การจัดการความรู้ภูมิปัญญาและวัฒนธรรมท้องถิ่น กรณีศึกษา : ประเพณีบุญบั้งไฟ ตำบลดอนยาวใหญ่ อำเภอโนนแดง จังหวัดนครราชสีมา

บทคัดย่อ

          การวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาภูมิหลังและประวัติความเป็นมาของประเพณีบุญบั้งไฟ                    ตำบลดอนยาวใหญ่ อำเภอโนนแดง จังหวัดนครราชสีมา 2) จัดการความรู้ภูมิปัญญาและวัฒนธรรมท้องถิ่น ประเพณีบุญบั้งไฟ ตำบลดอนยาวใหญ่ อำเภอโนนแดง จังหวัดนครราชสีมา และ 3) ศึกษาแนวคิดและวิธีการในการสืบทอดภูมิปัญญาและวัฒนธรรมท้องถิ่น จากรุ่นสู่รุ่นของประเพณีบุญบั้งไฟ  ตำบลดอนยาวใหญ่ อำเภอโนนแดง จังหวัดนครราชสีมา การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ เครื่องมือที่ใช้เป็นแบบสัมภาษณ์ แบบกึ่งโครงสร้าง ผู้ให้ข้อมูลในการสัมภาษณ์ จำนวน 18 คน โดยการเลือกแบบเจาะจง ได้แก่ พระสงฆ์ ผู้นำท้องถิ่น ผู้ทรงคุณวุฒิ ปราชญ์ชาวบ้าน ผู้นำชุมชน ผู้เชี่ยวชาญด้านภูมิปัญญาและวัฒนธรรมท้องถิ่น และวิเคราะห์ข้อมูลเชิงเนื้อหา
          ผลการศึกษา พบว่า 1.ภูมิหลังและประวัติความของประเพณีบุญบั้งไฟ ไม่ปรากฏหลักฐานอย่างชัดเจนว่ามีมาตั้งแต่เมื่อใด พบเพียงคำบอกเล่าจากรุ่นสู่รุ่นว่ามีมาตั้งโบราณ มากกว่า 100 ปี โดยที่บรรพบุรุษได้อพยพ ย้ายถิ่นมาจากจังหวัดอุบลราชธานี จังหวัดศรีสะเกษ เพื่อมาประกอบอาชีพและยังได้นำประเพณีบุญบั้งไฟมาละเล่น นอกจากนี้ชาวชุมชนยังได้มีการปรับปรุงและพัฒนาในการจัดงานให้เข้ากับยุคปัจจุบันแต่ยังคงรักษาประเพณีให้คู่กับชุมชนจากรุ่นสู่รุ่นเรื่อยมา 2. การจัดการความรู้ภูมิปัญญาและวัฒนธรรมท้องถิ่นของชุมชนดำเนินการตามแนวทางการจัดการความรู้ทั้ง 7 ขั้นตอน สะท้อนถึงวิธีการและแนวทางในการจัดการความรู้ทีเกิดขึ้นในชุมชนเพื่อการส่งเสริมและสืบสานวัฒนธรรมท้องถิ่นให้คงอยู่กับชุมชนต่อไป และ 3.แนวคิดและวิธีการในการสืบทอดภูมิปัญญาและวัฒนธรรมท้องถิ่น มีการให้ความรู้เกี่ยวประเพณีบุญบั้งไฟ พร้อมทั้งมีรูปแบบการการเผยแพร่ประชาสัมพันธ์ผ่านช่องทางที่หลากหลาย และมีการสร้างเครือข่ายทางวัฒนธรรมระหว่างประชาชน และหน่วยงานทั้งภาครัฐ ภาคเอกชนภายในชุมชนและภายนอกชุมชน เพื่อสร้างความร่วมมือและสร้างความยั่งยืนของประเพณีวัฒนธรรมท้องถิ่นให้เข้มแข็งต่อไป