พหุเครือข่ายทางสังคมเพื่อการต่อต้านการทุจริตคอร์รัปชันในสังคมไทย: บทบาทและข้อเสนอเชิงนโยบายเพื่อการปฏิบัติ
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสถานการณ์การคอร์รัปชันในสังคมไทยและนำเสนอบทบาทของพหุเครือข่ายทางสังคมและข้อเสนอเชิงนโยบายเพื่อการปฏิบัติ ด้วยการรวบรวมข้อมูลเอกสารทุติยภูมิเพื่อทำความเข้าใจปรากฏการณ์การคอร์รัปชันและความเชื่อมโยงกับบริบทของสังคม และทำการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิเคราะห์ พบว่า สถานการณ์การคอร์รัปชันของประเทศไทยยังคงอยู่ในระดับสูงและมีรูปแบบที่หลากหลาย ผู้เขียนจึงนำเสนอพหุเครือข่ายทางสังคมซึ่งเป็นรูปแบบการผสมผสานแนวคิดการบริการสาธารณะแนวใหม่ที่เน้นการมีส่วนร่วมของพลเมืองและแนวคิดเครือข่ายระดับพื้นที่โดยผู้มีบทบาทในลักษณะที่หลากหลาย ประกอบด้วย ตัวแทนเยาวชน ตัวแทนชุมชน ตัวแทนจากสถาบันการศึกษา ตัวแทนจากสื่อมวลชน ตัวแทนจากองค์การไม่แสวงหากำไร ตัวแทนจากองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ตัวแทนจากอำเภอในแต่ละพื้นที่ และตัวแทนจากภาคเอกชน โดยมีข้อเสนอแนะเชิงนโยบายเพื่อการปฏิบัติ 3 ด้าน ได้แก่ 1) ด้านกฎหมาย ควรกำหนดความรับผิดของการคอร์รัปชันและการลงโทษอย่างชัดเจน และควรทบทวนกฎหมายเพื่อให้สามารถบังคับใช้ได้อย่างมีประสิทธิภาพและสอดคล้องกับสถานการณ์ปัจจุบัน 2) ด้านสื่อและการมีส่วนร่วมของประชาชน ควรให้ความสำคัญกับเสรีภาพของสื่อและการมีส่วนร่วมของประชาชน โดยสื่อสามารถนำเสนอเนื้อหาข่าว แสดงความคิดเห็นโดยไม่ละเมิดสิทธิมนุษยชน และส่งเสริมให้ประชาชนมีส่วนร่วมตามแนวคิดการเมืองแบบมีส่วนร่วม 3) ด้านการส่งเสริมธรรมาภิบาลและความโปร่งใส ทุกหน่วยงานควรยกระดับธรรมาภิบาลเพิ่มความชัดเจนในการปฏิบัติและลดความซับซ้อนของกรอบกฎหมาย เพื่อลดการใช้ดุลยพินิจ เน้นการบริหารอย่างโปร่งใส
Article Details

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
@ 2020 King Prajadhipok's Institute The Government Complex Commemorating All Right Reserved.
เอกสารอ้างอิง
เกรียงไกร ปัญญาพงศธร. (2561). การคอร์รัปชันในองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในประเทศไทย : ศึกษากรณี เทศบาลนคร. วารสารวิจัยราชภัฏกรุงเก่า, 5(1), 55-62.
จุลศักดิ์ ชาญณรงค์. (2562). ความ “ใหม่”ของรัฐประศาสนศาสตร์. วารสารสหวิทยาการ, 16(2), 54-83.
โชคสุข กรกิตติชัย. (ม.ป.ป.). การลดลงของดัชนีชี้วัดภาพลักษณ์คอร์รัปชันของไทย ประจำปี 2563. ม.ป.พ.
ณัชชานุช พิชิตธนารัตน์. (2561). การทุจริตเลือกตั้งท้องถิ่นในจังหวัดเพชรบุรี. วารสาร สหวิทยาการวิจัย : ฉบับบัณฑิตศึกษา, 7(1), 72-81.
ณัฐฐา วินิจนัยภาค. (2554). นโยบายสาธารณะ: แนวทางในการศึกษาแบบสหวิทยาการ. กรุงเทพฯ: สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์.
ไทยโพสต์. (2564, 20 สิงหาคม). ผงะ! คอร์รัปชัน 15,282 กรณี ไม่เว้นแม้ภาวะวิกฤติโควิด. สืบค้นจาก https://www.thaipost.net/main/detail/113977
ไทยรัฐออนไลน์. (2564, 8 กรกฎาคม). ‘Whistleblower’ กฎหมายไทยช่วยอะไรผู้เปิดโปงความจริง ?. สืบค้นจาก https://www.thairath.co.th/scoop/theissue/2135651
ธนพร แย้มสุดา. (2560). การทุจริตทางวิชาการ : ปัญหาที่บั่นทอนความเข้มแข็งของสังคม. วารสารแพทย์นาวี, 44(3), 175-181.
นภธร ศิวารัตน์ และภักดี โพธิ์สิงห์. (2561). ทิศทางการคอร์รัปชั่นในประเทศไทย. วารสารสถาบันวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม, 5(2), 343-354.
นันท์วดี แดงอรุณ. (2563). ‘คนไทย’ กับบทบาทในการขับเคลื่อนกลไกเพื่อแก้ไขกลโกง. วารสารสำนักงาน ป.ป.ช., 20(74), 22-25.
นิภาพรรณ เจนสันติกุล. (2556). โครงสร้างทางสังคม บทบาทและนโยบายสาธารณะกับความเป็นพลเมือง. วารสารศิลปศาสตร์, 5(1), 49-62.
ปิยะพงษ์ บุษบงก์ และพบสุข ช่ำชอง. (2561). การให้ความสำคัญกับเครือข่ายในทางนโยบายสาธารณะและการบริหารจัดการ : มุมมองเชิงวิพากษ์และกรอบการวิเคราะห์สำหรับข้ามพ้นสัญญะที่กลวงเปล่า. วารสารสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร, 14(2), 113-136.
พรอัมรินทร์ พรหมเกิด, วรัญญา ศรีริน, ธีรภัทร์ ลอยวิรัตน์ และเพิ่ม หลวงแก้ว. (2562). การศึกษาเครือข่ายกลุ่มอิทธิพลซึ่งนำไปสู่การทุจริตคอร์รัปชันอย่างเป็นระบบของภาคการศึกษา. วารสารวิชาการ ป.ป.ช., 12(1), 35-61.
วรพรรณ เขื่อนคง. (2563). สร้างนวัตกรรมด้วยการใช้ประโยชน์จากการเปิดเผยข้อมูล (Open Data) ภาครัฐ. วารสารตรวจบัญชีสหกรณ์, 1(1), 150-152.
วัชระ จิรฐิติกาลกิจ. (2563). ความสัมพันธ์ของเสรีภาพสื่อมวลชนกับการคอร์รัปชันในสังคมไทย. วารสารนิเทศศาสตรปริทัศน์, 24(1), 121-132.
วัชรา ไชยสาร และคณะ. (2561). การศึกษากลุ่มอิทธิพลซึ่งนำไปสู่การทุจริตคอร์รัปชันอย่างเป็นระบบ (Organized Corruption) จำแนกตามภาคเศรษฐกิจ : กรณีศึกษาการทุจริตภาษีมูลค่าเพิ่มและภาษีศุลกากรในประเทศไทย. กรุงเทพฯ: สำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ.
วิษณุพงษ์ โพธิพิรุฬห์ และอังศุธร ศรีสุทธิสะอาด. (2563). ราชการไทยไร้คอร์รัปชัน : การสำรวจความคิดเห็นของเจ้าหน้าที่รัฐต่อการแจ้งเบาะแสการทุจริต. กรุงเทพฯ: สำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม.
วุฒิสาร ตันไชย. (2557). การกระจายอำนาจและประชาธิปไตยในประเทศไทย. กรุงเทพฯ: สถาบันพระปกเกล้า.
ศิริวรรณ มนอัตระผดุง. (2555). สถานการณ์การคอร์รัปชั่นของประเทศไทย. วารสารวไลยอลงกรณ์ปริทัศน์, 2(1), 1-9.
ศุภกร ฉายถวิล และกฤชวรรธน์ โล่วัชรินทร์. (2561). เครื่องมือชี้วัดความโปร่งใสเว็บไซต์ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น. อินฟอร์เมชั่น, 25(2), 53-67.
สมศักดิ์ สามัคคีธรรม และปรีดา วานิชภูมิ. (2556). การจัดการภาคีสาธารณะแนวใหม่ : ความหมาย และนัยสำคัญ. วารสารเศรษฐศาสตร์การเมือง, 1(1), 183-214.
สำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตในภาครัฐ. (2561). กฎหมาย/ระเบียบ/ประกาศ. สืบค้นจาก https://www.pacc.go.th/index.php/home/
view_content/45/1648
สำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ. (ม.ป.ป.). บทสรุปชุดหลักสูตรต้านทุจริตศึกษา (Anti-Corruption Education). กรุงเทพฯ: สำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ.
สืบสกุล เข็มทอง. (2561). พฤติกรรมการแสวงหาค่าตอบแทนส่วนเกินกรณีศึกษา : เจ้าหน้าที่ตำรวจที่ปฏิบัติงานอยู่ในสถานีตำรวจ สังกัดกองบัญชาการตำรวจนครบาล สำนักงานตำรวจแห่งชาติ. วารสารกระบวนการยุติธรรม, 11(1), 77-92.
สุรินธร ชาญสมร. (2559). ความร่วมมือในแบบเครือข่ายกับโครงสร้างชุมชนแห่งการอยู่ร่วมกันและเข้าถึงได้ในอาเซียน กรณีศึกษาชุมชนต้นแบบเกาะเกร็ด จังหวัดนนทบุรี. (รัฐศาสตรมหาบัณฑิต) มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, คณะรัฐศาสตร์, สาขาวิชาการเมืองการปกครอง สำหรับนักบริหาร. กรุงเทพมหานคร.
เสาวณีย์ ทิพอุต และคณะ. (2562). การสำรวจความคิดเห็นของประชาชนเกี่ยวกับสิทธิการรับรู้ข่าวสาร การรับรู้การทุจริตผลกระทบและความเสียหายที่เกิดจากการทุจริตต่อประชาชน. วารสารวิชาการ ป.ป.ช., 12(2), 71-104.
องค์กรต่อต้านคอร์รัปชัน (ประเทศไทย). (ม.ป.ป.). เกี่ยวกับองค์กร ประวัติ. สืบค้นจาก http://www.anticorruption.in.th/2016/th/about1.php#about1_section
อภิสิทธิ์ ลัมยศ. (2562). กลไกเสริมสร้างธรรมาภิบาลท้องถิ่น...เพื่อชุมชนท้องถิ่นปลอด คอร์รัปชัน. วารสารสำนักงาน ป.ป.ช., 19(72), 13-15.
อลงกต สารกาล. (2562). บทวิเคราะห์การบริหารงานภาครัฐไทย : จากอดีตถึงปัจจุบัน. วารสารสถาบันพระปกเกล้า, 17(3), 47-78.
Dimant, E. & Tosato, G. (2018). Causes and Effects of Corruption : What has Past Decade’s Empirical Research Taught Us? a Survey. Journal of Economic Surveys, 32(2), 335-356.
Jancsics, D. & Jávor, I. (2012). Corrupt Governmental Networks. International Public Management Journal, 15(1), 62-99.
Joshi, A. & Moore, M. (2004). Institutionalised Co-production : Unorthodox Public Service Delivery in Challenging Environments. The Journal of Development Studies, 40(4), 31-49.
Kilduff, M. & Tsai, W. (2003). Social Networks and Organizations. Thousand Oaks, CA: Sage.
Kimeu, S. (2014). Corruption as a Challenge to Global Ethics : The Role of Transparency International. Journal of Global Ethics, 10(2), 231-237.
Klitgaard, R. (1998). International Cooperation Against Corruption. Finance & Development, 35(1), 3-6.
Mbate, M. (2017). Decentralisation, Governance and Accountability : Theory and Evidence. Journal of African Democracy and Development, 1(2), 1-17.
Rhode, R. A. W. & Marsh, D. (1992). “Policy Networks in British Politics” A Critique of Existing Approaches. London: Oxford University Press.
Vanleene, D., et al. (2015). Benefits and Risks of Co-production : A Preliminary Literature Review. Paper for the IIAS Conference on Co-Production of Public Services. The Netherlands: Nijmegen.
Yomnak, T. & Ruckchart, S. (2021). Collaboration Network of Thailand’s Anti-Corruption Organizations. Southeast Asian Journal of Economics, 9(1), 27-46.