ศิลปะบำบัดสู่การพัฒนาทักษะมนุษย์แก่เยาวชนที่เข้ารับการศึกษานอกระบบ

Main Article Content

กฤติยา แสงสุวรรณ
สุใจ ส่วนไพโรจน์

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) เปรียบเทียบค่าเฉลี่ยของทักษะมนุษย์ของเยาวชนที่เข้ารับการศึกษานอกระบบ มี 3 ระยะ ได้แก่ ก่อน ระหว่าง และหลังการเข้าร่วมโปรแกรมศิลปะบำบัด และ 2) สังเคราะห์ การพัฒนาทักษะมนุษย์แก่เยาวชนที่เข้ารับการศึกษานอกระบบด้วยโปรแกรมศิลปะบำบัด เป็นการศึกษาแบบทดลองขั้นต้น กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ เยาวชนการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย อายุระหว่าง 15-18 ปี เลือกเยาวชนที่ตอบแบบประเมินทักษะมนุษย์มีคะแนนน้อยที่สุด จำนวน 10 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ 1) แบบประเมินทักษะมนุษย์ 2) โปรแกรมศิลปะบำบัด สถิติที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ ค่าเฉลี่ยและส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และใช้ Repeated Measure ANOVA และ Pairwise Comparisons ในการทดสอบสมมติฐาน วิเคราะห์ข้อมูลเชิงพรรณนา ผลการวิจัยพบว่า 1) การเปรียบเทียบค่าเฉลี่ยของทักษะมนุษย์ของเยาวชนที่เข้ารับการศึกษานอกระบบก่อน ระหว่าง และหลังการเข้าร่วมโปรแกรมศิลปะบำบัด มีทักษะมนุษย์ระหว่างและหลังเข้าร่วมโปรแกรมฯ สูงกว่าก่อนเข้าร่วมโปรแกรมฯ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 และมีทักษะมนุษย์ในระหว่างและหลังเข้าร่วมโปรแกรมฯ เพิ่มขึ้น อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 และ 2) การสังเคราะห์การพัฒนาทักษะมนุษย์แก่เยาวชนที่เข้ารับการศึกษานอกระบบด้วยโปรแกรมศิลปะบำบัดส่งผลให้หลังเข้าร่วมโปรแกรมฯ เยาวชนมีทักษะมนุษย์สูงกว่าก่อนเข้าร่วมโปรแกรมฯ โดยมีการพัฒนาทักษะมนุษย์ 8 คุณลักษณะ ได้แก่ การตระหนักรู้ในตนเอง ความยืดหยุ่น การจัดการอารมณ์ การมองโลกในแง่ดี การร่วมรู้สึก การแบ่งปัน ความรับผิดชอบ และความซื่อสัตย์ ผ่านโปรแกรมศิลปะบำบัด ที่ออกแบบกิจกรรมให้เหมาะสมกับสมรรถภาพของเยาวชนและเกิดผลลัพธ์ที่มีประสิทธิภาพ

Article Details

How to Cite
แสงสุวรรณ ก., & ส่วนไพโรจน์ ส. (2023). ศิลปะบำบัดสู่การพัฒนาทักษะมนุษย์แก่เยาวชนที่เข้ารับการศึกษานอกระบบ. วารสารสังคมศาสตร์และวัฒนธรรม, 7(6), 310–323. สืบค้น จาก https://so06.tci-thaijo.org/index.php/JSC/article/view/265352
บท
บทความวิจัย

References

กรมสุขภาพจิต. (2541). คู่มือการจัดกิจกรรมเพื่อเสริมสร้างทักษะชีวิตสำหรับเด็ก. นนทบุรี: สำนักพัฒนา สุขภาพจิต กรมสุขภาพจิต.

กานต์รวี ดาวเรือง. (2558). ทักษะชีวิตและการวางแผนการดำเนินชีวิตของเด็กและเยาวชน (ชาย) หลังจากออกจากศูนย์ฝึกและอบรมเด็กและเยาวชน. ใน วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารและนโยบายสวัสดิการสังคม. มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร. (2561). การศึกษารูปแบบการพัฒนาทักษะชีวิตและความพร้อมในการประกอบอาชีพของเด็กและเยาวชนนอกระบบการศึกษาในจังหวัดเขตเศรษฐกิจพิเศษ. เรียกใช้เมื่อ 20 มีนาคม 2563 จาก https://www.dcy.go.th.pdf

คมกริช บุญพรม และประยุทธ ชูสอน. (2562). ตัวบ่งชี้ทักษะภาวะผู้นำด้าน SOFT SKILLS ของผู้บริหารสถานศึกษา ของโรงเรียนชายขอบ. วารสารการบริหารการศึกษาและภาวะผู้นำมหาวิทยาลัยราชภัฎสกลนคร, 7(26), 178-187.

ชดาพิมพ์ เผ่าสวัสดิ์ และคณะ. (2559). คู่มือการดูแลเด็กวัยเรียนที่มีปัญหาพฤติกรรม-อารมณ์ สำหรับบุคลากรสาธารณสุข (ฉบับทดลองใช้) (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์ชุมชนสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย จำกัด.

ชลิดา ชวนานนท์. (2552). ผลของกิจกรรมกลุ่มที่มีต่อทักษะทางสังคมของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา. ใน วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต สาขาจิตวิทยาการศึกษา. มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา.

ชโลธร โชติกีรติเวช. (2560). ความต้องการจำเป็นในการพัฒนาทักษะ Soft Skills เพื่อการจัดการเรียนรู้ของครู ในสถานศึกษาสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 25. วารสารวิจัย มข. (ฉบับบัณฑิตศึกษา) สาขามนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 5(1), 44-52.

ชูวิทย์ รัตนพลแสนย์, สุเทพ จันทน์เทศ และ พรพิชิต สุวรรณศิริ. (2554). ผลการใช้ศิลปกรรมบำบัดต่อ ภาวะซึมเศร้าของผู้สูงอายุในชมรมผู้สูงอายุ โรงพยาบาลในสมเด็จพระปิ่นเกล้า. วารสารวิทยาสารเกษตรศาสตร์ สาขาสังคมศาสตร์, 32(2), 191-200.

ฐาณรงค์ ทุเรียน. (2560). ผลการจัดการเรียนรู้พลศึกษาโดยใช้รูปแบบการเรียนรู้แบบร่วมมือที่มีต่อทักษะทางสังคมของนักเรียนมัธยมศึกษาตอนต้น. ใน วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต สุขศึกษาและพลศึกษา. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

ทวีศักดิ์ สิริรัตน์เรขา. (2550). ศิลปะบำบัดศาสตร์และศิลป์แห่งการบำบัด. เรียกใช้เมื่อ 10 พฤษภาคม 2563 จาก https://th.rajanukul.go.th/_admin/file-download/5- 4460-1448597095.pdf

ธีรากร มณีรัตน์. (2553). การพัฒนาทักษะทางสังคมสำหรับนักเรียนออทิสติกในโรงเรียนเรียนร่วมระดับประถมศึกษาโดยใช้เรื่องราวทางสังคม. ใน วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต สาขาวิชาหลักสูตรและ การสอนการศึกษาพิเศษ. มหาวิทยาลัยขอนแก่น.

บุษกร วัฒนบุตร. (2564). ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการพัฒนา Soft Skills ของเยาวชนไทยในศตวรรษที่ 21. วารสารวิจยวิชาการ, 4(1), 87-94.

ปริญญา เรืองทิพย์ และคณะ. (2561). การพัฒนาทักษะชีวิตด้านทักษะทางสังคมและอารมณ์ของนักศึกษาระดับอาชีวศึกษา. วารสารมหาจุฬานาครทรรศน์, 5(3), 706-729.

มนตรี ขุนอินทร์ทอง. (2561). ผลของศิลปะบำบัดแบบกลุ่มต่อความแข็งแกร่งในชีวิตของเยาวชนผู้เสพสารเสพติด. ใน วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต สาขาวิชาการพยาบาลสุขภาพจิตและจิตเวช. มหาวิทยาลัยบูรพา.

มารุต พัฒผล. (2558). แนวคิดหลักการของการโค้ชเพื่อการรู้คิด. ใน เอกสารประกอบการเรียนรู้รายวิชาสัมมนานวัตกรรมโค้ชเพื่อการรู้คิด (เอกสารประกอบการสอน). มหาวิทยาลัยศรีนครินทร์วิโรฒ.

วิจารณ์ พานิช. (2555). วิถีสร้างการเรียนรู้เพื่อศิษย์ในศตวรรษที่ 21. กรุงเทพมหานคร: มูลนิธิสดศรีสฤษดิ์วงษ์.

ศศิธร ศักดิ์เทวินทร์. (2561). เข้าใจ จึงได้ใจ : เด็กไทยยุค 4.0. วาสารวิชาการหอสมุดแห่งชาติ, 6(1), 28-37.

สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ. (2565). ศิลปะบำบัด ARTFIELD. เรียกใช้เมื่อ 1 พฤษภาคม 2565 จาก http://www.artculture4health.com/contents/view/3036

สำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา. (2561). ยุทธศาสตร์การพัฒนานิสิต นักศึกษาในสถาบันอุดมศึกษา (พ.ศ.2560-2564), 3-4. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานคณะกรรมการอุดมศึกษา.

สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2561). สภาวะการศึกษาไทยปี 2559- 2560 และแนวทางการปฏิรูปการศึกษาไทยเพื่อก้าวสู่ยุค Thailand 4.0. กรุงเทพมหานคร: พริกหวานกราฟฟิค.

อภิวุฒิ พิมลแสงสุริยา. (2555). การพัฒนาพนักงาน. ใน จดหมายข่าวรายเดือนสถาบันเพิ่มผลผลิตแห่งชาติ. 13(149).

Glaittli, M. (2018). Soft Skills in High School [Doctoral dissertation, Arizona State University]. Retrieved March 20, 2020, from https://keep.lib.asu.edu/_flysystem/fedora/c7/205817/ Glaittli_asu_0010E_18354.pdf

Harris, B. M. (1963). Supervisory Behavior in Education. Englewood Cliffs, New Jersey: Prentice-Hall, Inc.

Liemann. (2004). Art Therapy for Groups: A Handbook of Themes and Exercises ("2" ^"nd" ed). New York: Brunner-Routledge Taylor & Francis Group.

OECD. (2018). Social and Emotional Skills Well-being, connectedness and success. Organization for Economic Co-operation and Development. In Research Report . Center for Education Research and Innovation.

Riggio, R. E. (1986). Assessment of basic social skills. Journal of Personality and Social Psychology, 51(3), 649–660.

Robles, M. M. (2012). Executive Perceptions of the Top 10 Soft Skills Needed in Today’s Workplace. Business Communication Quarterly, 75(4), 453-465.

Rongraung, Suravee., et al. (2014). Soft Skills for Private Basic Education School in Thailand. Social and Behavioral Sciences, 112(7), 956-961.

Rosal M. L. . (1996). Approaches to art therapy with children. Burlingame, CA: Abbey gate.

Szilárd, S., et al. (2018). Soft Skills Development Needs and Methods in Micro-Companies of ICT Sector. Social and Behavioral Sciences, 238(2018), 94-103.

Tang, K. N. (2020). The importance of soft skills acquisition by teachers in higher education insituations. Kasetsart Journal of Social Sciences, 41(1), 1-6.