แนวทางการบริหารจัดการเพื่อเพิ่มมูลค่าวัสดุเหลือใช้ทางการเกษตร

บทคัดย่อ

          บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อเสนอแนะแนวทางการบริหารจัดการวัสดุเหลือใช้ทางการเกษตร เนื่องจากปัจจุบันประเทศไทยมีพื้นที่เพาะปลูกพืชเศรษฐกิจกระจายทั่วทุกภูมิภาคของประเทศ เกษตรกร ส่วนใหญ่มุ่งเน้นการเพิ่มปริมาณผลผลิต จึงเร่งการผลิตพืชเศรษฐกิจเพื่อให้ได้หลายรอบต่อปี โดยขาดการบริหารจัดการที่ดี และเลือกใช้วิธีการเผาเศษวัสดุเหลือใช้ทางการเกษตรแทนวิธีการอื่น ๆ เพราะเป็นหนทางที่ง่าย สะดวก รวดเร็ว ต้นทุนต่ำ โดยเฉพาะการเผาใบอ้อย ตอซัง ฟางข้าว และตอซังข้าวโพดเลี้ยงสัตว์  ซึ่งเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้เกิดมลพิษหมอกควันและฝุ่น PM 2.5 ในปัจจุบัน  จึงนำเสนอแนวทางการบริหารจัดการวัสดุเหลือใช้ทางการเกษตรที่เกิดขึ้นหลังจากการเก็บเกี่ยวมาใช้ประโยชน์ เพื่อเกษตรกรจะได้ลดต้นทุนการผลิต และเพิ่มมูลค่าจากวัสดุเหลือใช้ทางการเกษตร รวมถึงการพัฒนาให้เกิดการหมุนเวียนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม สร้างทางเลือกในการเปลี่ยนวัสดุเหลือใช้ทางการเกษตรให้เกิดมูลค่าที่เหมาะสมกับแต่ละพื้นที่ ตลอดจนสนับสนุนให้มีการนำวัสดุเหลือใช้ทางการเกษตรมาเป็นวัตถุดิบใช้ในอุตสาหกรรมทั่วไป และพลังงานที่เกี่ยวข้องกับชีวภาพได้อย่างมีประสิทธิภาพ 
         การบริหารจัดการเพื่อเพิ่มมูลค่าให้กับวัสดุเหลือใช้ทางการเกษตรจะสำเร็จได้นั้น ต้องอาศัยความร่วมมือจากหลาย ๆ ภาคส่วนที่เกี่ยวข้อง เช่น หน่วยงานจากรัฐบาล  องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น  หน่วยงานภาคเอกชน  รวมถึงเกษตรกรกลุ่มเป้าหมาย  โดยการจัดการดังกล่าวจะต้องสอดคล้องกับบริบท ปัญหา และความต้องการของเกษตรกรในแต่ละพื้นที่  เพื่อเป็นทางเลือกให้เกษตรกรสามารถสร้างรายได้เพิ่มให้กับครอบครัวได้อย่างยั่งยืน