การพัฒนาอัตลักษณ์ของวัยรุ่นในยุคดิจิตอล

Main Article Content

เกสรา ทองประไพ

บทคัดย่อ

ยุคดิจิตอลเป็นยุคแห่งความก้าวหน้าทางเทคโนโลยี เป็นยุคที่มีการเปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็ว เป็นยุคที่ไม่มีกำแพงในการสื่อสาร ปัจจุบันเครือข่ายสังคมออนไลน์ได้เข้ามามีอิทธิพลต่อความคิด ความเชื่อของมนุษย์มีข้อมูลข่าวสารจำนวนมหาศาลให้เราได้เลือกรับตามความสนใจ กล่าวได้ว่าสิ่งเหล่านี้กลายเป็นส่วนหนึ่งในชีวิต ประจำวันของคนในปัจจุบัน วัยรุ่นเป็นวัยที่เผชิญกับความเปลี่ยนแปลงของชีวิตเป็นช่วงหัวเลี้ยวหัวต่อ เป็นวัยแห่งการเปลี่ยนแปลงและการปรับตัว ถือเป็นช่วงที่กำหนดชีวิตว่าจะเป็นไปในภายภาคหน้า และที่สำคัญเป็นวัยแห่ง
การค้นหาตนเอง ตัวตนของตนเอง ผ่านการเรียนรู้จากสังคม สะสมประสบการณ์ชีวิต หล่อหลอมเป็นอัตลักษณ์ของตนเอง การสร้างอัตลักษณ์ของวัยรุ่นในปัจจุบันแตกต่างจากในอดีตเนื่องจาก ยุคดิจิตอลเป็นยุคที่ผู้คนใช้ชีวิตทั้งในโลกเสมือนจริงและโลกแห่งความจริง ซึ่งถือเป็นเรื่องที่ท้าทายสำหรับวัยรุ่น ในยุคดิจิตอลที่จะต้องสร้างตัวตนของตนเองให้ได้รับการยอมรับ ในขณะเดียวกันก็ต้องมีตัวตนที่แสดงถึง ความเป็นตัวของตัวเอง สอดคล้องกันทั้งในโลกเสมือนจริงและโลกแห่งความจริง บทความนี้มีวัตถุประสงค์ในการนำเสนอความรู้เกี่ยวกับอัตลักษณ์ ประเภท ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่ออัตลักษณ์ ความสำคัญของอัตลักษณ์ในวัยรุ่น อัตลักษณ์ของวัยรุ่นในยุคดิจิตอล ผลของเครือข่ายสังคมออนไลน์ต่อกระบวนการสร้างอัตลักษณ์ของวัยรุ่นในยุคดิจิตอล และแนวทางการพัฒนาอัตลักษณ์อย่างเหมาะสมในยุคดิจิตอล สามารถนำไปปรับใช้ในการส่งเสริมให้วัยรุ่นมีอัตลักษณ์ที่แสดงถึงความเป็นตัวตนของตนเองอย่างเหมาะสม เป็นอัตลักษณ์ที่ดีงาม ลื่นไหลตามสังคมในยุคดิจิตอลในปัจจุบัน

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
ทองประไพ เ. (2025). การพัฒนาอัตลักษณ์ของวัยรุ่นในยุคดิจิตอล. วารสารสังคมศาสตร์และวัฒนธรรม, 9(3), 75–88. สืบค้น จาก https://so06.tci-thaijo.org/index.php/JSC/article/view/280077
ประเภทบทความ
บทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

จตุพร บุญชัยยุทธศักดิ์. (2566). การพัฒนารูปแบบการเรียนรู้เพื่อสร้างอัตลักษณ์วัยรุ่นสำหรับนักเรียนระดับมัธยมศึกษา. ใน ดุษฎีนิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาการวิจัยและพัฒนาหลักสูตร. มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.

จตุพร บุญชัยยุทธศักดิ์ และคณะ. (2567). การศึกษาอัตลักษณ์วัยรุ่นของนักเรียนระดับมัธยมศึกษา. วารสารสังคมศาสตร์และวัฒนธรรม, 8(1), 133-142.

จุฑามาส โหย่งไทย. (2561). การพัฒนาทักษะการคิดเชิงวิพากษ์กับศตวรรษที่ 21. วารสารการบริหารการศึกษา มหาวิทยาลัยศิลปากร, 9(2), 344-356.

ชัญญรัชต์ บ่อคํา และพรพรรณ ประจักษ์เนตร. (2565). การปฏิสัมพันธ์เชิงสัญลักษณ์และการสร้างอัตลักษณ์ร่วมในกลุ่ม Street Photo Thailand. วารสารนิเทศศาสตร์และนวัตกรรม นิด้า, 9(1), 88-115.

ชัยนันท์ เหมือนเพ็ชร์ และคณะ. (2563). การรู้เท่าทันสื่อสังคมออนไลน์เรื่องเพศกับพฤติกรรมทางเพศของวัยรุ่นประเทศไทย. วารสารวิจัยทางวิทยาศาสตร์สุขภาพ, 14(2), 23-33.

ฐิตินัน บ. คอมมอน. (2560). โซเชียลมีเดีย: เทคโนโลยีแห่งตัวตนและการสร้างอัตลักษณ์ ในยุคสังคมหลังสมัยใหม่. สุทธิปริทัศน์, 31(9), 247-258.

ณัฐธนิชา เนียมพันธุ์. (2565). การประกอบสร้างอัตลักษณ์เพื่อสร้างตัวตนด้านไลฟ์สไตล์บนแอปพลิเคชัน TikTok. ใน วิทยานิพนธ์มหาบัณฑิต สาขาวิชาสื่อสารศึกษา. มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

ทวีศักดิ์ อินทโชติ และคณะ. (2562). การศึกษาอัตลักษณ์และการพัฒนาอัตลักษณ์นิสิตกรณีศึกษามหาวิทยาลัยรัฐบาลแห่งหนึ่งในเขตกรุงเทพมหานคร. สุทธิปริทัศน์, 73(107), 77-93.

นิตยา วงศ์ใหญ่. (2560). แนวทางการพัฒนาทักษะการรู้ดิจิทัลของดิจิทัลเนทีฟ. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยศิลปากร สาขามนุษยศาสตร์ สังคมศาสตร์และศิลปะ, 10(2), 1630-1642.

บัณฑิกา จารุมา และสมคิด นันต๊ะ. (2563). ความหลากหลายทางภาษาในสังคมไทย. วารสารวิทยาลัยสงฆ์นครลำปาง, 9(1), 154-163.

ปิยวรรณ วิเศษสุวรรณภูมิ และคณะ. (2565). วัยร่นที่มีความหลากหลายทางเพศ: การดูแลช่วยเหลืออย่างเข้าใจ. วารสารเทคโนโลยีสุรนารี, 16(2), 119-131.

พระมหาอานนท์ อานนฺโท และคณะ. (2566). การจัดการเรียนรู้แบบบูรณาการกับทักษะครูไทยในศตวรรษที่ 21. วารสารพุทธสังคมวิทยาปริทรรศน์, 8(3), 218-232.

พีรวิชญ์ คำเจริญ และวีรพงษ์ พลนิกรกิจ. (2561). เด็กกับการรู้เท่าทันดิจิทัล. วารสารวิชาการนวัตกรรมสื่อสารสังคม, 6(2), 22-31.

ภาภัค แก้วอิ่ม. (2565). การศึกษาประสบการณ์การพัฒนาอัตลักษณ์แห่งตนภายใต้ทัศนคติทางลบจากครอบครัว: กรณีศึกษาผู้ใหญ่ตอนต้น. ใน วิทยานิพนธ์มหาบัณฑิต สาขาวิชาจิตวิทยาพัฒนาการ. มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.

ราชบัณฑิตยสถาน. (2546). พจนานุกรม ฉบับราชบันฑิตยสถาน พ.ศ. 2542. กรุงเทพมหานคร: นานมีบุ๊คพับลิเคชั่นส์ จำกัด.

สิริกาญจน์ ชัยหาร และคณะ. (2565). ผลกระทบของอัตลักษณ์ทางสื่อสังคมออนไลน์ต่ออัตลักษณ์ทางวิชาชีพในยุคดิจิทัล กรณีศึกษาแพทย์และ พยาบาล กลุ่มเจเนอเรชั่นวายในจังหวัดกรุงเทพมหานคร. วารสารระบบสารสนเทศด้านธุรกิจ, 8(1), 35-55.

สุปราณี หมื่นยา และปกรณ์ ประจัญบาน. (2564). การวิเคราะห์ปัจจัยที่ส่งผลต่อพัฒนาการของอัตลักษณ์การบริการสุขภาพด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์ของนักศึกษาพยาบาล โดยใช้โมเดลโค้งพัฒนาการที่มีตัวแปรแฝง. วารสารวิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี อุตรดิตถ์, 13(1), 172-182.

สุพรรณสา ฉิมพาลี และกฤตพร ห้าวเจริญ. (2565). อัตลักษณ์ทางวัฒนธรรมของชุมชนตลาดน้อยกรุงเทพมหานคร. วารสารวิชาการคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง, 35(1), 72-89.

สุภัทรา พานิชนาวา และคณะ. (2567). ผลของโปรแกรมเชิงจิตวิทยาเพื่อเสริมสร้างการคิดแก้ปัญหาของนักเรียนวัยรุ่น. วารสารวิจัยทางการศึกษา คณะศึกษาศาสตร์มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ, 19(2), 137-152.

อติพร เกิดเรือง. (2563). การส่งเสริมความฉลาดทางดิจิทัลของสังคมไทย. มนุษยศาสตร์สังคมศาสตร์ปริทัศน์, 8(2), 1-12.

อธิภัทร เอิบกมล และพัชลินจ์ จีนนุ่น. (2564). สถานภาพการศึกษาวรรณกรรมโดยใช้แนวคิดอัตลักษณ์ (Identity) ในงานวิทยานิพนธ์ไทย (พ.ศ. 2543 - 2563). ใน การประชุมหาดใหญ่วิชาการระดับชาติและนานาชาติครั้งที่ 12. มหาวิทยาลัยหาดใหญ่.

อนุสรณ์ อุณโณ. (2547). เกษตรกรรมชั่งขึ้น: อัตลักษณ์ทางวัฒนธรรมกับปัญหาการเกษตรและอัดลักษณ์ชาวมาไทย. นนทบุรี: ห้างหุ้นส่วนจำกัด เจ แอนด์ เจ กราฟฟิคดีไชน์.

อภิญญา เฟื่องฟูสกุล. (2546). อัตลักษณ์: การทบทวนทฤษฎีและกรอบแนวคิด. กรุงเทพมหานคร: คณะกรรมการสภาวิจัยแห่งชาติ สาขาสังคมวิทยา สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ.

อรอุษา บัวบาน และบุหงา ชัยสุวรรณ. (2565). กระบวนการสร้างอัตลักษณ์และการสื่อสารอัตลักษณ์ของผู้หญิงที่แต่งกายด้วยผ้าไทยทอมือบนสื่อสังคมออนไลน์เฟซบุ๊ก. Journal of Modern Learning Development, 7(11), 1-19.

อังคณา แวซอเหาะ. (2564). การรู้เท่าทันสื่อ: ทักษะที่ต้องรู้และนำไปใช้ในยุคสื่อสังคมออนไลน์. วารสารศิลปศาสตร์ (วังนางเลิ้ง) มทร. พระนคร, 1(1), 38-55.

อังคณา สุเมธสิทธิกุล และองค์อร ประจันเขตต์. (2561). อัตลักษณ์ บุคลิกภาพ และคุณค่า: แนวคิดพื้นฐานของการพัฒนาอัตลักษณ์เชิงวิชาชีพ. วารสารพยาบาลทหารบก, 19(2), 1-7.

เอกลักษณ์ เขตจัตุรัส. (2567). มนุษย์กับการใช้ชีวิตในยุคดิจิทัล. วารสารเมธีวิจัย, 1(3), 25-30.

Afful, A. et al. (2021). Factors influencing adolescent self-identity development of Senior High School Students in Effutu Municipality in Central Region. Journal of Education and Practice, 5(2), 18-29.

Arnold, M. E. (2017). Supporting Adolescent Exploration and Commitment: Identity Formation, Thriving, and Positive Youth Development. Journal of Youth Development, 12(4), 1-15.

Asmussen, K. (2007). Supporting parents asmussen. Nottingham: DfES Publications.

Branje, S. (2022). Adolescent identity development in context. Current Opinion in Psychology, 45(1), 1-6.

Branje, S. et al. (2021). Dynamics of Identity Development in Adolescence: A Decade in Review. Journal Research Adolescence, 31(4), 908-927.

Jenkins, R. (2008). Social identity. (3rd ed.). New York: Routledge.

Lajnef, K. (2023). The efect of social media infuencers' on teenagers Behavior: an empirical study using cognitive map technique. Current Psychology, 42(1), 19364-19377.

Pérez-Torres, V. (2024). Social media: a digital social mirror for identity development during adolescence. Current Psychology, 43(1), 22170-22180.

Sebre, S. B. & Miltuze, A. (2021). Digital Media as a Medium for Adolescent Identity Development. Springer, 26(1), 267-281.