รูปแบบการเรียนรู้เพื่อเสริมสร้างพฤติกรรมพอประมาณ ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงสำหรับพนักงานโรงงานอุตสาหกรรม

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อพัฒนารูปแบบการเรียนรู้เพื่อเสริมสร้างพฤติกรรมพอประมาณตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงสำหรับพนักงานโรงงานอุตสาหกรรม ใช้วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ แบ่งออกเป็น 2 ระยะ คือ ระยะที่ 1 ศึกษากระบวนการจัดการเรียนรู้เพื่อเสริมสร้างพฤติกรรมพอประมาณ ใช้วิธีการสัมภาษณ์ ผู้ให้ข้อมูลสำคัญจำนวน 6 คน   และระยะที่ 2 การพัฒนารูปแบบการเรียนรู้เพื่อเสริมสร้างพฤติกรรมพอประมาณ  ใช้วิธีการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม ผู้ร่วมวิจัยจำนวน 12 คน ผลการวิจัยระยะที่ 1 พบว่า 1) พฤติกรรมพอประมาณ ประกอบด้วย 3 ความหมาย และ 7 ลักษณะพฤติกรรม ดังนี้ 1.1) ดำเนินชีวิตอย่างสมดุล ลักษณะพฤติกรรม 1.1.1) สร้างสมดุลชีวิตและการทำงาน 1.1.2) สร้างสมดุลรายรับและรายจ่าย 1.2) ตัดสินใจภายใต้เหตุผล ลักษณะพฤติกรรม 1.2.1) คำนึงถึงความจำเป็นและคุณประโยชน์ 1.2.2) วางแผนทางการเงินอย่างเป็นระบบบ 1.3) ครองตนตามหลักคุณธรรม ลักษณะพฤติกรรม 1.3.1) ประกอบอาชีพด้วยความสุจริต 1.3.2) ไม่เบียดเบียนตนเองและผู้อื่น 1.3.3) ประพฤติปฏิบัติดี 2) กระบวนการจัดการเรียนรู้มี 5 ขั้นตอน ประกอบด้วย สำรวจตนเอง ระบุพฤติกรรม ออกแบบกิจกรรม วางแผน และประเมินผล ผลการวิจัยระยะที่ 2 พบว่า 1) กระบวนการเรียนรู้ ประกอบด้วย 4 ขั้นตอน ประกอบด้วย 1.1) สร้างพลังแห่งการสำรวจตัวตน 1.2) มุ่งผลหมุดหมายที่พึงประสงค์ 1.3) พัฒนาการเรียนรู้ตามเจตจำนง และ 1.4) พร้อมเจาะจงสะท้อนผลการประเมิน 2) รูปแบบการเรียนรู้ที่พัฒนาขึ้น ชื่อว่า “รูปแบบพอดี (PO-DE Model)” ประกอบด้วย หลักการ วัตถุประสงค์ กระบวนการเรียนรู้ และเงื่อนไขการนำไปใช้ และ 3) รูปแบบมีความเหมาะสมและมีความเป็นไปได้ สำหรับผลลัพธ์เชิงประจักษ์ที่เกิดจากการเปลี่ยนแปลงกระบวนการเรียนรู้นำไปสู่การมีพฤติกรรมพอประมาณของพนักงานโรงงานอุตสาหกรรม ได้แก่ มีพฤติกรรมการบันทึกรายรับ-รายจ่ายเป็นประจำ มีการออมเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง ภาระหนี้สินลดลง และไม่มีการสร้างภาระหนี้ใหม่