บทบาทหน้าที่ อุปสรรค และแนวทางในการใช้สื่อเพื่อต่อต้านการทุจริต

บทคัดย่อ

บทความเรื่องนี้ นำเสนอบทบาทหน้าที่และปัญหาอุปสรรคของสื่อในการต่อต้านการทุจริตทั้งในภาพรวมและในประเทศไทย และนำเสนอแนวทางในการพัฒนาปรับปรุงการทำหน้าที่ของสื่อ โดยปัญหาและอุปสรรคที่พบประกอบไปด้วย ปัญหาด้านประชาธิปไตยและเสรีภาพ นโยบายและกฎหมาย โดยเฉพาะในประเทศกำลังพัฒนาที่ไม่ให้ความสำคัญกับประชาธิปไตย ส่งผลต่อเสรีภาพในการทำหน้าที่ของสื่อและประชาชนในการตรวจสอบการทุจริต ปัญหาและอุปสรรคที่สอง คือ การเข้าถึงข้อมูลข่าวสาร โดยหน่วยงานของรัฐบาลมักไม่เปิดเผยข้อมูลข่าวสารของหน่วยงานที่เป็นข้อมูลในการตรวจสอบการทุจริต และปฏิเสธการให้สัมภาษณ์แก่นักข่าว นอกจากนี้ การเป็นเจ้าของสื่อยังส่งผลต่อบทบาทหน้าที่ของสื่อ ในการตรวจสอบการทำทุจริต อุปสรรคต่อมา คือ ความเป็นมืออาชีพและจรรยาบรรณของสื่อในการทำข่าวทุจริต ที่ยังไม่ได้มาตรฐาน ทำให้ข่าวและเนื้อหาสื่อไม่สามารถสร้างผลกระทบและความเปลี่ยนแปลงต่อกลุ่มเป้าหมายและสังคม และอุปสรรคสุดท้าย คือ สื่อส่วนใหญ่ยังไม่สามารถทำข่าวสืบสวนสอบสวนได้อย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งเกิดการขาดเงินทุนสนับสนุน ทักษะในการทำข่าวสืบสวนที่ยังไม่มากพอ และอันตรายจากกฎหมายและการข่มขู่ ซึ่งบทความได้นำเสนอแนวทางในการพัฒนาและปรับปรุงการทำงานของสื่อไทยต่อปัญหาอุปสรรคดังกล่าว คือ การพึ่งพาตนเองได้ทางด้านเศรษฐกิจ โดยสื่อและภาคประชาชนควรได้รับการสนับสนุนด้านงบประมาณและการบริหารจัดการจากองค์กรต่างๆ รวมไปถึงรัฐบาล เพื่อให้สามารถทำหน้าที่ตรวจสอบการทำทุจริตได้ และลดการทำทุจริตของสื่อเอง แนวทางต่อมา คือ การใช้สื่อสังคมในการทำข่าวทุจริต เพื่อช่วยให้มีเสรีภาพในการนำเสนอมากขึ้น ช่วยลดค่าใช้จ่าย และประชาชนทั่วไปสามารถมีบทบาทในการเป็นนักข่าวพลเมืองและรายงานข่าวได้จากทุกที่ นอกจากนี้ นักข่าวและภาคประชาชนควรได้รับการพัฒนาทักษะการทำข่าวการทุจริต เพื่อให้ทำข่าวที่สร้างผลกระทบต่อสังคมได้ โดยได้รับความร่วมมือจากองค์กรวิชาชีพสื่อและรัฐบาลในการสนับสนุนการอบรมและงบประมาณ และสุดท้าย คือ การปรับปรุงการเข้าถึงข้อมูลข่าวสาร เพื่อให้สื่อและภาคประชาชนเข้าถึงข้อมูลและตรวจสอบการทำทุจริตได้ครบถ้วนถูกต้อง ซึ่งรัฐบาลต้องเป็นหลักในการสนับสนุนการเปิดเผยข้อมูล เพื่อให้สอดคล้องกับยุทธศาสตร์ของชาติในการปราบปรามการทุจริตตามที่ประกาศไว้