การปลูกฝังโพธิจิตในกิจกรรมการท่องเที่ยวแบบเนิบช้าวิถีพุทธ
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความนี้นำเสนอ 3 ประเด็นหลักคือ แนวคิดการท่องเที่ยวแบบเนิบช้า แนวคิดโพธิจิตในคัมภีร์พุทธศาสนามหายาน และแนวทางปลูกฝังโพธิจิตในกิจกรรมการท่องเที่ยวแบบเนิบช้าวิถีพุทธ พบว่า 1) การท่องเที่ยวแบบเนิบช้าจัดเป็นการท่องเที่ยวทางเลือกที่มีคุณภาพที่อยู่ในกระแสนิยม ที่ให้ความสำคัญนักท่องเที่ยวแบบไม่เร่งรีบ เพื่อการพักผ่อน เรียนรู้ สร้างประสบการณ์ และไม่ก่อให้เกิดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและสังคม รูปแบบกิจกรรมการท่องเที่ยวแบบเนิบช้ามี 5 รูปแบบ คือ (1) การสัมผัสธรรมชาติ (2) เรียนรู้วิถีชีวิตชุมชน (3) ร่วมกิจกรรมเชิงสร้างสรรค์ (4) การเดินทางแบบคาร์บอนต่ำ และ (5) ตระหนักถึงคุณค่าแห่งชีวิต 2) โพธิจิต เป็นจิตของการตรัสรู้ธรรม ในคัมภีร์พุทธศาสนามหายานเชื่อว่าทุกสรรพสัตว์มีจิตแห่งการตรัสรู้อยู่ในตนที่สามารถฝึกฝนและปฏิบัติเพื่อไปสู่โพธิจิตได้ ด้วยจิตที่ตั้งไว้ถูกและตรง ด้วยการไม่ยึดมั่นหรือมีความเป็นสุญญตา โดยปฏิบัติตามแนวทางปณิธานของพระโพธิสัตว์ คือบารมี 6 และคุณธรรม 3 และ 3) แนวทางปลูกฝังโพธิจิตในกิจกรรมการท่องเที่ยวแบบเนิบช้าวิถีพุทธ มีแนวทางจัดกิจกรรมพัฒนาโพธิจิตเพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยว ในรูปแบบกิจกรรมท่องเที่ยวที่ก่อให้เกิดการพัฒนาทางจิต ในความเป็นจิตแท้เดิม หรือบ้านเดิมของจิตคือโพธิจิตที่อยู่ในทุกสรรพสัตว์ตามความเชื่อของมหายาน ได้รูปแบบ เรียกว่า HOME Model
Article Details
เอกสารอ้างอิง
กมลวรรณ วิชัยรัตน์. (2565). แนวคิดของ Slow Tourism เที่ยวช้าๆ ค่อยๆ เยียวยาใจ. ออนไลน์. สืบค้นเมื่อ 1 ธันวาคม 2565. แหล่งที่มา https://tonkit360.com/101203.
การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย. (2020). Slo-Mo-Go Around. ออนไลน์. สืบค้นเมื่อ 25 มีนาคม 2565 https://tatacademy.com/th/articles/article/f8464b1e
คณะกรรมการนโยบายการท่องเที่ยวแห่งชาติ. (มปป.) แผนพัฒนาการท่องเที่ยวแห่งชาติ พ.ศ. 2564-2565. (จัดทำและเผยแพร่โดย สำนักงานปลัดกระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา).
ชลดรงค์ ทองสง. (2558). แนวคิดการพัฒนา Slow Tourism ในประเทศไทย. วารสารวิทยาการวิจัยและวิทยาการปัญญา. 12 (2), 1-12.
ธัมมนันทา สามเณี (แปลจากอังกฤษเป็นไทย). (2545). วัชรเฉทิกปรัชญาปารมิตาสูตร. กรุงเทพมหานคร: เรือนแก้วการพิมพ์.
บุณยสฤษฎ์ อเนกสุข. (2560). การท่องเที่ยวเนิบช้า (Slow Tourism): นิยามและแนวคิด Slow Travel : A Concept Survey. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์. 8 (1), 26-47.
พระกุมารชีวะ. (2564). พระสัทธรรมปุณฑริกสูตร อวโลกิเตศวรโพธิสัตวสมันตมุขปริวรรต. (กนกพร นุ่มทอง และเกวลี เพชราทิพย์ แปล). กรุงเทพมหานคร: ศูนย์การแปลคัมภีร์พุทธศาสตร์ไทย-จีน มูลนิธิพุทธรังสี.
พระมหาสายัณห์ วิสุทโธ (เทียนครบ), พระมหามิตร ฐิตปญฺโญ, โสวิทย์ บำรุงภักดิ์ และธีระพงษ์ มีไธสง. (2561). โพธิจิตในพระพุทธศาสนามหายาน: ศึกษาวิเคราะห์บนฐานพระพุทธศาสนายุคต้น. วารสารวิชาการธรรมทรรศน์. 18 (3), 337-349.
วัชรภรณ์ สุรภี และ ฉลองศรี พิมลสมพงศ์. (2560). การพัฒนาแหล่งท่องเที่ยวแบบเนิบช้าในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ กรณีศึกษาเมืองน่าน ประเทศไทย และเมืองหลวงพระบาง ประเทศ สปป.ลาว. วารสารเทคโนโลยีภาคใต้. 10 (1), 1-9.
ศานติเทวะ. (2559). โพธิจรรยาวตารของศานติเทวะ. ออนไลน์. สืบค้นเมื่อ 22 ธันวาคม 2565. แหล่งที่มา: https://blog.thai-sanscript.com/benefits_bodhicitta
สุมาลี มหณรงค์ชัย. (2550). พุทธศาสนามหายาน. (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพมหานคร: ศยาม.
สุวิญ รักสัตย์. (2555). พระพุทธศาสนามหายาน. กรุงเทพมหานคร: บางกอกบล็อก.
เสถียร โพธินันทะ. (2543). ประวัติศาสตร์พระพุทธศาสนา. (พิมพ์ครั้งที่ 4). นครปฐม: โรงพิมพ์มหามกุฏราชวิทยาลัย.
เสถียร โพธินันทะ. (2548). ปรัชญามหายาน. (พิมพ์ครั้งที่ 5). นครปฐม: โรงพิมพ์มหามกุฏราชวิทยาลัย.
เสถียร โพธินันทะ. (2552). วิมลเกียรตินิเทสสูตร. (พิมพ์ครั้งที่ 9).นครปฐม: โรงพิมพ์มหามกุฏราชวิทยาลัย.
อภิชัย โพธิ์ประสิทธิ์ศาสต์. (2539). พระพุทธศาสนามหายาน. (พิมพ์ครั้งที่ 4). กรุงเทพมหานคร: สภาการศึกษามหามกุฏราชวิทยาลัย.
Dickinson, J.E., Lumsdon, L. & Robbins, D. 2011. Slow travel: issues for tourism and climate change. Journal of Sustainable Tourism. 19 (3), 281-300.
Nagarjuna’s Bodhicittavivarana. (2023). Bodhicittavivarana Exposition of Bodhicitta attributed to Nagarjuna (a critique of Vijnanavada). Online. Retrieved January 2, 2023. From: http://web.mit.edu/metta/www/readings/ nagarjuna_bodhicittavivarana_ verses.pdf.
Samye Institute. (2022). Bodhichitta. Online. Retrieved January 2, 2023. from https:// samyeinstitute.org/wiki/bodhichitta.
Shanti Deva. (2022). The Bodhicaryavatara of Santidev. Online. Retrieved January 2, 2023. from https://shantideva.net.
Ven. Gayleg Tenzin, Phramaha Anon Ānando, Asst. Prof. Dr.. 2019. The Concept of Bodhicitta in Mahāyāna Sūtras. The Journal of International Association of Buddhist Universities. 12 (1), 55-66.