Thinking Pattern and Leadership Styles of Presidents of the Parliamentary Common Committees in Thailand

Abstract

     ผลการเปลี่ยนแปลงผู้นาทางการเมืองในช่วงหนึ่งถึงสองปีที่ผ่านมานั้นชี้ชัดให้เห็นว่า แบบแผนความคิดและรูปแบบผู้นาทางการเมืองของประเทศไทยนั้นมีส่วนสาคัญต่อทิศทางการพัฒนาประเทศไทย ที่มีระบอบการปกครองแบบประชาธิปไตยที่มีการถ่วงดุลซึ่งกันและกันระหว่าง อานาจบริหาร อานาจนิติบัญญัติ และอานาจตุลาการ หากพิจารณาความแตกต่างของการบริหารอานาจทั้งสามฝ่ายนั้นแบบแผนความคิดและรูปแบบผู้นามีผลต่อการตัดสินใจ การทางานของผู้นาเสมอ

     คณะกรรมาธิการนับว่าเป็นองค์กรที่มีบทบาทสาคัญในระบบรัฐสภา คณะกรรมาธิการเปรียบเสมือนที่ประชุมย่อยของรัฐสภาที่ทาหน้าที่พิจารณากฎหมายและศึกษาสอบสวนเรื่องต่างๆอย่างละเอียดรอบคอบ เพื่อให้รัฐสภาได้พิจารณาและตัดสินใจเกี่ยวกับกฎหมายหรือประเด็นปัญหาต่างๆ (วรเจตน์ ภาคีรัตน์, 2543, หน้า 65) และตามข้อบังคับการประชุมสภาผู้แทนราษฎร พ.ศ. 2544 ข้อที่ 80 (ข้อบังคับการประชุมสภาผู้แทนราษฎร พ.ศ. 2544 เล่ม 118 ตอนพิเศษ 42 ข้อ 80 ลงวันที่ 11/5/44) ที่กาหนดเป็นการบังคับให้สภาผู้แทนราษฎรตั้งคณะกรรมาธิการสามัญประจาสภาผู้แทนราษฎรจานวน 31 คณะ ซึ่งการตั้งคณะกรรมาธิการดังกล่าวนี้จะตั้งไว้เป็นการถาวรตลอดอายุของสภาผู้แทนราษฎร โดยแต่ละคณะประกอบด้วยกรรมาธิการจานวน 17 คน เข้าปฏิบัติหน้าที่คณะกรรมาธิการในหน้าที่ต่างๆ ของคณะกรรมาธิการ ดังนั้นการทางาน การตัดสินใจของประธานและคณะกรรมาธิการสามัญประจาสภาผู้แทนราษฎรในประเทศไทยจึงมีความสาคัญกับการใช้อานาจนิติบัญญัติแทนประชาชน รวมทั้งการมีอิทธิพลต่อการทางานของฝ่ายบริหาร ทาให้การศึกษาแบบแผนความคิดของประธานคณะกรรมาธิการสามัญประจาสภาผู้แทนราษฎรในประเทศไทยแต่ละบุคคลน่าจะมีความแตกต่างกันจึงทาให้ลักษณะของรูปแบบผู้นาของประธานและคณะกรรมาธิการสามัญประจาสภาผู้แทนราษฎรในประเทศไทยจึงมีความแตกต่างกัน ซึ่งในการวิจัยครั้งนี้ได้สังเคราะห์ตัวแปรที่ส่งผลแบบแผนความคิดของประธานคณะกรรมาธิการสามัญประจาสภาผู้แทนราษฎร คือ ลักษณะของกระบวนการคิดต่างๆ อาทิเช่น การคิดเชิงระบบ (System Thinking) การคิดเชิงลาดับขั้นตอน (Steps and Procedures Thinking) การคิดเชิงความรู้ทางวัฒนธรรม (Empathy&Cultural Knowledge Thinking) และการคิดเชิงกลยุทธ์ (Strategic Thinking) โดยมีคุณสมบัติส่วนบุคคลและแหล่งที่มาของอานาจเป็นตัวแปรแทรกซ้อนในการวิเคราะห์รูปแบบผู้นาของประธานคณะกรรมาธิการสามัญประจาสภาผู้แทนราษฎรที่สามารถจาแนกได้คือ ผู้นาแบบเด็ดขาด (Autocratic Leadership style) ผู้นาแบบประชาธิปไตย (Democratic Leadership style) ผู้นาแบบตามสบาย (Laissez-Faire Leadership style) ผู้นาแบบเน้นสังคม (Socialistic Leadership style) ซึ่งได้ทาการสรุปธรรมชาติของแบบแผนความคิดและรูปแบบผู้นาของประธานคณะกรรมาธิการสามัญประจาสภาผู้แทนราษฎรในประเทศไทย ได้ว่า “การทางานของประธานคณะกรรมาธิการรัฐสภาในทุกประเทศทั่วโลกย่อมมีความแตกต่างกันไปตามแบบแผนความคิดของประธานคณะกรรมาธิการนั้น ๆ ถ้ามีการศึกษาแบบแผนความคิดเหล่านี้อย่างเป็นระบบ และเชื่อมโยงกับรูปแบบของผู้นาแล้วในทางวิชาการน่าจะนาไปสู่การกาหนดรูปแบบผู้นาของประธานคณะกรรมาธิการคณะต่าง ๆ ในรัฐสภาได้เป็นอย่างดี และเมื่อมีการศึกษารูปแบบผู้นาได้อย่างเป็นระบบแล้วก็น่าจะนาไปสู่การอธิบายรูปแบบการทางานของประธานกรรมาธิการคณะต่าง ๆ ได้”