ภาพลักษณ์ตัวละครหญิงชาวจีนและความสัมพันธ์กับสังคมวัฒนธรรมจีนในพระราชนิพนธ์แปลจากวรรณกรรมจีนในสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี

บทคัดย่อ

           การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์ภาพลักษณ์ของตัวละครหญิงชาวจีนและความสัมพันธ์ของภาพลักษณ์กับสังคมวัฒนธรรมจีนในพระราชนิพนธ์แปลจากวรรณกรรมจีน ในสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้ากรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี โดยใช้ระเบียบวิธีการวิจัยเอกสารด้วยการอ่านละเอียด และวิเคราะห์ภาพลักษณ์ของตัวละครหญิงชาวจีน พร้อมทั้งวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างภาพลักษณ์ของ
ตัวละครหญิงชาวจีนกับสังคมวัฒนธรรมจีน ซึ่งปรากฏในพระราชนิพนธ์แปลจากวรรณกรรมจีน จำนวน 5 เรื่องได้แก่ “ผีเสื้อ” “หมู่บ้านเล็กตระกูลเป้า” “ความรักใดจะไม่ปวดร้าว” “นารีนครา” และ “มรกต”
ผลการศึกษาพบว่าภาพลักษณ์ของตัวละครหญิงชาวจีนแบ่งได้เป็น 3 ช่วงเวลาคือ (1) ภาพลักษณ์ตัวละครหญิงชาวจีนในช่วงเวลาการปฏิวัติวัฒนธรรม ได้แก่ ผู้หญิงชาวจีนแบบดั้งเดิม ผู้หญิงชาวจีนที่ผันผวนระหว่างแนวความคิดเก่าและใหม่ และผู้หญิงชาวจีนที่รักชาติและรักพรรคคอมมิวนิสต์ (2) ภาพลักษณ์ตัวละครหญิงชาวจีนในช่วงเวลาระหว่างการปฏิวัติวัฒนธรรม ได้แก่ ผู้หญิงชาวจีนที่ยึดมั่นในอุดมการณ์ความคิดของตน ผู้หญิงชาวจีนที่เห็นแก่ประโยชน์ส่วนตน และ (3) ภาพลักษณ์ตัวละครหญิงชาวจีนในช่วงเวลาหลังการปฏิวัติวัฒนธรรม ได้แก่ ผู้หญิงชาวจีนที่พึ่งพาตนเอง และผู้หญิงชาวจีนที่เสียสละเพื่อครอบครัว ภาพลักษณ์ดังกล่าวสัมพันธ์กับสังคมวัฒนธรรมจีนประการแรกคือด้านขนบธรรมเนียมประเพณี ได้แก่ การยึดถือเคร่งครัดในประเพณี การปรับตัวและการท้าทายประเพณี ความเข้มแข็งและความอ่อนไหวภายใต้ประเพณี ประการที่สองคือด้านสภาพความเป็นอยู่ทางสังคมและเศรษฐกิจ ได้แก่ การปรับตัวต่อสภาพความเป็นอยู่ การตอบสนองต่อความท้าทายทางสังคม และประการที่สามคือด้านการเปลี่ยนแปลงทางความคิดและบทบาทของผู้หญิงในสังคม ได้แก่ การเปลี่ยนแปลงในความคิดเกี่ยวกับบทบาทของผู้หญิง และการเผชิญหน้ากับความท้าทายทางสังคม ซึ่งสะท้อนถึงค่านิยมและวิถีชีวิตของผู้หญิงในสังคมจีนแต่ละยุคสมัย ตั้งแต่ก่อนการปฏิวัติวัฒนธรรมจนถึงยุคปฏิรูปและเปิดประเทศ