การแสดงในขบวนแห่เทียนพรรษาจังหวัดอุบลราชธานี
Main Article Content
บทคัดย่อ
งานวิจัยฉบับนี้เป็นการศึกษาความเป็นมาและรูปแบบการแสดงในขบวนแห่เทียนพรรษาจังหวัดอุบลราชธานี ผู้วิจัยใช้วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยศึกษาข้อมูลจากเอกสาร งานวิจัยที่เกี่ยวข้อง การสัมภาษณ์กลุ่มตัวอย่าง การสังเกตการณ์แบบไม่มีส่วนร่วม ผลการวิจัยพบว่า การแสดงในขบวนแห่เทียนพรรษาจังหวัดอุบลราชธานีมีการพัฒนามาอย่างต่อเนื่อง ตั้งแต่ พ.ศ. 2444–2562 เป็นการแสดงประกอบต้นเทียนในลักษณะการแสดงหมู่เป็นขบวน โดยแบ่งการแสดงออกเป็น 2 ช่วง ได้แก่ 1) การแสดงในขบวนแห่เทียนพรรษาภาคกลางวัน สามารถจำแนกออกเป็น 5 ยุค พบว่า รูปแบบการแสดงมีทั้งแบบอิสระไม่ตายตัว และแบบนาฏศิลป์พื้นเมืองอีสาน ซึ่งมีทั้งการแสดงที่ปรับปรุงจากเดิมและการแสดงที่สร้างสรรค์ขึ้นใหม่ เพื่อให้สอดคล้องกับหัวข้องานหรือหัวข้อการแสดง โดยท่ารำ ดนตรี ทำนองเพลง และเครื่องแต่งกายเป็นรูปแบบพื้นเมืองอีสาน 2) การแสดงในขบวนแห่เทียนพรรษาประกอบแสงเสียงภาคกลางคืน สามารถจำแนกออกเป็น 2 ยุค พบว่า เป็นการแสดงในรูปแบบพื้นเมืองอีสานที่สร้างสรรค์ขึ้นใหม่ โดยมีเนื้อหาสอดคล้องกับหัวข้อหลักของการแสดง องค์ประกอบของการแสดงทั้งหมดเป็นรูปแบบพื้นเมืองอีสาน ซึ่งงานวิจัยฉบับนี้นอกจากจะเป็นการเผยแพร่ศิลปวัฒนธรรมอันเป็นเอกลักษณ์ของจังหวัดอุบลราชธานีแล้ว ยังเป็นประโยชน์ทางด้านการศึกษาทั้งในสถาบันการศึกษาและผู้ที่ศึกษาเชิงวิชาชีพในประเทศไทย
Article Details
เอกสารอ้างอิง
จังหวัดอุบลราชธานี. (2562). เรื่อง การแต่งตั้งคณะกรรมการจัดงานประเพณีแห่เทียนพรรษาจังหวัดอุบลราชธานี ประจำปี 2562. ใน ประกาศจังหวัดอุบลราชธานี; 12 มีนาคม 2562; อุบลราชธานี. อุบลราชธานี: จังหวัดอุบลราชธานี. (อัดสำเนา)
เจริญ ตันมหาพราน. (2541). เบิ่งประเพณีบ้านข่อย. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์ธารบัวแก้ว.
เทศบาลนครอุบลราชธานี. (2561). เรื่อง การเตรียมความพร้อมการจัดทำขบวนแห่เทียนพรรษา. ใน ระเบียบวาระการประชุม; 24 กรกฎาคม 2561; อุบลราชธานี. อุบลราชธานี: เทศบาลนครอุบลราชธานี. (อัดสำเนา)
เทศบาลนครอุบลราชธานี. (2562). เรื่อง การจัดทำขบวนแห่เทียนพรรษา ประจำปี 2562. ใน ระเบียบวาระการประชุม; 20 มิถุนายน 2562; อุบลราชธานี. อุบลราชธานี: เทศบาลนครอุบลราชธานี. (อัดสำเนา)
ภูริตา เรืองจิรยศ. (2561). นาฏกรรมในเทศกาลตรุษจีนปากน้ำโพ. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขานาฏยศิลป์ไทย ภาควิชานาฏยศิลป์ คณะศิลปกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
มปก. (2555). อุบลศึกษา. กรุงเทพฯ: บริษัทอีเกิ้ลไรท์ จำกัด.
มูลนิธิเทียนพรรษาจังหวัดอุบลราชธานี. (2550). เลิศล้ำเลอค่า เทียนพรรษาเมืองอุบล อุบลราชธานี. อุบลราชธานี: โรงพิมพ์มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี.
ยุทธศิลป์ จุฑาวิจิตร. การฟ้อนอีสาน. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตร์มหาบัณฑิต ภาควิชานาฏยศิลป์ บัณฑิตวิทยาลัยจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สำนักการศึกษา งานส่งเสริม ศาสนา และวัฒนธรรม. เรื่อง ขอเสนอหนังสือขอเชิญร่วมสืบสานวัฒนธรรมงานประเพณีแห่เทียนพรรษา ปี 2561. ใน บันทึกข้อความ; 13 กรกฎาคม 2561; อุบลราชธานี. อุบลราชธานี: เทศบาลนครอุบลราชธานี. (อัดสำเนา)
การสัมภาษณ์
กิติมา บัวแย้ม. (2561). รูปแบบการแสดงในขบวนแห่เทียนพรรษาภาคกลางวัน. ครูชำนาญการพิเศษ โรงเรียนมูลนิธิวัดศรีอุบลรัตนาราม. 7 กันยายน 2561.
เจ้านางนวลตอง ทองรินสุพรรณ. (2562). ความเป็นมา รูปแบบการแสดง และการจัดการการแสดงในขบวนแห่เทียนพรรษาภาคกลางคืน. คณะกรรมการจัดการแสดงในขบวนแห่เทียนประกอบแสง เสียง ภาคกลางคืน. 17 มกราคม 2562.
ชาญณรงค์ ชลการ. (2561). ความเป็นมาของประเพณีแห่เทียนพรรษาและรูปแบบการแสดงในยุคแรก. อดีตนายอำเภอศรีเมืองใหญ่. 7 กันยายน 2561.
พนิดา องค์สวัสดิ์. (2563). รูปแบบการแสดงในขบวนแห่เทียนพรรษาภาคกลางวัน. ครูชำนาญการพิเศษ วิทยาลัยเทคนิคอุบลราชธานี ผู้แสดงในขบวนแห่เทียนพรรษาภาคกลางวัน. 1 มีนาคม 2563.
ภาสินี โสมเกษตรินทร์. (2563). รูปแบบการแสดงและเกณฑ์การประกวดของการแสดงในขบวนแห่เทียนพรรษาภาคกลางวัน. ครูชำนาญการพิเศษ โรงเรียนมูลนิธิวัดศรีอุบลรัตนาราม. 1 มีนาคม 2563.
วรางคณา วุฒิช่วย. (2562). รูปแบบการแสดงในขบวนแห่เทียนพรรษาภาคกลางวัน. อาจารย์ประจำสาขาวิชานาฏศิลป์และการละคร คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี. 23 กรกฎาคม 2562.
ศิริเพ็ญ อัตไพบูลย์. (2562). ความเป็นมา รูปแบบการแสดง และเกณฑ์การประกวดการแสดงในขบวนแห่เทียนพรรษาภาคกลางวันและภาคกลางคืน. ผู้ทรงคุณวุฒิด้านศิลปะการแสดงประจำจังหวัดอุบลราชธานี กระทรวงวัฒนธรรม. 17 มกราคม 2562.
สมชาติ เบญจถาวรอนันต์. (2562). ความเป็นมาของการแสดงในขบวนแห่เทียนพรรษาภาคกลางคืน. เจ้าของเว็บไซด์ไกด์อุบลดอทคอมและช่างภาพ. 25 มกราคม 2562.
เสรี ทองเลิศ. (2562). ความเป็นมาและการจัดการการแสดงในขบวนแห่เทียนพรรษาภาคกลางวัน. รองผู้อำนวยการสำนักการศึกษา. 19 มกราคม 2562.
สมคิด สอนอาจ. (2561). ความเป็นมาของประเพณีแห่เทียนพรรษา. ศิลปินมรดกอีสาน สาขาทัศนศิลป์ (ประติมากรรมเทียนพรรษา). 7 กันยายน 2561.
อรวรรณ จันทับ. (2563). รูปแบบการแสดงในขบวนแห่เทียนพรรษาภาคกลางวัน. ผู้แสดงในขบวนแห่เทียนพรรษาภาคกลางวัน. 1 มีนาคม 2563.