มาตรการทางกฎหมายในการบริหารจัดการเพื่อการอนุรักษ์มรดกโลก ทางวัฒนธรรมของประเทศไทย

บทคัดย่อ

          ศึกษาแนวทางแก้ไขกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการบริหารจัดการเพื่อการอนุรักษ์มรดกโลกทางวัฒนธรรมโดยศึกษาความคิดเห็นของบุคคลที่เกี่ยวข้อง และปัญหาข้อกฎหมายในการปฏิบัติงานเพื่ออนุรักษ์ ฟื้นฟู พัฒนา และการบริหารจัดการเพื่อการอนุรักษ์มรดกโลกทางวัฒนธรรม เพื่อให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องนำไปแก้ไขให้การอนุรักษ์มรดกโลกเป็นไปอย่างยั่งยืน
          ศึกษาประวัติ ความเป็นมา แนวคิดและทฤษฎีเกี่ยวกับการบริหารจัดการเพื่อการอนุรักษ์มรดกโลกทางวัฒนธรรม  เพื่อให้ทราบถึงปัญหากฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการบริหารจัดการเพื่อการอนุรักษ์มรดกโลกทางวัฒนธรรมศึกษาเปรียบเทียบหลักกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับและเสนอแนะแนวทางกฎหมายที่เหมาะสมกับการบริหารจัดการเพื่ออนุรักษ์มรดกโลกทางวัฒนธรรมของประเทศไทยและต่างประเทศ
          วิเคราะห์แนวทางกฎหมายที่เหมาะสมในการบริหารจัดการเพื่อการอนุรักษ์มรดกโลกทางวัฒนธรรม โดยศึกษาปัญหาข้อกฎหมายของประเทศไทยที่เกี่ยวข้องกับปัญหาการกำหนดหน่วยงานหลักที่ทำหน้าที่ในการบริหารจัดการ ปัญหาการบริหารจัดการเขตพื้นที่มรดกโลกทางวัฒนธรรม และปัญหาการไม่มี  ส่วนร่วมของประชาชนในการอนุรักษ์มรดกโลกทางวัฒนธรรม ข้อมูลที่ได้จากการสัมภาษณ์พบว่า ตามแนวทางการอนุวัติตามอนุสัญญาฯ กำหนดให้รัฐภาคีสมาชิกต้องแบ่งพื้นที่จัดการมรดกโลกทางวัฒนธรรมออกเป็นอย่างน้อย 2 เขต ได้แก่ เขตพื้นที่คุ้มครองโบราณสถานที่ต้องมีการควบคุมอย่างเข้มงวดไม่ให้มีการสร้างสิ่งปลูกสร้างใด ๆ และองค์การปกครองส่วนท้องถิ่น นอกจากเป็นไปเพื่อการอนุรักษ์ และเขตพื้นที่แนวกันชนมีไว้เพื่อคุ้มครองเขตพื้นที่คุ้มครองโบราณสถานโดยเฉพาะด้านภูมิทัศน์
          ผลการวิจัยพบว่า ปัญหาเกี่ยวกับการบริหารจัดการเพื่อการอนุรักษ์มรดกโลกทางวัฒนธรรมของประเทศไทย เกิดจาก (1) ปัญหาทางกฎหมายเกี่ยวกับการไม่มีส่วนร่วมของประชาชน ในการอนุรักษ์มรดกโลกทางวัฒนธรรมส่งผลให้ประชาชนขาดสำนึกของการเป็นเจ้าของร่วม และมีส่วนรับผิดชอบในมรดกโลกทางวัฒนธรรม จากปัญหาดังกล่าวข้างต้นทำให้การบริหารจัดการเพื่อการอนุรักษ์มรดกโลกทางวัฒนธรรมของประเทศไทยไม่มีประสิทธิภาพเท่าที่ควร (2) ปัญหาทางกฎหมายเกี่ยวกับการบริหารจัดการเพื่อการอนุรักษ์มรดกโลกทางวัฒนธรรม อันได้แก่ การกำหนดเขตพื้นที่โบราณสถาน หรือมรดกทางวัฒนธรรม, การแบ่งเขตการใช้ประโยชน์ในพื้นที่มรดกทางวัฒนธรรมหรือมรดกโลกทางวัฒนธรรม และการบริหารจัดการด้านระบบบริการสาธารณะ และโครงสร้างพื้นฐานของเมืองอันที่เป็นที่ตั้งของมรดกโลกทางวัฒนธรรม ซึ่งปัญหาดังกล่าวส่งผลให้เกิดการทับซ้อนของอำนาจในการบริหารจัดการเขตพื้นที่โบราณสถานที่มีความคาบเกี่ยวกับความเป็นเมืองของหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในพื้นที่มรดกโลกทางวัฒนธรรม มีการกำหนดเขตพื้นที่โบราณสถานทับลงบนชุมชนที่มีอยู่เดิม ทำให้ประชาชนได้รับผลกระทบ (3) ปัญหาทางกฎหมายในการกำหนดหน่วยงานที่มีอำนาจหน้าที่ที่เกี่ยวข้องกับการบริหารจัดการเพื่อการอนุรักษ์มรดกโลกทางวัฒนธรรม เนื่องจากยังไม่มีหน่วยงานหลักที่ทำหน้าที่ในการกำหนดนโยบายเกี่ยวกับการคุ้มครอง ป้องกัน และอนุรักษ์มรดกโลกทางวัฒนธรรมให้สอดคล้องตามอนุสัญญาฯ รวมถึงหน่วยงานที่ทำหน้าที่ในการวินิจฉัยชี้ขาดข้อพิพาทในกรณีที่เกิดความขัดแย้งระหว่างหน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับการบริหารจัดการมรดกโลก ซึ่งปัญหาการไม่มีหน่วยงานดังกล่าวทำให้เกิดการใช้อำนาจหน้าที่ของ แต่ละหน่วยงานภายใต้พระราชบัญญัติที่มีฐานะเท่าเทียมกัน ส่งผลให้เกิดปัญหาการใช้อำนาจทับซ้อนกันระหว่างหน่วยงาน