การสื่อสารเพื่อจัดการความรู้ของปราชญ์เกษตรของแผ่นดิน สาขาด้านผู้นำชุมชนและเครือข่าย
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา 1) กระบวนการสื่อสาร 2) กลยุทธ์การใช้สื่อ และ 3) แนวทางการพัฒนาการสื่อสารเพื่อจัดการความรู้และกลยุทธ์การใช้สื่อเพื่อจัดการความรู้ของปราชญ์เกษตรแผ่นดินสาขาด้านผู้นำชุมชนและเครือข่าย ใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ ด้วยการสัมภาษณ์แบบเชิงลึก เลือกผู้ให้ข้อมูลหลักแบบเจาะจง รวม 18 คน ได้แก่ ปราชญ์เกษตรของแผ่นดิน 2 คน ผู้นำเครือข่ายผู้เชี่ยวชาญด้านการสื่อสาร 8 คน ผู้เชี่ยวชาญด้านการสื่อสาร 2 คน เกษตรกรในเครือข่าย 6 คน วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการสร้างข้อสรุป ผลการวิจัยพบว่า 1) กระบวนการสื่อสารเพื่อจัดการความรู้มี 4 ขั้นตอน คือ 1.1) การแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ได้แก่ การบรรยาย การสาธิตศึกษาดูงาน 1.2) การสกัดความรู้จากปราชญ์เกษตรเป็นขั้นตอนสำคัญที่นำประสบการณ์ได้สั่งสมมาจากการทำงานจริงผ่านการเล่า 1.3) การควบรวมความรู้ เป็นการเชื่อมโยงความรู้ นำมาสังเคราะห์จนได้องค์ความรู้ใหม่ เพื่อจัดทำแนวทางปฎิบัติไว้เป็นเครื่องมือช่วยเกษตรกร และ 1.4) ขั้นตอนการผนึกฝังความรู้ ปราชญ์เกษตรจะนำความรู้ที่ได้มาประยุกต์ใช้จริงจนเกิดการเปลี่ยนแปลงความคิด ความรู้ และพฤติกรรมของเกษตรกรผ่านการสร้างแรงจูงใจให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น 2) กลยุทธ์การใช้สื่อเพื่อจัดการความรู้ ได้แก่ 2.1) สื่อดั้งเดิม คือ สื่อสิ่งพิมพ์ สื่อกิจกรรม คือ การจัดฐานการเรียนรู้ จัดสัมมนา และสื่อบุคคล คือ ปราชญ์เกษตร เป็นต้นแบบของผู้นำชุมชน และ 2.2) สื่อสังคมออนไลน์ ได้แก่ เฟซบุ๊ก กลุ่มไลน์เพื่อแลกเปลี่ยนความรู้ และ 3) แนวทางการพัฒนาการจัดการความรู้ควรสร้างองค์ความรู้และจัดเก็บสะสมเป็นฐานความรู้โดยใช้เทคโนโลยีสมัยใหม่ ควรส่งเสริมให้มีกิจกรรมที่หลากหลาย กลยุทธ์การใช้สื่อ เลือกใช้สื่อที่มีความหลากหลาย โดยมุ่งไปที่ผลลัพธ์คือการนำความรู้ไปใช้แก้ไขปัญหาต่อยอดได้
Article Details
เอกสารอ้างอิง
กนกพร ฉิมพลี. (2555). รูปแบบการจัดการความรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นด้านหัตถกรรมเครื่องจักสาน กรณีศึกษาวิสาหกิจชุมชน จังหวัดนครราชสีมา. ใน วิทยานิพนธ์ดุษฎีบัณฑิต สาขาพัฒนาสังคมและการจัดการสิ่งแวดล้อม. สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์.
ณรัฐ รัตนเจริญ. (2555). สื่อในงานส่งเสริมการเกษตร ใน เอกสารการสอนชุดวิชาประสบการณ์วิชาชีพส่งเสริมการเกษตร หน่วยที่ 7. นนทบุรี: มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.
ทิพวรรณ หล่อสุวรรณรัตน์. (2549). องค์การแห่งความรู้: จากแนวคิดสู่การปฏิบัติ. (พิมพ์ครั้งที่ 3). กรุงเทพมหานคร: รัตนไตร.
ธัญญรัศม์ คงวัดใหม่. (2556). แนวทางการจัดการความรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นด้านการประมงพื้นบ้านขององค์การบริหารสวนตำบลเกาะสาหร่าย อำเภอเมือง จังหวัดสตูล. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยปทุมธานี, 5(1), 212-219.
นันทยา กัลยาศรี และอภิชาติ พงษ์ศรีหดุลชัย. (2553). ในประมวลสาระชุดวิชาการสร้างเครือข่ายการสื่อสารเพื่อการพัฒนาการส่งเสริมการเกษตร. นนทบุรี: มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.
นันทิยา ศรีทัดจันทา. (2557). แนวทางการพัฒนาเกษตรกรรุ่นใหม่ในจังหวัดเลย. นนทบุรี: มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.
บุหลัน กุลวิจิตร. (2560). สื่อบุคคลกับการส่งเสริมการเกษตร 4.0. วารสารสาขามนุษยศาสตร์สังคมศาสตร์และศิลปะ, 10(3), 1-15.
ปิยพักตร์ สินบัวทอง. (2544). กลยุทธ์การสื่อสารของทหารในโครงการฝึกอบรมเพื่อฟื้นฟูเยาวชนผู้ติดยาเสพติด. เรียกใช้เมื่อ 11 ธันวาคม 2565 จาก https://doi.nrct.go.th/ListDoi/listDetail?Resolve_DOI=10.14457/CU.the.2001.21
พชรวลัย เอี่ยมอาภรณ์. (2557). แนวทางการพัฒนาเกษตรกรรุ่นใหม่ในพื้นที่รับผิดชอบของสำนักส่งเสริมและพัฒนาการเกษตรเขตที่ 6 จังหวัดเชียงใหม่. ใน วิทยานิพนธ์เกษตรศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาเกษตรศาสตร์และสหกรณ์. มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.
พีระชัย พิศชวนชม. (2545). การรับสื่อภาคการเกษตรของเกษตรกรในจังหวัดเชียงใหม่. ใน วิทยานิพนธ์วิทยา สาขาวิชาส่งเสริมการเกษตร. มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2565). แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติฉบับที่ 13. กรุงเทพมหานคร: สำนักนายกรัฐมนตรี.
อนุชา ภูริพันธุ์ภิญโญ. (2559). หน่วยที่ 4 แนวคิดการพัฒนาเศรษฐกิจ. ใน วิทยานิพนธ์เกษตรศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาส่งเสริมการเกษตรและสหกรณ์. มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมธิราช.
Dell, O. et al. (1998). The Concept of Knowledge Management. Newbury Park: Sage Publication.
Hanson, E. (2003). Education Administration and Organizational Behavior. (5th ed.). Boston: Pearson Education.
Kehinde, A. T. & Laseinde, A. A. L. (2015). Training Needs Assessment on the Use of Social Media among Extension Agents in Oyo State, Nigeria. Journal of Agricultural Informatics, 6(1), 100-110.
