แนวทางการพัฒนาภาวะผู้นำทางวิชาการของครูในสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาเลย หนองบัวลำภู
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพปัจจุบัน สภาพที่พึงประสงค์ และความต้องการจำเป็นในการพัฒนาภาวะผู้นำทางวิชาการของครูในสถานศึกษา 2) สร้างแนวทาง และ 3) ประเมินแนวทาง วิธีดำเนินการวิจัยแบ่งออกเป็น 3 ระยะ คือ ระยะที่ 1 ศึกษาสภาพปัจจุบัน สภาพที่พึงประสงค์ และความต้องการจำเป็น ตัวอย่างประกอบด้วย ผู้บริหารสถานศึกษา จำนวน 93 คน และครูจำนวน 322 คน รวมจำนวน 415 คนโดยใช้เกณฑ์การกำหนดขนาดกลุ่มตัวอย่างของ Krejcie & Morgan และใช้วิธีการสุ่มแบบแบ่งชั้นภูมิ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยเป็นแบบสอบถาม ระยะที่ 2 สร้างแนวทางการพัฒนาภาวะผู้นำทางวิชาการของครูในสถานศึกษา มี 3 ขั้นตอน คือ ขั้นตอนที่ 1 การสัมภาษณ์เชิงลึก กลุ่มเป้าหมายเป็นผู้บริหารสถานศึกษา จำนวน 3 คน เครื่องมือที่ใช้ คือ แบบสัมภาษณ์แบบกึ่งโครงสร้าง ขั้นตอนที่ 2 การสร้างแนวทางการพัฒนาภาวะผู้นำทางวิชาการของครูในสถานศึกษา ขั้นตอนที่ 3 การสนทนากลุ่ม กลุ่มผู้ให้ข้อมูลเป็นผู้ทรงคุณวุฒิจำนวน 9 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยเป็นแบบบันทึกการสนทนากลุ่ม และระยะที่ 3 การประเมินแนวทางการพัฒนาภาวะผู้นำทางวิชาการของครูในสถานศึกษาโดยการประเมินอิงผู้เชี่ยวชาญ จำนวน 5 คน เครื่องมือที่ใช้เป็นแบบประเมินอิงผู้เชี่ยวชาญ สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณ ได้แก่ ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ค่าดัชนีลำดับความสำคัญของความต้องการจำเป็น และการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพ โดยวิธีการพรรณนาวิเคราะห์ ผลการวิจัยพบว่า 1. สภาพปัจจุบันมีระดับการปฏิบัติเกี่ยวกับการพัฒนาภาวะผู้นำทางวิชาการของครูในสถานศึกษา โดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก สภาพที่พึงประสงค์ โดยภาพรวมอยู่ ในระดับมากที่สุด และค่าดัชนีลำดับความสำคัญของความต้องการจำเป็นเรียงลำดับจากค่ามากไปน้อยดังนี้ 1) ด้านการพัฒนาสื่อ นวัตกรรม และเทคโนโลยีทางการศึกษา 2) ด้านการพัฒนาตนเองและเพื่อนครู 3) ด้านการพัฒนาหลักสูตร 4) ด้านการจัดกระบวนการเรียนรู้ และ 5) ด้านการพัฒนาผู้เรียน 2. แนวทางการพัฒนาภาวะผู้นำทางวิชาการของครูในสถานศึกษา ได้แนวทาง 5 ด้าน ได้แก่ 1) ด้านการพัฒนาสื่อ นวัตกรรม และเทคโนโลยีทางการศึกษา 2) ด้านการพัฒนาตนเองและเพื่อนครู 3) ด้านการพัฒนาหลักสูตร 4) ด้านการจัดกระบวนการเรียนรู้ และ 5) ด้านการพัฒนาผู้เรียน เมื่อพิจารณาจากค่าดัชนีลำดับความสำคัญของความต้องการจำเป็น 3 ลำดับแรก มีวิธีการดำเนินการในแต่ละด้าน ดังนี้ 1) ด้านการพัฒนาสื่อ นวัตกรรม และเทคโนโลยีทางการศึกษา มีวิธีดำเนินการ คือ สถานศึกษาส่งเสริมให้ครูใช้เทคโนโลยีในการผลิตสื่อ นวัตกรรม จัดกิจกรรมแลกเปลี่ยนความรู้และประสบการณ์ในการใช้สื่อ นวัตกรรม เทคโนโลยีสารสนเทศทางการศึกษามาผลิตสื่อหรือนวัตกรรมเพื่อพัฒนาการเรียนรู้ของผู้เรียน 2) ด้านการพัฒนาตนเองและเพื่อนครู มีวิธีดำเนินการ คือ สถานศึกษามีการวางแผนและกำหนดรูปแบบการส่งเสริมให้ครูเป็นผู้นำด้านการเรียนการสอน ส่งเสริมให้ครูมีวิสัยทัศน์ในการพัฒนาตนเอง และให้ครูตกลงร่วมกันในการเข้าสังเกตการณ์สอนหรือนิเทศการสอนในชั้นเรียนของเพื่อนครู และ 3) ด้านการพัฒนาหลักสูตร มีวิธีดำเนินการ คือ สถานศึกษาจัดกิจกรรมพัฒนาครูให้มีความสามารถในการสร้างและพัฒนาหลักสูตร ส่งเสริมให้ครูนำผลการใช้หลักสูตรมาวิเคราะห์เพื่อปรับปรุงและพัฒนาหลักสูตร ส่งเสริมให้ครูทำวิจัยที่นำไปสู่การพัฒนาหลักสูตรให้สอดคล้องกับสภาพปัญหาและความต้องการของท้องถิ่น โดยเน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ 3. ผลการประเมินแนวทางการพัฒนาภาวะผู้นำทางวิชาการของครูในสถานศึกษา โดยภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุดทุกด้าน เมื่อพิจารณาเป็นรายด้านเรียงลำดับจากค่าเฉลี่ยมากไปหาน้อย คือ ด้านความเป็นประโยชน์ (x ̅ = 4.89, S.D. = 0.25) ด้านความเหมาะสม (x ̅ = 4.79, S.D. = 0.40) และ ด้านความเป็นไปได้ (x ̅ = 4.71, S.D. = 0.47) ตามลำดับ
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการพิจารณาจากคณะกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิและเผยแผ่ในวารสารฉบับนี้ เป็นทัศนคติและข้อคิดเห็นส่วนบุคคลของผู้เขียนแต่ละท่าน ไม่ถือว่าเป็นทัศนะคติและความรับผิดชอบ
ของบรรณาธิการ
บทความ ข้อมูล เนื้อหา รูปภาพ ฯลฯ ที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารศรีล้านช้างปริทรรศน์ ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารศรีล้านช้างปริทรรศน์ หากบุคคลหรือหน่วยงานใดต้องการนำทั้งหมดหรือส่วนหนึ่งส่วนใดไปเผยแพร่ต่อหรือเพื่อกระทำการใด ๆ จะต้องได้รับอนุญาตเป็นลายลักอักษรจากวารสารศรีล้านช้างปริทรรศน์ ก่อนเท่านั้น
เอกสารอ้างอิง
กระทรวงศึกษาธิการ. (2546). แนวทางการพัฒนากระบวนการเรียนรู้: ตามพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์คุรุสภาลาดพร้าว.
กัญญาพัชร คำสะอาด. (2563). การพัฒนาโปรแกรมเสริมสร้างภาวะผู้นำทางวิชาการสำหรับครูโรงเรียนขนาดเล็ก สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษายโสธร เขต 2.
นิสาลักษณ์ จันทร์อร่าม. (2561). การพัฒนาโปรแกรมเสริมสร้างภาวะผู้นำทางวิชาการของครู สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาขอนแก่น เขต 5. วิทยานิพนธ์ปริญญา การศึกษามหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
เรวดี มนตรีพิลา. (2563). การพัฒนาภาวะผู้นำทางวิชาการของครูในสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน. วิทยานิพนธ์ปริญญาการศึกษาดุษฎีบัณฑิต. มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
วันทนา จำปาศรี. (2558). การพัฒนาภาวะผู้นำทางวิชาการของครูสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาหนองคาย เขต 2. วิทยานิพนธ์ปริญญาการศึกษามหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
วิชุดา กาพล. (2564). โปรแกรมการพัฒนาครูด้านการจัดการเรียนรู้ที่เน้นทักษะการคิดวิเคราะห์สำหรับสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาชัยภูมิเขต 2. วิทยานิพนธ์ปริญญาการศึกษามหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
วิเชียร กันหาจันทร์. (2561). ความสัมพันธ์ระหว่างภาวะผู้นำทางวิชาการของครูกับคุณภาพ ผู้เรียนในโรงเรียน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาร้อยเอ็ด เขต 2. วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยราชภัฏร้อยเอ็ด.
สุชาติ พันธ์ก้อม. (2563). ภาวะผู้นำทางวิชาการของครูที่ส่งผลต่อความเป็นองค์การแห่งการ เรียนรู้ของโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาเขต 22. วิทยานิพนธ์ปริญญาครุศาสตรมหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร.
สุพิชญ์ชญา มีแก้ว. (2563). รูปแบบการพัฒนาภาวะผู้นำทางวิชาการของครูในยุคดิจิทัลโรงเรียนมัธยมศึกษาขนาดเล็กสังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. วารสารสันติศึกษาปริทรรศน์ มจร. 9(5).
หฤชนันก์ แสนกันยา. (2564). โปรแกรมเสริมสรางภาวะผู้นำทางวิชาการสำหรับครูในศตวรรษที่ 21 สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษากาฬสินธุ์ เขต 2. วารสารพุทธปรัชญาวิวัฒน์, 6(1).
ใหม่ ทุมสี. (2560). การพัฒนาตัวบ่งชี้ภาวะผู้นำทางวิชาการของครูสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่ การศึกษามัธยมศึกษา เขต 22. วิทยานิพนธ์ปริญญาครุศาสตรมหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร.
อิสระ ชอนบุรี. (2563). การพัฒนาหลักสูตรฝึกอบรมภาวะผู้นำทางวิชาการของครูในโรงเรียน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครพนม เขต 2. วิทยานิพนธ์ปริญญา ครุศาสตรมหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร.
Chang, I. H., Chin, J. M., & Hsu, C. M. (2008). Teachers’ Perceptions of the Dimensions and Implementation of Technology Leadership of Principals in Taiwanese Elementary Schools. Educational Technology & Society, 11 (4).
Good, C.V. 1973. Dictionary of Education. New York : McGraw-Hill.
Hoy and Hoy. (2003). Instructional Leadership: A Leaning - centered Guide. MA: Allyn & Bacon. Krug, S. (1992). Instructional leadership : A constructivist perspective. Educational Administration Quarterly, 28 (3).
