หลักธรรมที่ปรากฏในตำนานประเพณีมาฆบูชาแห่ผ้าขึ้นธาตุนครศรีธรรมราช

บทคัดย่อ

บทความวิชาการนี้ มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาตำนานประเพณีมาฆบูชาแห่ผ้าขึ้นธาตุนครศรีธรรมราช    2) เพื่อวิเคราะห์หลักธรรมที่ปรากฏในตำนานประเพณีมาฆบูชาแห่ผ้าขึ้นธาตุนครศรีธรรมราช โดยวิธีการศึกษาค้นคว้าจากพระไตรปิฎก คัมภีร์ทางศาสนา ตำรา งานวิจัย วารสาร เว็บไซต์ และบทความวิชาการในรูปแบบต่าง ๆ แล้วนำมาวิเคราะห์ ผลการศึกษา พบว่า 1) ตามตำนานกล่าวไว้ว่า ในสมัยของพระเจ้าสามพี่น้อง คือ พระเจ้าจันทรภานุ พระเจ้าศรีธรรมาโศกราช และพระเจ้าพงษาสุระ ได้มีชาวพุทธกลุ่มหนึ่งเดินทางไปลังกา เพื่อจะนำผ้าพระบฏไปถวายเป็นพุทธบูชาพระทันตธาตุหรือพระเขี้ยวแก้วที่ลังกา และเข้ามาเมืองนครศรีธรรมราช เกิดเหตุเรือแตกกลางทะเล แล้วคลื่นได้ซัดผ้าพระบฏมาขึ้นที่ชายหาด ซึ่งขณะนั้นได้มีการเตรียมประกอบพิธีวิสาขะสมโภชพระบรมธาตุเจดีย์หลังจากที่พระองค์ได้บูรณะแล้วเสร็จ ซึ่งไม่กี่วันก่อนจะเริ่มพิธีชาวปากพนังได้เก็บผ้า “พระบฏ” ที่มีคลื่นซัดมาเกยชายหาด และประกาศหาเจ้าของจนได้ความว่า เป็นของชาวพุทธคณะหนึ่งที่เรือแตกกลางทะเล และยินดีถวายผ้าพระบฏให้ พระเจ้าศรีธรรมโศกราชจึงโปรดให้ชาวเมืองจัดเครื่องประโคมแห่แหนและนำขึ้นห่มโอบฐานพระบรมธาตุเจดีย์ พร้อมกับการสมโภชพระบรมธาตุเจดีย์ 2) จากการศึกษาหลักธรรม พบว่ามีหัวใจพระพุทธศาสนา คือ ไม่กล่าวร้ายผู้อื่น (อนูปวาโท) ไม่ทำร้ายผู้อื่น (อนูปฆาโต) และการสำรวมระวังในข้อปฏิบัติสำหรับตนเอง (ปาติโมกเข จ สังวโร) และความไม่ประมาทในการประกอบคุณงามความดีเพื่อยกระดับคุณภาพชีวิต