การพัฒนารูปแบบการจัดการมูลฝอยในชุมชนแบบมีส่วนร่วมของชุมชน กรณีศึกษา หมู่ 8 องค์การบริหารส่วนตำบลหนองนาก อำเภอหนองแค จังหวัดสระบุรี

บทคัดย่อ

         การวิจัยนี้ เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม เพื่อศึกษาสถานการณ์การจัดการมูลฝอย, การรับรู้ข่าวสาร, พฤติกรรม, การมีส่วนร่วม และเพื่อพัฒนารูปแบบการจัดการมูลฝอยในชุมชน แบ่งเป็น 4 ระยะ ได้แก่ 1) ศึกษาสถานการณ์การจัดการมูลฝอย 2) การพัฒนารูปแบบการจัดการมูลฝอยแบบมีส่วนร่วม 3)นำรูปแบบมาทดลองปฏิบัติ และ 4) การประเมินผล เก็บข้อมูลโดยใช้ แบบสอบถาม และแบบสัมภาษณ์ ร่วมกับการอบรมเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม, วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา และการวิเคราะห์เนื้อหา     ผลการศึกษาพบว่า สถานการณ์การจัดการมูลฝอยชุมชน ประกอบด้วย 1) อบต.มีการออกข้อกำหนดและแผนการจัดการมูลฝอยแบบมีส่วนร่วม 2) อบต. สนับสนุนให้มีถังขยะแยกประเภทและการศึกษาดูงาน 3) การขับเคลื่อนผ่านคณะกรรมการพัฒนาคุณภาพชีวิตระดับตำบล 4) การบันทึกปริมาณและกิจกรรมคัดแยกมูลฝอย การรับรู้ข้อมูลข่าวสาร พบว่า ได้รับจากผู้นำชุมชน ร้อยละ 76.92 การช่วยเหลือการจัดการมูลฝอย โดยสมาชิก อบต. ร้อยละ 58.46 ผู้นำท้องถิ่นแนะนำจูงใจให้ปฏิบัติตาม ร้อยละ 83.08 พฤติกรรมการกำจัดมูลฝอยอยู่ระดับดี, ระดับการมีส่วนร่วมอยู่ในระดับปานกลาง รูปแบบการจัดการมูลฝอยแบบมีส่วนร่วม มี 4 ขั้น ได้แก่ 1)ขับเคลื่อนผ่านคณะกรรมการการพัฒนาคุณภาพชีวิตระดับตำบล 2)พัฒนาศักยภาพแกนนำระดับหมู่บ้าน 3)ร่วมร่างข้อตกลงของหมู่บ้านในการคัดแยก และการนำมูลฝอยไปใช้ประโยชน์ และ 4)วางเป้าหมายร่วมกันในการลดปริมาณมูลฝอย โดยหลังการดำเนินงาน พบว่า ปริมาณมูลฝอยในชุมชนลดลง โดย อบต.ควรมีการถอดบทเรียนและคืนข้อมูลให้กับประชาชน เพื่อสร้างการมีส่วนร่วมของชุมชนต่อไป