การสร้างสรรค์เครื่องประดับดีไอวาย เพื่อสะท้อนอัตลักษณ์ชุมชนเหมืองพลอยจังหวัดจันทบุรี

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาและวิเคราะห์อัตลักษณ์ชุมชนเหมืองพลอยเพื่อเป็นแนวทางในการออกแบบเครื่องประดับดีไอวาย 2) ออกแบบสร้างสรรค์ตัวเรือนเครื่องประดับดีไอวายที่สะท้อนอัตลักษณ์ชุมชนเหมืองพลอย เป็นการวิจัยแบบผสมผสาน ใช้แบบสอบถามความต้องการของนักท่องเที่ยวจำนวน 100 คน เพื่อหาแนวทางในการออกแบบเครื่องประดับดีไอวาย โดยเก็บรวบรวมข้อมูลจากแหล่งท่องเที่ยวในตำบลสีพยาและตำบลบ่อพุ อำเภอท่าใหม่ จังหวัดจันทบุรี และใช้การสนทนากลุ่ม ซึ่งมีตัวแทนกลุ่มจากชุมชนและจากหน่วยงานภาครัฐจำนวน 5 คน เพื่อศึกษาอัตลักษณ์ชุมชนเหมืองพลอย จากนั้นจึงทำการวิเคราะห์และออกแบบร่างเครื่องประดับดีไอวาย จำนวน 10 แบบ และทำการคัดเลือกแบบร่างเครื่องประดับให้เหลือเพียง 3 แบบ ด้วยแบบประเมินคัดเลือกแบบโดยผู้เชี่ยวชาญ 3 ท่าน ซึ่งผลการวิจัยพบว่า นักท่องเที่ยวผู้ตอบแบบสอบถามเป็นเพศหญิงร้อยละ 58 ช่วงอายุ 26 - 35 ปี มีความสนใจเครื่องประดับดีไอวายประเภทจี้มากที่สุด เครื่องประดับมีรูปแบบธรรมชาติ ใช้ระยะเวลาในการทำ 15-30 นาที จากการจัดสนทนากลุ่มพบว่าอัตลักษณ์ชุมชน ได้แก่ ผลไม้ขึ้นชื่อ เรื่องราวความเชื่อและสถานที่ท่องเที่ยวในชุมชน ใช้พลอยดิบในชุมชนเข้ามาร่วมในงานเครื่องประดับโดยเปิดพื้นที่ว่างในตัวเรือนเพื่อให้นักท่องเที่ยวสามารถจัดวางตกแต่งด้วยตนเอง และผลการคัดเลือกแบบร่างเครื่องประดับ พบว่า แบบร่างที่ 7 ทรัพย์สะพรั่งหมายเลข 1 มีค่าคะแนนเฉลี่ยรวมสูงสุดเป็นอันดับที่ 1 คือ 4.78 แบบร่างที่ 9 ผลพลอยหมายเลข 1 มีค่าคะแนนเฉลี่ยรวมเป็นอันดับที่ 2 คือ 4.72 และแบบร่างที่ 4 ดินแดนขุมทรัพย์หมายเลข 1 มีค่าคะแนนเฉลี่ยรวมเป็นอันดับที่ 3 ซึ่งมีค่าคะแนนเฉลี่ยรวมคือ 4.50