ทุนวัฒนธรรมกับการเปลี่ยนผ่านยุคสมัยของชุมชน: กรณีศึกษาชุมชนวัดท่าขนุน ตำบลทองผาภูมิ อำเภอทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) สังเคราะห์ทุนวัฒนธรรมชุมชนท่าขนุน และ2) ศึกษาลักษณะการสืบสานทุนวัฒนธรรมชุมชนท่าขนุนผ่านยุคสมัยของชุมชน ตำบลทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี ใช้ระเบียบวิธีวิจัย เชิงคุณภาพ ประยุกต์วิธีวิจัยเชิงประวัติศาสตร์ เก็บข้อมูลโดยเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ คือ 1) กลุ่มผู้นำชุมชน 2) ตัวแทนสมาชิกในชุมชน และ 3) หน่วยงานราชการ เครื่องมือที่ใช้ คือ แบบสัมภาษณ์เชิงลึกแบบกึ่งโครงสร้าง การสังเกตแบบมีส่วนร่วมและไม่มีส่วนร่วม และการสนทนากลุ่ม วิเคราะห์ข้อมูลเชิงเนื้อหาและสรุปภาพรวม ผลการวิจัยพบว่า ชุมชนท่าขนุน ประกอบด้วย 3 ชุมชน คือ ชุมชนพัฒนาทองผาภูมิ ชุมชนริมฝั่งแควน้อย และชุมชนวังท่าขนุน มีวัดท่าขนุนเป็นศูนย์กลางของชุมชน ชุมชนแห่งนี้ปรากฏหลักฐานการตั้งถิ่นฐานตั้งแต่ยุคประวัติศาสตร์ ทุนวัฒนธรรมในชุมชน ได้แก่ 1) ทุนวัฒนธรรมส่วนที่แฝงอยู่ในกาย 2) ทุนวัฒนธรรมที่อยู่ในรูปของวัตถุ และ 3) ทุนวัฒนธรรมที่อาศัยการสถาปนา ทั้งนี้ชุมชนท่าขนุนนำทุนวัฒนธรรมมาสร้างมูลค่าทางเศรษฐกิจ และสร้างคุณค่าทางสังคมร่วมกับทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมในชุมชน ทุนวัฒนธรรมทุกองค์ประกอบกำลังเปลี่ยนแปลงไปในทิศทางที่เน้นการใช้มูลค่าเป็นพลังขับเคลื่อนชุมชนสู่อนาคต ลักษณะการสืบสานทุนวัฒนธรรมมีการเปลี่ยนแปลงตามบริบททางเศรษฐกิจ สังคม และการเมืองที่เข้ามาในชุมชน เป็นสาเหตุให้ทุนวัฒนธรรมบางส่วนปรับตัวในบริบทของคนรุ่นใหม่ แต่กระบวนทัศน์ทางวัฒนธรรมของคนรุ่นเก่ายังคงสืบสานอัตลักษณ์ตัวตนไว้อย่างโดดเด่นชัดเจน และเป็นทุนวัฒนธรรมของชุมชนท่าขนุนเป็นรากฐานเสริมสร้างคุณค่า พลัง และความสุขในการเปลี่ยนแปลงของชุมชนท่าขนุนต่อไป
Article Details
เอกสารอ้างอิง
ธราดล หีตอักษร. (2566). การสร้างภาคีเครือข่ายการเรียนรู้ตลอดชีวิต: กรณีศึกษาสร้างเครือข่ายการทำน้ำมันเหลืองสมุนไพร. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยการจัดการและเทคโนโลยีอีสเทิร์น, 20(2), 69-78.
นพพร บุญแก้ว และคณะ. (2564). บทบาทของวัฒนธรรมกับการส่งเสริมเศรษฐกิจสร้างสรรค์ของประเทศไทย. วารสารรัฏฐาภิรักษ์, 63(3), 108-121.
นพรัตน์ ไชยชนะ. (2566). แนวทางการสร้างความมั่นคงทางอาหารชุมชนชาติพันธุ์ขมุบ้านบนเขาแก่งเรียง ตำบลท่ากระดาน อำเภอศรีสวัสดิ์ จังหวัดกาญจนบุรี โดยยุทธศาสตร์ BCG. วารสารอินทนิลทักษิณสาร (INTHANINTHAKSIN JOURNAL), 18(1), 111-144.
พชรษณา สุวรรณกลาง. (2565). มายาคติวัฒนธรรมทางความเชื่อ พิธีกรรม: การเปลี่ยนผ่านสู่ยุคดิจิทัล. วารสารพุทธจิตวิทยา, 7(2), 89-98.
พระอำพล ธนปาโล และคณะ. (2565). การจัดการทุนวัฒนธรรมตำนานปราสาทยายเหงา บ้านพูนทราย ตำบลบ้านชบ อำเภอสังขะ จังหวัดสุรินทร์. วารสารศิลปะและวัฒนธรรมลุ่มแม่น้ำมูล, 11(1), 66-77.
เยาวลักษณ์ ตระกูลเมฆี และวิมล งามยิ่งยวด. (2566). แนวทางการจัดการทุนวัฒนธรรมเพื่อฟื้นฟูการปลูกพืชใบพลูในชุมชนต้นแบบ จังหวัดสงขลา. วารสารสังคมและวัฒนธรรม, 7(6), 62-72.
วราภรณ์ เรืองศรี. (2566). อุบลวัณณา: ผู้หญิงในประวัติศาสตร์เปลี่ยนผ่านของยุคสมัย. วารสารประวัติศาสตร์ธรรมศาสตร์, 10(2), 1-34.
สุวิไล เปรมศรีรัตน์. (2544). แผนที่ภาษาศาสตร์เชิงสังคม. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์คุรุสภาลาดพร้าว.
เอี่ยม ทองดี. (2548). การเปลี่ยนแปลงทางวัฒนธรรม. วารสารวัฒนธรรมปริทรรศน์, 1(2), 32-46.
Bourdieu, R. (1977). Out of a Theory of Practice. Cambridge: Cambridge University Press.
Chaichana, N. (2018). Modes of Production and Food Security in Cultural Dimensions Ban Thiphuye, Thailand. Asian Political Science Review, 2(2), 24-32.
