DEVELOPING A SELF-MANAGEMENT MODEL FOR SUCCESSFUL SUSTAINABLE COMMUNITY FOREST MANAGEMENT
Main Article Content
Abstract
The objectives of this research were as follows: 1) to study the situation of sustainable community forest resource management, 2) to identify good practices that contribute to success in sustainable community forest management, and 3) to develop a self-management model for sustainable community forest management. This study employs a mixed-methods research approach. Quantitatively, it uses a self-assessment tool for community-based forest resource management. The sample group includes community members who manage forest resources in public forest areas, national reserved forest areas, and protected areas, as well as those who have received Green Globe awards, totaling 14 communities. Statistical analysis is conducted using averages and standard deviations by purposive sample. Qualitatively, the study employs tools such as in-depth interviews and focus groups. Key informants include community leaders, local scholars, local authorities, Community Forest Committee members, forest users, and youth groups, totaling 15 people per community. The research results found that: 1) Most communities have very good levels of forest resource management, prioritizing the management of forest resource boundaries. Following this, in order of importance, are forest health management, access to resources, sharing of benefits, and food security. 2) Good practices that contribute to success in sustainable community forest management include the participation of all involved parties, mutual information exchange, and decentralization of management. 3) The sustainable community forest management model involves 4 steps: monitoring and inspecting the management situation, reflection and review, activity planning and development, and improvement and correction. These processes must involve a variety of stakeholder groups participating at every step.
Article Details
References
กองนโยบายและแผนสำนักงานอธิการบดี มหาวิทยาลัยราชภัฏจันทรเกษม. (2564). คู่มือเทคนิคการกำหนดตัวชี้วัด. กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยราชภัฏจันทรเกษม.
กาญจนา แก้วเทพ. (2565). การเสริมพลังกับงานวิจัยเพื่อท้องถิ่น. เชียงใหม่: มูลนิธิสถาบันวิจัยเพื่อท้องถิ่น.
ธนัญภรณ์ แพรสะอาด. (2558). การจัดการทรัพยากรป่าไม้บริเวณพื้นที่ต้นน้ำของชุมชนบ้านขอบด้ง อำเภอฝาง จังหวัดเชียงใหม่. ใน วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการจัดการมนุษย์กับสิ่งแวดล้อม. มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
นรินทร์ เอื้อศิริวรรณ และคณะ. (2560). การกำหนดหลักเกณฑ์คัดเลือกตำแหน่งที่เหมาะสมสำหรับการจัดตั้งสถานีตรวจสอบน้ำหนักโดยการใช้ทฤษฎีกระบวนการลำดับชั้นเชิงวิเคราะห์ (AHP). วารสารวิศวกรรมสารเกษมบัณฑิต, 7(1), 17-33.
นิตยา โพธิ์นอก และรัชวดี แสงมหะหมัด. (2560). การเสริมสร้างศักยภาพชุมชนเพื่อใช้สิทธิในการจัดการทรัพยากรน้ำอย่างยั่งยืน: กรณีศึกษาชุมชนลุ่มน้ำทะเลสาบสงขลา. วารสารสถาบันพระปกเกล้า, 15(2), 70-93.
ผู้นำชุมชนบ้านคอกคี. (7 กรกฎาคม 2566). การจัดการตนเองที่มีต่อความสำเร็จในการจัดการป่าชุมชนอย่างยั่งยืน. (ชนกนันท์ มีสกุล, ผู้สัมภาษณ์)
ผู้นำชุมชนบ้านสามขา. (18 ตุลาคม 2566). การจัดการตนเองที่มีต่อความสำเร็จในการจัดการป่าชุมชนอย่างยั่งยืน. (ชนกนันท์ มีสกุล, ผู้สัมภาษณ์)
ผู้นำชุมชนบ้านหัวทุ่ง. (27 พฤศจิกายน 2566). การจัดการตนเองที่มีต่อความสำเร็จในการจัดการป่าชุมชนอย่างยั่งยืน. (ชนกนันท์ มีสกุล, ผู้สัมภาษณ์)
ผู้ให้ข้อมูลสำคัญชุมชนตำบลเชื้อเพลิง. (9 ธันวาคม 2566). การจัดการตนเองที่มีต่อความสำเร็จในการจัดการป่าชุมชนอย่างยั่งยืน. (ชนกนันท์ มีสกุล, ผู้สัมภาษณ์)
พิชิต ฤทธิ์จรูญ. (2564). เทคนิคการวัดและประเมินผลการเรียนรู้. นครปฐม: เพชรเกษมการพิมพ์.
มนสิช สิทธิสมบูรณ์. (2565). กลยุทธ์การจัดการเรียนรู้เชิงรุก. พระนครศรีอยุธยา: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรราชวิทยาลัย.
เยาวนิจ กิตติธรกุล. (2564). การจัดการพื้นที่ชายฝั่งโดยชุมชนและความยั่งยืน. ใน เอกสารประกอบการสอนวิชา 832 - 531. สงขลา: สถาบันทรัพยากรทะเลและชายฝั่ง คณะการจัดการสิ่งแวดล้อมมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์.
รัตนชัย เพ็ชรสมบัติ และคณะ. (2564). การพัฒนาชุดของหลักการ เกณฑ์ ตัวบ่งชี้ และตัวตรวจสอบศักยภาพการจัดการดูแลผู้สูงอายุขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในเขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออก. วารสารสังคมศาสตร์เพื่อการพัฒนาท้องถิ่น มหาวิทยาลัยราชภัฎมหาสารคาม, 5(4), 141-147.
วรวิทย์ นพแก้ว. (2566). ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการมีส่วนร่วมของประชาชนในการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมเพื่อการท่องเที่ยวโดยชุมชนในพื้นที่ตำบลห้วยแก้ว อำเภอแม่ออน จังหวัดเชียงใหม่. วารสารภูมินิเวศพัฒนาอย่างยั่งยืน, 4(2), 40-55.
วิจารณ์ พานิช. (2557). การประเมินเพื่อมอบอำนาจการเรียนรู้. กรุงเทพมหานคร: บริษัท สานอักษร จำกัด.
สำนักงานส่งเสริมวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อม. (2559). คู่มือแนวทางการจัดเก็บข้อมูลตัวชี้วัดการติดตามผลการดำเนินงานและประเมินโครงการ. กรุงเทพมหานคร: สถาบันคีนันแห่งเอเซีย.
สุวิญชา รักหาญ และคณะ. (2566). การพัฒนาเกณฑ์การประเมินการจัดการท่องเที่ยวโดยชุมชนสู่ความยั่งยืน. วารสารสังคมศาสตร์และวัฒนธรรม, 7(3), 64-81.
อรรถพล อ่างคำ. (2548). การพัฒนาดัชนีชี้วัดการดำเนินงานด้านสิ่งแวดล้อมสำหรับโครงการเหมืองแร่. ใน วิทยานิพนธ์วิศวกรรมศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาวิศวกรรมเหมืองแร่. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
Best, J. W. (1981). Research in Education. New Delhi: Prentice Hall Of India Pvt. Ltd.
Charnley, S. P. & Melissa, R. (2007). Community Forestry in Theory and Practice. Retrieved August 5, 2023, from https://doi.org/10.1146/annurev.anthro.35.081705.123143.
CIFOR. (1999). The CIFOR Criteria and Indicators Generic Template. Jakarta, Indonesia: Center for International Forestry Research.
FAO. (2023). Sustainable forest management. Retrieved August 5, 2023, from https://www.fao.org/sustainable-forestsmanagement/en/#:~:text=The%20aim%20of%20sustainable%20forest,the%20sustainable%20development%20of%communitiescation.html.
Huizingh, E. K. R. E. & Vrolijk, H. C. J. (1995). Decision support for information systems management: applying analytic hierarchy process. FEB Research Institute: s.n.
Khadka, C. & Vacik, H. (2012). Use of multi-criteria analysis (MCA) for supporting community forest management. iForest-Biogeosciences & Forestry, 5(2), 60-71.
Mendoza, A. G. & Prabhu, R. (2003). Qualitative multi-criteria approaches to assessing indicators of sustainable forest resource management. Forest Ecology and Management, 174(1), 329-343.
Rabiul, I. et al. (2010). Criteria and Indicators for Sustainable Forest Management in Malaysia. American Journal of Environmental Sciences, 6(3), 212-218.
Ritchie, B. et al. (2000). Criteria and Indicators of Sustainability in Community Nanaged Forest . Landscapes. Bogor, Indonesia: Center for International Forestry Research.
Sahoo, P. K. & Riedel, T. (1998). Mean Value Theorems and Functional Equations. Singapore: World Scientific Publishing Company.
Srisa-ard, O. (2018). Self-Assessment. Journal of Educational Measurement Mahasarakham University, 17(2), 1-10.
Sutton, M. A. & Rudd, A. M. (2015). The effect of leadership and other contextual conditions on the ecological and socio-economic success of small-scale fisheries in Southeast Asia. Retrieved August 5, 2023, from https://doi.org/10.1016/j.ocecoaman.2015.06.009