การพัฒนารูปแบบการจัดการชุมชนนาเกลือสู่การเป็นจุดหมายปลายทางของการท่องเที่ยวจังหวัดเพชรบุรี

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพแหล่งท่องเที่ยวชุมชนนาเกลือสู่การเป็นจุดหมายปลายทางของการท่องเที่ยวจังหวัดเพชรบุรี 2) เพื่อพัฒนารูปแบบการบริหารจัดการชุมชนนาเกลือสู่การเป็นจุดหมายปลายทางของการท่องเที่ยวจังหวัดเพชรบุรี 3) เพื่อพัฒนารูปแบบการบริหารจัดการชุมชนนาเกลือสู่การเป็นจุดหมายปลายทางของการท่องเที่ยวจังหวัดเพชรบุรี พื้นที่ศึกษาคือชุมชนนาเกลือจังหวัดเพชรบุรี อำเภอบ้านแหลม ประกอบด้วย 5 ตำบล คือ ตำบลบ้านแหลม ตำบลบางขุนไทร ตำบลบางแก้ว ตำบลแหลมผักเบี้ย และตำบลปากทะเล ที่มีพื้นที่ติดทะเลอ่าวไทยและมีการทำนาเกลือ โดยมีระเบียบวิธีการวิจัยคือการวิจัยและพัฒนา เก็บรวบรวมข้อมูลโดยการลงพื้นที่ศึกษา ศึกษาสภาพของแหล่งท่องเที่ยวชุมชนนาเกลือ สร้างและพัฒนารูปแบบการบริหารจัดการแหล่งการท่องเที่ยว ผู้ให้ข้อมูลและผู้ให้ข้อมูลหลักในการศึกษาคือ
1) ผู้ประกอบการ ประชาชน และนักท่องเที่ยวที่เดินทางมาท่องเที่ยวในชุมชนนาเกลือ จำนวน 20 คน เก็บข้อมูลโดยการสังเกต และสัมภาษณ์ 2) ผู้ประกอบการ ผู้นำชุมชน และผู้มีส่วนเกี่ยวข้องในพื้นที่ จำนวน 10 คน เก็บข้อมูลโดยการสัมภาษณ์เชิงลึก เครื่องมือที่ใช้คือ ประเด็นสัมภาษณ์เชิงลึก เก็บรวบรวมข้อมูลในเดือนมกราคม พ.ศ. 2564 ถึง พฤษภาคม พ.ศ. 2565 ข้อมูลจากการสัมภาษณ์ใช้การวิเคราะห์เชิงเนื้อหา

ผลการศึกษาพบว่า 

1. แหล่งท่องเที่ยวชุมชนนาเกลือจังหวัดเพชรบุรีเป็นพื้นที่ที่มีความโดดเด่นด้านทรัพยากรการท่องเที่ยวที่เป็นอัตลักษณ์ มีภูมิปัญญาการทำนาเกลือ มีทรัพยากรทางธรรมชาติด้านป่าชายเลนที่อุดมสมบูรณ์ มีพื้นที่อนุรักษ์นกทะเลและนกอพยพ มีวิถีชีวิตชุมชนนาเกลือและชาวเล ซึ่งแต่ละด้านสามารถส่งเสริมให้เกิดเป็นกิจกรรมการท่องเที่ยวที่สามารถสร้างรายได้ให้คนในชุมชนเพิ่มมากขึ้นจากการประกอบอาชีพหลัก ข้อมูลจากการสัมภาษณ์บ่งชี้ว่าควรสนับสนุนการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วนในการจัดการแหล่งท่องเที่ยว รวมถึงการสร้างความตระหนัก การรับรู้และความเข้าใจในการพัฒนาการท่องเที่ยวชุมชนนาเกลือจังหวัดเพชรบุรีรูปแบบการบริหารจัดการชุมชนนาเกลือสู่การเป็นจุดหมายปลายทางของการท่องเที่ยวจังหวัดเพชรบุรีที่พัฒนาขึ้นคือ “APPA MAC Model” ประกอบด้วย 1) A: Awareness (ความตระหนัก) 2) P: Participative Management (การบริหารจัดการแบบมีส่วนร่วม) 3) P: Planning to Sustainability (การวางแผนสู่ความยั่งยืน) 4) A: Attractions (สิ่งดึงดูดใจ) 5) M: Man (คน) 6) A: Amenities (สิ่งอำนวยความสะดวก) และ 7) C: Coordinating (การประสานงาน) โดยรูปแบบที่พัฒนาขึ้นนี้มุ่งเน้นการบริหารจัดการแบบมีส่วนร่วมของชุมชน ความตระหนักในคุณค่าบริบททางสังคมและค่านิยม การพึ่งพาตนเอง ผลการประเมินจากผู้เชี่ยวชาญและผู้นำชุมชนพบว่า รูปแบบการบริหารจัดการชุมชนนาเกลือสู่การเป็นจุดหมายปลายทางของการท่องเที่ยวจังหวัดเพชรบุรีที่พัฒนาขึ้นมีความเหมาะสมในการนำไปใช้อยู่ในระดับมาก

3. ผลการรับรองรูปแบบการบริหารจัดการชุมชนนาเกลือสู่การเป็นจุดหมายปลายทางของการท่องเที่ยวจังหวัดเพชรบุรี ผู้ทรงคุณวุฒิให้ความเห็นรับรองรูปแบบที่พัฒนาขึ้นว่าสามารถนำไปใช้เป็นแนวทางในการพัฒนารูปแบบการบริหารจัดการชุมชนนาเกลือสู่การเป็นจุดหมายปลายทางของการท่องเที่ยวจังหวัดเพชรบุรีได้