การพัฒนาหลักสูตรวิชาชีพระยะสั้นเพื่อส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์โดยใช้ การจัดการเรียนรู้แบบโครงงานเป็นฐานร่วมกับชุมชนเป็นฐาน สำหรับนักเรียนมัธยมศึกษาตอนต้น

บทคัดย่อ

          การพัฒนาหลักสูตรวิชาชีพระยะสั้นเพื่อส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์โดยใช้การจัดการเรียนรู้แบบโครงงานเป็นฐานร่วมกับชุมชนเป็นฐานสำหรับนักเรียนมัธยมศึกษาตอนต้นนั้น เป็นการพัฒนาหลักสูตรให้สอดคล้องกับระเบียบสำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา ว่าด้วยการจัดการศึกษาและการประเมินผลการเรียนตามหลักสูตรวิชาชีพระยะสั้น 2558 อีกทั้งยังให้สอดคล้องกับแผนพัฒนาการศึกษาจังหวัดลำปางปี พ.ศ.2563-2565 และพันธกิจของวิทยาลัยสารพัดช่างลำปาง ที่ให้ผู้เรียนใช้ความคิดสร้างสรรค์สร้างผลงานหรือชิ้นงาน แล้วนำมาใช้ประโยชน์ร่วมกับชุมชน ในรายวิชางานเชื่อมงานผลิตภัณฑ์ โดยหลักสูตรเดิมนั้นผู้เรียนจะลงปฏิบัติงานตามใบงานเท่านั้น โดยไม่ได้ใช้ความคิดสร้างสรรค์ที่จะสร้างผลงานออกมาด้วยตนเอง จึงเป็นที่มาในการทำวิจัยในครั้งนี้ การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อพัฒนาหลักสูตรวิชาชีพระยะสั้นเพื่อส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ โดยใช้การจัดการเรียนรู้แบบโครงงานเป็นฐานร่วมกับชุมชนเป็นฐาน สำหรับนักเรียนมัธยมศึกษาตอนต้น 2) เพื่อศึกษาผลการใช้หลักสูตรวิชาชีพระยะสั้นเพื่อส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ โดยใช้การจัดการเรียนรู้แบบโครงงานเป็นฐานร่วมกับชุมชนเป็นฐาน สำหรับนักเรียนมัธยมศึกษาตอนต้น กลุ่มเป้าหมายที่ใช้ในการวิจัย คือ นักเรียนมัธยมศึกษาตอนต้นที่เรียนร่วมกับวิทยาลัยสารพัดช่างลำปาง จำนวน 15 คน ที่ลงทะเบียนเรียนในหลักสูตรวิชาชีพระยะสั้นรายวิชางานเชื่อมงานผลิตภัณฑ์ ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2565 เป็นการวิจัยแบบทดลองเบื้องต้น (Pre-Experimental Designs) แบบกลุ่มเดียว ทดสอบหลังเรียน (The One – Shot Case Study) เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ 1) หลักสูตรฯ 2) คู่มือการใช้หลักสูตรฯ และ 3) แบบประเมินผลงานความคิดสร้างสรรค์สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น วิเคราะห์ข้อมูลโดยการหาค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน
          ผลการวิจัยพบว่า 1) การพัฒนาหลักสูตรฯ มีค่าเฉลี่ยความเหมาะสมของหลักสูตรฯ อยู่ในระดับมาก (  = 4.49 , S.D. = 0.54) คู่มือการใช้หลักสูตรฯ มีค่าเฉลี่ยอยู่ในระดับมากที่สุด (   = 4.60, S.D. = 0.49) แบบประเมินผลงานความคิดสร้างสรรค์ตามหลักสูตรฯ มีความสอดคล้องสามารถนำไปใช้ประเมินผลงานความคิดสร้างสรรค์ได้ 2) การศึกษาผลการใช้หลักสูตรฯ โดยผู้ประเมินประกอบด้วย ครูผู้สอนและผู้ใช้ผลงานในชุมชน พบว่าผลการประเมินผลงานความคิดสร้างสรรค์ของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น มีคะแนนเฉลี่ยความคิดสร้างสรรค์ภาพรวมอยู่ในระดับดี คิดเป็นร้อยละ 95.54 ซึ่งผ่านเกณฑ์ที่ได้กำหนดไว้ในหลักสูตร จากผลการวิจัยสรุปได้ว่า การจัดการเรียนรู้ตามหลักสูตรวิชาชีพระยะสั้นเพื่อส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ โดยใช้การจัดการเรียนรู้แบบโครงงานเป็นฐานร่วมกับชุมชนเป็นฐาน สำหรับนักเรียนมัธยมศึกษาตอนต้น ซึ่งมีขั้นตอนการเรียนรู้อย่างเป็นระบบ ช่วยให้นักเรียนเกิดพัฒนาการด้านความคิดสร้างสรรค์ในการทำชิ้นงานได้เป็นอย่างดี และหลักสูตรสามารถนำไปใช้ในการจัดการเรียนการสอนได้จริง