกศาจารย์ (พุทธทาสภิกขุ) : ศึกษาในห้วง เวลาปีพ.ศ.2475-2536. วิทยานิพนธ์ปรัชญาดุษฏีบัณฑิต สาขาสื่อสารการเมือง วิทยาลัยสื่อสาร การเมือง. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยเกริก.
วิพุธ พูลเจริญ. (2544). สุขภาพ อุดมการณ์ และยุทธศาสตร์ทางสังคม. กรุงเทพมหานคร: สถาบันวิจัยระบบ สาธารณสุข.
สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป.อ.ปยุตฺโต). (2559). เศรษฐศาสตร์แนวพุทธ. กรุงเทพมหานคร: มูลนิธิคีมทอง.
สิงห์คํา มณีจันสุข. (2564). วิวัฒนาการของการปกครอง เศรษฐกิจและสังคมไทย. วารสารวิจยวิชาการ. 4 (1), 255-268.
สุรดา กาลวิบูลย์. (2565). พุทธศาสนากับพลวัตทางความเชื่อในสังคมไทย. วารสารนาคบุตรปริทรรศน์ มหาวิทยาลัยราชภัฏนครศรีธรรมราช. 14 (3), 12-23.