เงื่อนไขที่ส่งผลต่อความสำเร็จในการสื่อสารข้ามวัฒนธรรม: กรณีศึกษา งานวิเทศสัมพันธ์ระหว่างมหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ กับสถาบันอุดมศึกษาในสาธารณรัฐประชาชนจีน

บทคัดย่อ

          บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์เงื่อนไขที่ส่งผลต่อความสำเร็จในการสื่อสารข้ามวัฒนธรรมด้านงานวิเทศสัมพันธ์ในสถานการณ์ความร่วมมือทางวิชาการระหว่างมหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติกับสถาบันอุดมศึกษาในสาธารณรัฐประชาชนจีน การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ คัดเลือกกลุ่มผู้ให้ข้อมูลแบบเฉพาะเจาะจงบุคลากรที่ปฏิบัติงานด้านวิเทศสัมพันธ์ 24 คน จากมหาวิทยาลัยหัวเฉียวฯ 5 คน และจากสถาบันอุดมศึกษาในสาธารณรัฐประชาชนจีนที่ร่วมมือทางวิชาการกับมหาวิทยาลัยหัวเฉียวฯ 11 แห่ง 19 คน โดยใช้เครื่องมือวิจัยด้วยการตั้งคำถามแนวทางการสัมภาษณ์และการสังเกตการณ์ ผลการวิจัยพบว่า คู่สื่อสารข้ามวัฒนธรรมมีวัฒนธรรมที่เหมือนกันเป็นเงื่อนไขที่ส่งผลต่อความสำเร็จในการสื่อสารข้ามวัฒนธรรม ได้แก่ 1) การสื่อสารที่เน้นบริบทต่ำ สามารถเข้าใจข้อความในการสื่อสารโดยไม่ต้องตีความเพิ่ม 2) มองเวลาแบบเชิงเดี่ยว มุ่งทำเรื่องใดเรื่องหนึ่งให้สำเร็จจึงทำเรื่องอื่น กำหนดแผนงานและดำเนินการตามลำดับ 3) มองเวลาแบบเชิงซ้อน ดำเนินการหลายเรื่องพร้อมกันในเวลาเดียวกัน 4) พื้นที่ของการสื่อสารในระยะใกล้ชิด วางตัวเป็นกันเองไม่เน้นพิธีการ และ 5) พื้นที่ของการสื่อสารในระยะส่วนตัว ให้ความสำคัญเรื่องสานสัมพันธ์กับผู้ที่รู้จัก เว้นระยะห่างพอเหมาะเพื่อแสดงความเคารพแก่คู่สื่อสาร และพบว่ามีวัฒนธรรมที่ต่างกัน คือ 1) การสื่อสารที่เน้นบริบทสูง มีข้อความที่ต้องตีความเพิ่มบ้าง ผู้รับสารต้องมีความสามารถในการตีความเพิ่มจึงจะเข้าใจ และ 2) พื้นที่ของการสื่อสารในระยะสังคม มีความคิดแบบสื่อสารแต่เรื่องงาน ไม่คิดจะมีปฏิสัมพันธ์มากกว่าเรื่องงาน และมีความคิดแบบควรสร้างปฏิสัมพันธ์เพื่อสะดวกในการสื่อสารต่อไป ซึ่งไม่อาจเป็นเงื่อนไขที่ส่งผลต่อความสำเร็จในการสื่อสารข้ามวัฒนธรรม