ประสบการณ์การรับมือกับความทุกข์ของผู้ปฏิบัติงานการปรึกษาเชิงจิตวิทยาแนวพุทธ

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยแนวปรากฏการณ์วิทยา  มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประสบการณ์ความทุกข์และการรับมือกับความทุกข์ของผู้ปฏิบัติงานการปรึกษาเชิงจิตวิทยาแนวพุทธ  มีการเก็บข้อมูลโดยการสัมภาษณ์เชิงลึกจากนักจิตวิทยาการปรึกษาแนวพุทธ 5 คนและพระสงฆ์กลุ่มอาสาคิลานธรรม 3 รูปที่มีประสบการณ์การให้บริการการปรึกษาเชิงจิตวิทยาแนวพุทธอย่างต่อเนื่องถึงปัจจุบันไม่น้อยกว่า 7 ปี ผลการวิจัยพบว่า ประสบการณ์ความทุกข์มี 4 อาการ ได้แก่ 1) ทุกข์ คือ กลัว กังวล บีบคั้น 2) ทุกข์ คือ ยึดในสิ่งที่คิดว่าดี 3) ทุกข์ คือ อยากให้เป็นดั่งใจ และ 4) ทุกข์ คือ ไม่อยากให้บุคคลอันเป็นที่รักเป็นทุกข์ ประสบการณ์การรับมือกับความทุกข์มี 7 ปัจจัย ได้แก่ 1) การบ่มเพาะสัมมาทิฏฐิจากผู้สอนในฐานะกัลยาณมิตร 2) การสังเกตความทุกข์และพิจารณาต้นตอของความทุกข์ของตนเอง 3) ใจจดจ่อกับเคสสลายความขุ่นมัว 4) การนิเทศซึ่งช่วยพาเห็นความคาดหวังและขยายทัศนะในการมองชีวิต 5) การมีสังฆะเกื้อกูลดูแลจิตใจและพัฒนาตัวเอง 6) การภาวนาไปกับเคส และ 7) การฝึกภาวนาในรูปแบบเสริมกำลังสติสมาธิ ผลการวิจัยดังกล่าวสะท้อนให้เห็นเส้นทางของการพัฒนาความเข้าใจโลกและชีวิตที่ถูกต้อง (สัมมาทิฏฐิ) ซึ่งอาศัยอาจารย์ การนิเทศ สังฆะ การภาวนาไปกับเคส ฯลฯ ซึ่งเปรียบเป็นปัจจัยภายนอก (ปรโตโฆสะ) ส่งเสริมให้ผู้ปฏิบัติงานการปรึกษาเชิงจิตวิทยาแนวพุทธเกิดการสังเกตทุกข์และพิจารณาต้นตอทุกข์ของตนเอง เปรียบเป็นปัจจัยภายใน (โยนิโสมนสิการ) ช่วยให้เห็นทุกข์และรับมือกับความทุกข์ได้อย่างมั่นคง นำไปสู่การทำงานและการดำเนินชีวิตอย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น