รูปแบบการเสริมสร้างคุณธรรมจริยธรรมเพื่อส่งเสริมการมีส่วนร่วมตามหลักฆราวาสธรรม 4 ของชุมชนรอบวัดสุทัศนเทพวรารามราชวรมหาวิหาร

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้วัตถุประสงค์ดังนี้ 1. เพื่อสำรวจสภาพที่เป็นอยู่และปัญหาที่ต้องการแก้ไขของชุมชนรอบวัดสุทัศนเทพวรารามราชวรมหาวิหาร 2. เพื่อวิเคราะห์หลักการเสริมสร้างคุณธรรมจริยธรรมเพื่อส่งเสริมการมีส่วนร่วมตามหลักฆราวาสธรรม 4 ของชุมชนรอบวัดสุทัศนเทพวรารามราชวรมหาวิหาร 3. เพื่อเสนอรูปแบบการเสริมสร้างคุณธรรม จริยธรรมเพื่อส่งเสริมสร้างการมีส่วนร่วมตามหลักฆราวาสธรรม 4 ของชุมชนรอบวัดสุทัศนเทพวรารามราชวรมหาวิหาร ซึ่งเป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ (ภาคสนาม) ผู้ให้ข้อมูลสำคัญคือพระสงฆ์ที่ทำหน้าที่ส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรม บุคลากรในหน่วยงานต่างๆ และประชาชน ผู้ได้รับการส่งเสริมคุณธรรม รวมจำนวน 25 รูป/คน เครื่องมือคือแบบสัมภาษณ์เชิงลึก นำเสนอการวิเคราะห์ในรูปแบบพรรณนาวิเคราะห์ (Analytical Description)

ผลการวิจัยพบว่า:

สภาพการเป็นอยู่ของคนในชุมชนส่วนใหญ่คนในชุมชนนิยมประกอบอาชีพค้าขายตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบันประชากรส่วนใหญ่ของชุมชนเป็นคนไทยเชื้อสายจีนแทบทั้งหมด ซึ่งมีความหลากหลายของประเพณีและความเชื่อส่วนปัญหาที่ต้องได้รับการแก้ไขของชุมชนคือการส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรมมีทั้งเรื่องทางศาสนา การเปลี่ยนแปลงทางสังคมค่านิยม การนำวัฒนธรรมที่ไม่เหมาะสมเข้ามาจากต่างวัฒนธรรม การทุจริตพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสมของคนในชุมชน เป็นต้น

หลักการเสริมสร้างคุณธรรมจริยธรรมเพื่อส่งเสริมการมีส่วนร่วมตามหลักหราวาสธรรม 4 คือหัวใจสำคัญของการยกระดับฐานะความเป็นอยู่ของชุมชนให้ดีขึ้นกับความต้องการและความสามารถของชุมชนเอง ที่จะใช้ทรัพยากรที่มีอยู่ทั้งความคิด กำลังกาย ฝีมือ ซึ่งเป็นสิ่งที่ซ่อนเร้นอยู่ในตัวบุคคลหรือชุมชน มาใช้ให้เกิดประโยชน์ต่อชุมชนที่จะเพิ่มรายได้ในการประกอบอาชีพจะต้องเป็นไปเพื่อเปลี่ยนแปลงชีวิตจิตใจและความรู้สึกของคนในชุมชนให้มีความรู้สึกที่ต้องการความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น มีความกระตือรือร้น สนใจ เสียสละร่วมงานในชุมชน ร่วมแก้ปัญหาอย่างสร้างสรรค์ตามหลักฆราวาสธรรม 4 ให้มีความสุข ทั้งกาย วาจา และทางจิตใจในการประกอบอาชีพของคนในชุมชนโดยการสร้างจิตสำนึกให้คนในชุมชนรอบวัดอยากเห็นชุมชนเปลี่ยนแปลงไปในทางที่ดีขึ้น เพื่อร่วมสร้างคุณประโยชน์ให้แก่ชุมชนส่วนร่วม

รูปแบบการเสริมสร้างคุณธรรม จริยธรรมเพื่อส่งเสริมการมีส่วนร่วมของคนในชุมชนที่มีความหลากหลายมากทั้งทางตรง และทางอ้อม โดยมุ่งให้ทุกคนมีโอกาส มีส่วนร่วม เรียนรู้การอยู่ร่วมกันการเอื้อเฟื้อ ช่วยเหลือ พึ่งพากัน ฝึกอาชีพ และทำประโยชน์ให้ส่วนรวมที่จะส่งผลให้คนในชุมชนรับรู้เจตนารมณ์ของชุมชนยอมรับการเปลี่ยนแปลงที่จะเกิดขึ้นในที่สุดที่มีทั้งสัจจะ ทมะ ขันติและจาคะที่จะส่งเสริมให้ชุมชนรอบวัดเกิดความสุขร่มเย็นในการพัฒนาชุมชนให้เป็นแบบอย่างในการส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรมสร้างสัจจะ สร้างทมะ ฝึกฝนตนเองให้มีรู้จักการแก้ไขข้อบกพร่องปรับปรุงจิตสำนึกสร้างขันติความอดทนต่อความยากลำบากมีวิสัยทัศน์ในการพัฒนาชุมชน มีเป้าหมายและแนวทางในการเปลี่ยนแปลงชุมชนให้ดีขึ้นและสร้างคุณธรรม จริยธรรมด้วยจาคะสละหรือยินดีกับคนในชุมชนที่เป็นข้อประพฤติปฏิบัติที่เป็นประโยชน์และสร้างความสุข