ปัจจัยเชิงเหตุแบบบูรณาการทางจิตลักษณะและสถานการณ์ที่เกี่ยวข้องกับพฤติกรรมปฏิบัติตามกฎจราจรของนักเรียนระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้เป็นการศึกษาความสัมพันธ์เปรียบเทียบโดยอาศัยกรอบแนวคิดพื้นฐานจากรูปแบบทฤษฎีปฏิสัมพันธ์นิยม โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อบ่งชี้ตัวทำนายที่สำคัญและปริมาณการทำนายของจิตลักษณะและสถานการณ์ที่เกี่ยวข้องกับพฤติกรรมปฏิบัติตามกฎจราจร กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัยนี้คือ นักเรียนระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย จำนวน 1,107 คน สุ่มตัวอย่างด้วยวิธีการสุ่มแบบหลายขั้นตอน ใช้เครื่องมือวัดแบบมาตรประเมินรวมค่าตัวแปร จำนวน 11 ชุด แบบวัดทุกชุดผ่านการวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงยืนยัน ผลการวิจัยพบว่า ตัวแปรการรับรู้ความสามารถในการควบคุมพฤติกรรมความปลอดภัยบนท้องถนนเป็นคู่ที่มีค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์สูงสุดและมีความสัมพันธ์ทางบวกอย่างมีนัยสำคัญกับพฤติกรรมปฏิบัติตามกฎจราจร (r = 0.567, p < .01) นอกจากนี้ยังพบ ปัจจัยด้านจิตลักษณะเดิม สถานการณ์ และจิตลักษณะตามสถานการณ์ สามารถทำนายพฤติกรรมปฏิบัติตามกฎจราจรได้ 54.92% ตัวทำนายที่สำคัญคือ กลุ่มนิยมและอิทธิพลของคนรอบข้าง พบกลุ่มเสี่ยงได้แก่ กลุ่มนักเรียนมัธยมชั้นปีที่ 5 กลุ่มนักเรียนที่เดินทางไปกลับโรงเรียนด้วยรถจักรยาน และกลุ่มนักเรียนที่เข้าใจในกฎจราจรเพียงบางส่วน ผลการวิจัยนี้ได้ชี้แนวทางการพัฒนาพฤติกรรมปฏิบัติตามกฎจราจร