ความเหลื่อมล้ำทางการศึกษาของเยาวชนกลุ่มชาติพันธุ์บนพื้นที่สูง
คำสำคัญ:
ความเหลื่อมล้ำทางการศึกษา, เยาวชนกลุ่มชาติพันธุ์, กลุ่มชาติพันธุ์บนพื้นที่สูง, UDOM-Modelบทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสถานการณ์และรูปแบบการจัดการศึกษาของเยาวชนกลุ่มชาติพันธุ์บนพื้นที่สูงในอำเภออมก๋อย จังหวัดเชียงใหม่ 2) พัฒนารูปแบบการจัดการศึกษาสำหรับกลุ่มดังกล่าว และ 3) นำเสนอรูปแบบการจัดการศึกษาเพื่อลดความเหลื่อมล้ำทางการศึกษา โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ ผ่านการศึกษาเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง ร่วมกับการสัมภาษณ์เชิงลึกจากกลุ่มผู้ให้ข้อมูลสำคัญในพื้นที่
ผลการวิจัยพบว่า
เยาวชนกลุ่มชาติพันธุ์บนพื้นที่สูงในพื้นที่ศึกษาประสบปัญหาความเหลื่อมล้ำทางการศึกษาในหลายมิติ อาทิ การขาดโอกาสในการเข้าถึงการศึกษาที่มีคุณภาพ ปัญหาด้านค่าใช้จ่ายและความยากจน อุปสรรคด้านภาษาและวัฒนธรรม และการขาดแคลนครูและทรัพยากรทางการศึกษา ผู้วิจัยเสนอ "UDOM-Model" เป็นรูปแบบการจัดการศึกษาที่เหมาะสมกับบริบทพื้นที่สูง โดยมุ่งเน้นความหลากหลายทางวัฒนธรรม การมีส่วนร่วมของชุมชน การพัฒนาศักยภาพครูและบุคลากรทางการศึกษา การจัดสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการเรียนรู้ และการใช้เทคโนโลยีเข้ามาช่วย โดยอาศัยการผนึกกำลังจากทุกภาคส่วนทั้งภาครัฐ ท้องถิ่น องค์กรพัฒนา และชุมชน
โมเดลดังกล่าวมุ่งหวังที่จะลดความเหลื่อมล้ำและเพิ่มโอกาสทางการศึกษาให้แก่เยาวชนกลุ่มชาติพันธุ์ในพื้นที่สูง อันจะนำไปสู่การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ที่มีคุณภาพและการพัฒนาชุมชนอย่างยั่งยืนในระยะยาว
References
กรมสุขภาพจิต. (2561). สถานการณ์เด็กและเยาวชนไทย พ.ศ. 2561. นนทบุรี: สำนักพัฒนาสุขภาพจิต กรมสุขภาพจิต.
ชญาน์นันท์ ศรีวรพจน์. (2563). การมีส่วนร่วมของชุมชนในการจัดการศึกษาสำหรับกลุ่มชาติพันธุ์: กรณีศึกษาโรงเรียนในอำเภอแม่สอด จังหวัดตาก. วารสารวิจัยและพัฒนาการศึกษาพิเศษ, 9(1), 72-85.
บุษราคัม เมืองช้าง. (2562). การศึกษาความเหลื่อมล้ำทางการศึกษาของเด็กกลุ่มชาติพันธุ์ในจังหวัดเชียงราย (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). เชียงใหม่: มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
พระเขมทัต สีลสาโร (รื่นสำราญ). (2563). ความเหลื่อมล้ำทางการศึกษา. วารสารรัตนบุษย์, 3(2), 63-68.
พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 และที่แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2545. สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติ, 2545.
พีรยุทธ ชาญณรงค์. (2559). การศึกษาความร่วมมือระหว่างภาครัฐและองค์กรพัฒนาเอกชนในการจัดการศึกษาสำหรับกลุ่มชาติพันธุ์ในประเทศไทย (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, กรุงเทพฯ.
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2561). แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2560-2579.
สุดารัตน์ ลิ้มลิขิตวงศ์. (2560). ช่องว่างโอกาสทางการศึกษาระหว่างเด็กกลุ่มชาติพันธุ์กับเด็กในพื้นที่อื่น ๆ. วารสารสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 18(1), 39.
อรวรรณ สุวรรณประสิทธิ์. (2555). การจัดการศึกษาที่เหมาะสมสำหรับชนกลุ่มน้อยบนพื้นที่สูงในประเทศไทย (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2025 มจร การพัฒนาสังคม

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.