พุทธจริยธรรมเพื่อสิ่งแวดล้อมตามวิถีพุทธ

บทคัดย่อ

บทความนี้ต้องการนำเสนอการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมวิถีพุทธ การใช้ชีวิตแบบวิถีพุทธที่เป็นส่วนหนึ่งของธรรมชาติการกลมกลืนกับธรรมชาติ การเป็นเพื่อนกับธรรมชาติ ซึ่งเป็นการรักษาสิ่งแวดล้อมตามแนวทางของพระพุทธศาสนา ปัจจุบันมนุษย์มีความเข้าใจผิดว่าการทำลายธรรมชาติทำให้ตนได้รับประโยชน์มากทำให้มนุษย์มองไม่เห็นคุณค่าของชีวิตทุกชีวิต คำสอนในทางพระพุทธศาสนาที่เกี่ยวกับเรื่องป่านั้นได้สนับสนุนให้มนุษย์มีการดำรงชีวิตอย่างฉลาดโดยการใช้ให้น้อยเพื่อให้เกิดประโยชน์มากที่สุด เข้าใจในเรื่องทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมอย่างที่ควรจะเป็นหรือวินัยในการใช้ประโยชน์ร่วมกัน การอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมวิถีพุทธทางด้านพุทธศาสนาได้สร้างระบบจริยธรรมตั้งแต่พื้นฐานไว้ พระพุทธศาสนาเชื่อว่าศีลธรรมของมนุษย์สามารถส่งผลกระทบไปถึงสิ่งแวดล้อมทางธรรมชาติ เพราะว่าทัศนะของพระพุทธศาสนา สิ่งแวดล้อมทางธรรมชาติไม่ใช่เป็นสิ่งที่แยกขาดจากการกระทำของมนุษย์ มนุษย์จะเพิกเฉยต่อผลกระทบถึงสิ่งแวดล้อมทางธรรมชาติ อันเนื่องมาจากการกระทำของมนุษย์ไม่ได้ หลักธรรมทางพระพุทธศาสนาสามารถนำมาประยุกต์ใช้ในการอนุรักษ์และพัฒนาสิ่งแวดล้อมที่มีการทำกุศลกรรม เช่น การปลูกต้นไม้ การกตัญญูต่อแผ่นดินที่อยู่อาศัยความเสียสละต่อบุคคลอื่น และคุณธรรมจริยธรรมต่อเพื่อนมนุษย์ ทั้งนี้เพื่อประยุกต์หลักพุทธธรรมให้มีคุณค่าและมีประโยชน์ต่อสังคมมนุษย์ โดยจะนำหลักธรรม 2 ข้อ คือ หลักอิทัปปัจจยตา และเมตตา ดังนี้ 1. อิทัปปัจจยตา หลักธรรมเกี่ยวกับกฎธรรมชาติ ที่เกิดขึ้นตั้งอยู่และสลายไปโดยความอาศัยกันเป็นเหตุเป็นผลแก่กันและกัน 2. เมตตาเป็นคุณธรรมที่สัมพันธ์กับกฎแห่งกรรมและเพื่อความอยู่รอดปลอดภัยของคนทั้งหลายสืบไป