การขับเคลื่อนมาตรการและแนวการเฝ้าระวัง การป้องกัน และการบริหารจัดการของ ศูนย์บริหารสถานการณ์แพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (ศบค.)

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้เป็นส่วนหนึ่งของวิทยานิพนธ์เรื่องการขับเคลื่อนมาตรการและแนวทาง
การเฝ้าระวัง การป้องกันและบริหารจัดการของศูนย์บริหารสถานการณ์แพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัส
โคโรนา 2019 (ศบค.) มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์และถอดบทเรียนในการขับเคลื่อนมาตรการและ
แนวทางการเฝ้าระวัง การป้องกัน และการบริหารจัดการ ศบค. ภายใต้กรอบการอ้างอิงทางความคิดเดิม
และเพื่อมุ่งศึกษาการเปลี่ยนแปลงของกรอบการอ้างอิงทางความคิดต่อการขับเคลื่อนมาตรการและ
แนวทางการเฝ้าระวัง การป้องกัน และการบริหารจัดการ ศบค. ภายหลังการแพร่ระบาดระลอกที่ 1
ของโรคติดต่อเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ในประเทศไทย รวมทั้ง เพื่อศึกษาปัญหาอุปสรรคดังกล่าว โดยการวิจัยนี้อาศัยการสังเกตแบบไม่มีส่วนร่วม การสัมภาษณ์แบบกึ่งมีโครงสร้างและการสัมภาษณ์เชิงลึกจากกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง รวมทั้ง การศึกษาจากเอกสารที่เกี่ยวข้อง

ผลการวิจัยพบว่า ศบค. มีการเรียนรู้สู่การเปลี่ยนแปลงทั้ง 5 ระลอกอยู่ตลอดเวลา ศบค.
ตั้งต้นสมมติฐานแนวทางด้วยองค์ความรู้ในอดีตที่ยังไม่ชัดเจนมากพอ กระทั่งเกิดการทดสอบด้วยปัญหา
และอุปสรรคต่างๆ ที่เป็นเงื่อนไขอันซับซ้อนเรื่อยมา ทั้งในเชิงการบังคับใช้และผ่อนคลายมาตรการ
กฎหมาย เศรษฐกิจ สังคม และชนิดของเชื้อไวรัส จนเกิดการพิจารณา ไตร่ตรอง และสะท้อนคิดเป็น
แนวทางการขับเคลื่อนมาตรการในแต่ละช่วงเวลา กระทั่งสุดท้าย ในระลอกที่ 5 ศบค. ได้ตกผลึกและ
สร้างกรอบการอ้างอิงทางความคิดสุดท้ายขึ้น โดยในมิติการขับเคลื่อนมาตรการ คือ การดำเนินวิถีชีวิต เศรษฐกิจ และสังคมอย่างปกติสุข ร่วมกับการคงอยู่ของเชื้อไวรัสโควิด 19 อย่างสมดุลในระยะยาว
และในมิติการบริหารจัดการ คือ การคาดการณ์สถานการณ์และการปรับตัวขององค์กรให้สอดคล้องต่อสถานการณ์ภายนอกอย่างตรงไปตรงมา นอกจากนี้ ยังพบปัญหาและอุปสรรคในการขับเคลื่อนมาตรการและการบริหารจัดการทั้งหมด 13 ประเด็น ซึ่งถือเป็นหนึ่งในเครื่องมือหลักที่ช่วยให้เกิดการเรียนรู้สู่
การเปลี่ยนแปลงของ ศบค. ก็ว่าได้