การพัฒนาศักยภาพการดำเนินชีวิตของผู้สูงอายุเชิงพุทธ อำเภอหล่มสัก จังหวัดเพชรบูรณ์

บทคัดย่อ

งานวิจัยเรื่องการพัฒนาศักยภาพการดำเนินชีวิตของผู้สูงอายุเชิงพุทธ อำเภอหล่มสัก จังหวัดเพชรบูรณ์ ใช้การวิจัยเชิงคุณภาพ โดยศึกษาข้อมูลจากเอกสารที่เกี่ยวข้อง และเก็บข้อมูลภาคสนามด้วยการสัมภาษณ์เชิงลึกกลุ่มเป้าหมาย 4 กลุ่ม รวม 30 รูป/คน แล้วนำมาวิเคราะห์เชิงพรรณนาด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา (Content Analysis) มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพปัญหาการส่งเสริมศักยภาพผู้สูงอายุเชิงพุทธ 2) ศึกษาการส่งเสริมศักยภาพผู้สูงอายุเชิงพุทธของโรงเรียนผู้สูงอายุ จังหวัดเพชรบูรณ์ และ 3) นำเสนอการพัฒนาศักยภาพการดำเนินชีวิตของผู้สูงอายุเชิงพุทธในพื้นที่วิจัย

ผลการวิจัยพบว่า สภาพปัญหาศักยภาพผู้สูงอายุเชิงพุทธแบ่งเป็น 5 ด้าน ได้แก่ 1) ด้านกาย พบความเสื่อมและเจ็บป่วยของร่างกาย 2) ด้านสังคม (ศีล) พบการขาดการรักษาศีล 3) ด้านจิตใจ การมีส่วนร่วมกิจกรรมชมรมผู้สูงอายุและการฟังพระธรรมเทศนา 4) ด้านปัญญา การเข้าวัดเพื่อนำหลักธรรมมาปรับใช้กับเหตุการณ์ในชีวิต และ 5) ด้านเศรษฐกิจ การมีรายได้ไม่เพียงพอและต้องหาอาชีพเสริม

การส่งเสริมศักยภาพผู้สูงอายุเชิงพุทธของโรงเรียนผู้สูงอายุ จังหวัดเพชรบูรณ์: พบว่า การนำหลักภาวนา 4 มาปรับใช้ในการส่งเสริมการพัณนาศักยภาพเชิงพุทธ ในด้านกายภาวนา ใช้การนั่งสมาธิ การออกกําลังกาย การฝึกโยคะ, ในด้านสังคม (ศีล) ได้ใช้กลุ่มบําบัด กลุ่มความเอื้ออาทร กลุ่มกัลยาณมิตรผู้ปฏิบัติธรรมด้วยกัน, ในด้านจิตใจ ได้ใช้การผ่อนคลายแบบต่าง ๆ การฝึกการหายใจ การใช้ดนตรีช่วยบําบัด, ในด้านปัญญา ใช้การสวดมนต์ การแผ่เมตตา การฝึกสมาธิวิปัสสนา

การพัฒนาศักยภาพการดำเนินชีวิตของผู้สูงอายุเชิงพุทธอำเภอหล่มสัก จังหวัดเพชรบูรณ์: พบว่า ได้จัดทำแผนการเรียนรู้เพื่อฝึกทักษะการส่งเสริมศักยภาพชีวิตผู้สูงอายุ 4 รูปแบบ คือ รูปแบบการส่งเสริมศักยภาพด้านร่างกาย มีกิจกรรมออกกำลังกาย, รูปแบบการส่งเสริมศักยภาพด้านสังคม (ศีล) มีกิจกรรมฝึกทักษะพัฒนาคุณภาพชีวิต, รูปแบบการส่งเสริมศักยภาพด้านจิตใจ มีการนำพาปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐาน, รูปแบบการส่งเสริมศักยภาพด้านปัญญา มีการฝึกฝนอบรมความรู้ความสามารถในการวิเคราะห์ถูกผิด