อนุภาคในนิทานพื้นบ้าน มณฑลยูนนาน สาธารณรัฐประชาชนจีน: การศึกษาโลกทัศน์ของชนเผ่าลีซู
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์อนุภาคและโลกทัศน์ของชนเผ่าลีซูที่สะท้อนจากอนุภาคในนิทานพื้นบ้านมณฑลยูนนาน สาธารณรัฐประชาชนจีน ผู้วิจัยวิเคราะห์ตัวบทนิทานพื้นบ้านทั้งหมด 130 เรื่อง ผลการศึกษาพบว่า อนุภาคที่ปรากฏนั้นแบ่งได้เป็น 3 ประเภทใหญ่ ได้แก่ 1) อนุภาคตัวละคร ประกอบด้วยสามัญชนผู้มีลักษณะพิเศษ ผู้มีอิทธิฤทธิ์ และสัตว์วิเศษ 2) อนุภาควัตถุสิ่งของ ประกอบด้วยของวิเศษที่ได้มาจากผู้อื่น และของวิเศษที่สร้างด้วยตนเอง และ 3) อนุภาคเหตุการณ์ ประกอบด้วยเหตุการณ์ว่าด้วยโลกและจักรวาล เหตุการณ์ว่าด้วยกลอุบาย เหตุการณ์ว่าด้วยชีวิตมนุษย์ และเหตุการณ์ว่าด้วยความสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับสัตว์ อนุภาคสามประเภทนี้เผยให้เห็นถึงโลกทัศน์ของชนเผ่าลีซู พวกเขาเชื่อว่า โลกนี้เป็นผลแห่งการสรรค์สร้างของเทพบุรุษผู้ทรงอำนาจสูงสุด ภายใต้การอภิบาลของเทพนี้ บทบาทของชายและหญิงได้รับการยอมรับอย่างสมดุล สตรีจึงมีคุณลักษณะแห่งความกล้าหาญและภาวะผู้นำไม่ยิ่งหย่อนไปกว่าบุรุษ ทำให้ความรักระหว่างชายหญิงไม่จำกัดด้วยเงื่อนไขทางกายภาพหรือสังคม อีกทั้งชนเผ่าลีซูยังเชื่อในพลังของธรรมชาติที่สามารถรักษาความยุติธรรมในสังคมได้ โดยผู้ที่กระทำกรรมใด ๆ ต่อธรรมชาติไว้ ย่อมต้องเป็นผู้รับผลแห่งกรรมนั้นจากธรรมชาติเสมอ
Article Details
เอกสารอ้างอิง
กองบรรณาธิการนิทานลีซู นู่เจียง. (2527). รวมนิทานพื้นบ้านชนเผ่าลีซู. สาธารณรัฐประชาชนจีน: ประชาชนยูนนาน.
จำเริญ แสงดวงแข. (2523). โลกทรรศน์ชาวไทยภาคใต้ที่ปรากฏในเพลงกล่อมเด็ก. กรุงเทพมหานคร: กรุงสยามการพิมพ์.
เบญจภัคค์ เจริญมหาวิทย์. (2560). คติชนวิทยาประยุกต์ (พิมพ์ครั้งที่ 3). กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยรามคำแหง.
ประคอง นิมมานเหมินท์. (2545). นิทานพื้นบ้านศึกษา (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
วิทย์ วิศทเวทย์. (2540). ปรัชญาทั่วไป: มนุษย์โลกและความหมายของชีวิต. กรุงเทพมหานคร: อักษรเจริญทัศน์.
ศิราพร ณ ถลาง. (2552). ทฤษฎีคติชนวิทยา วิธีวิทยาในการวิเคราะห์ตำนาน – นิทานพื้นบ้าน (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สุภาพร คงศิริรัตน์, วรารัชต์ มหามนตรี, วิไล ศิลปอาชา, ศิรพัชร์ ฌานเชาวน์วรรธน์, ศิริพร มณีชูเกตุ, สมบัติ เครือทอง, และ Mint Thandar Thein. (2557). รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์โครงการโลกทัศน์ของอาเซียนจากภาษิต. พิษณุโลก: มหาวิทยาลัยนเรศวร.
เอื้อมพร จรนามล. (2556). โลกทัศน์ที่ปรากฏในนิทานพื้นบ้านไทลื้อ อำเภอเชียงคำ จังหวัดพะเยา. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยพะเยา, 1 (3), 29-38.
Li Yingxian. (2563). ภาพสะท้อนสังคมและวัฒนธรรมในนิทานพื้นบ้านของชนเผ่าน่าซี ที่แปลเป็นภาษาไทย (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ, สมุทรปราการ.
Lu Yongping. (2566). เนื้อหาและอนุภาคในนิทานพื้นบ้านชนเผ่าว้า มณฑลยูนนาน สาธารณรัฐประชาชนจีน ที่แปลเป็นภาษาไทย (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ, สมุทรปราการ.
Ou Guangming. (2555). ว่าด้วยกลุ่มชาติพันธุ์ลีซูของประเทศจีน. สาธารณรัฐประชาชนจีน: ประชาชนหนิงเซี่ย.
Ou Man และ นันท์ชญา มหาขันธ์. (2561). ตำนานสร้างโลกของกลุ่มชนชาติไท-จ้วง: โลกทัศน์ ความเชื่อ และพิธีกรรม. วารสารวิชาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 26 (52), 304-321.
Tang Lihua. (2562). การวิเคราะห์เนื้อหาและอนุภาคในนิทานพื้นบ้านชนเผ่าจ้วง (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ, สมุทรปราการ.
Yan Danli. (2559). การวิเคราะห์กฎเกี่ยวกับนิทานพื้นบ้านและอนุภาคในนิทานพื้นบ้านไทย (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ, สมุทรปราการ.
Yantao He และ ภาณุพงศ์ อุดมศิลป์. (2567). นิทานพื้นบ้านไทลื้อ: การศึกษาบทบาทหน้าที่มีต่อชาวไทลื้อสิบสองปันนา. ใน การประชุมหาดใหญ่วิชาการระดับชาติและนานาชาติ ครั้งที่ 15. สงขลา. หน้า 508 – 521.