การบังคับใช้มาตรการสำหรับภาษีสินค้ายาเส้นต่อผู้ประกอบการโรงอุตสาหกรรมยาสูบและยาเส้นในพื้นที่อำเภอแม่แตง จังหวัดเชียงใหม่

บทคัดย่อ

          การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) สำรวจความคิดเห็นของผู้ประกอบอุตสาหกรรมยาสูบ ยาเส้นพันธุ์พื้นเมือง ในพื้นที่อำเภอแม่แตง จังหวัดเชียงใหม่ และเจ้าหน้าที่สรรพสามิต เกี่ยวกับมาตรการสำหรับสินค้าภาษียาเส้นตามพระราชบัญญัติภาษีสรรพสามิต พ.ศ. 2560 ระเบียบกรมสรรพสามิต พ.ศ.2562 และประกาศกรมสรรพสามิต พ.ศ.2564 (3 ฉบับ) 2) วิเคราะห์รูปแบบและแนวทางการบังคับใช้ พ.ร.บ.ภาษีสรรพสามิต พ.ศ. 2560 ระเบียบกรมสรรพสามิต พ.ศ.2562 และประกาศกรมสรรพสามิต พ.ศ. 2564 (3 ฉบับ) 3) สำรวจผลกระทบด้านเศรษฐกิจ ด้านสุขภาพและความปลอดภัยในการผลิตยาเส้น ที่ผู้ประกอบอุตสาหกรรมยาสูบ ยาเส้นพันธุ์พื้นเมือง ได้รับจากการบังคับใช้มาตรการทางภาษีดังกล่าว
         งานวิจัยนี้ใช้วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ ผู้ให้ข้อมูลหลัก จำนวน 35 ราย คือ ผู้ประกอบการโรงอุตสาหกรรมยาสูบ ประเภทยาเส้นพันธุ์พื้นเมือง จำนวน 11 ราย ผู้ประกอบการโรงอุตสาหกรรมยาเส้นพันธุ์พื้นเมือง หรือกลุ่มผู้เพาะปลูก จำนวน 20 ราย และ เจ้าหน้าที่สังกัดสำนักงานสรรพสามิต 4 ราย โดยใช้แบบสัมภาษณ์เป็นเครื่องมือ

ผลการศึกษา พบว่า 1)  ส่วนใหญ่เห็นด้วยว่า เป็นกฎหมายที่ทันสมัย มีเนื้อหาครอบคลุม ตั้งแต่การปลูก การผลิต การขออนุญาตขาย และ การชำระภาษี ที่ชัดเจน สามารถควบคุมสินค้ายาเส้นได้เข้มงวดมากขึ้น แต่การออกกฎหมาย ไม่เปิดโอกาสให้ผู้ประกอบการและเจ้าหน้าที่มีส่วนร่วมให้ความเห็น มีส่วนน้อย เห็นว่า กฎหมายที่เพิ่มภาระให้ผู้ประกอบการ 2) การบังคับใช้ระเบียบช่วงแรกใช้รูปแบบการตักเตือน ขอความร่วมมือ เน้นการจับกุมปราบปรามการ หลังจาก พ.ศ. 2562 มีการออกระเบียบกำหนดแนวทาง ขั้นตอน วิธีการ การปฏิบัติที่ชัดเจน เจ้าหน้าที่ มีความการบังคับใช้กฎหมาย อย่างโปร่งใส เป็นธรรม มีการรับฟังความคิดเห็นและหาทางออกร่วมกัน 3) ผลกระทบด้านเศรษฐกิจ มีทั้งกลุ่มที่ได้รับผลทางบวกและทางลบ, ด้านสุขภาพและความปลอดภัย กล่าวได้ว่าการผลิตยาเส้นไม่ส่งผลให้เกิดโรคประจำตัวหรือก่อให้เกิดผลเสียต่อสุขภาพ