รูปแบบภาวะผู้นำทางวิชาการสำหรับผู้บริหารสถานศึกษาขั้นพื้นฐานในภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนล่าง

บทคัดย่อ

         การวิจัยครั้งนี้้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) กำหนดองค์ประกอบและตัวบ่งชี้ภาวะผู้นำทางวิชาการของผู้บริหารสถานศึกษาขั้นพื้นฐานในเขตภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนล่าง และ (2) เสนอรูปแบบภาวะผู้นำทางวิชาการของผู้บริหารสถานศึกษาขั้นพื้นฐานในเขตภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนล่าง โดยใช้แบบวิจัยแบบยผสมวิธีทั้งในเชิงคุณภาพและในเชิงปริมาณ เก็บรวบรวมข้อมูล จากกลุ่มตัวอย่าง จำนวน 365 คน ซึ่งคำนวณมาจากโปรแกรม G*Power และสุ่มตัวอย่างด้วยวิธีการสุ่มแบบหลายขั้นตอน เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล ได้แก่ แบบบันทึกข้อมูล แบบสัมภาษณ์เชิงโครงสร้าง และแบบสอบถามประมาณค่า 5 ระดับ ส่วนสถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ สถิติพรรณนา และการวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงยืนยัน
          ผลการวิจัยพบว่า (1) ภาวะผู้นำทางวิชาการของผู้บริหารสถานศึกษาในระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน มี 3 องค์ประกอบ 13 ตัวบ่งชี้ ได้แก่องค์ประกอบด้าน การกำหนดพันธกิจของโรงเรียน มี 2 ตัวบ่งชี้ การบริหารจัดการหลักสูตร มี 4 ตัวบ่งชี้ และ การเสริมสร้างบรรยากาศในการเรียนรู้ มี 7 ตัวบ่งชี้ และ (2) รูปแบบภาวะผู้นำทางวิชาการของผู้บริหารสถานศึกษาขั้นพื้นฐานเขตภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนล่าง มีความสอดคล้องกับข้อมูลเชิงประจักษ์ในระดับดีมาก โดยมีค่า c²/ df = 1.89, GFI = 0.96, AGFI = 0.93, TLI = 0.99, RMR = 0.02, และ RMSEA = 0.05 เป็นไปตามเกณฑ์ที่กำหนด และมีค่าน้ำหนักองค์ประกอบอยู่ระหว่าง 0.928 – 0.990 ซึ่งสูงกว่า 0.70 โดยองค์ประกอบที่สำคัญเรียงตามลำดับ ได้แก่ การบริหารจัดการหลักสูตร มีอำนาจในการพยากรณ์รูปแบบได้สูงสุดมากถึงร้อยละ 98.00 ส่วนการเสริมสร้างบรรยากาศในการเรียนรู้  มีอำนาจในการพยากรณ์ได้ร้อยละ 94.90 และ การกำหนดพันธกิจของโรงเรียน มีอำนาจในการพยากรณ์ได้ร้อยละ 86.20