การศึกษาพัฒนาการของการฝึกจิตของสำนักปฏิบัติธรรมวัดโพธิ์ บ้านโนนทัน จังหวัดขอนแก่น

บทคัดย่อ

     บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาหลักการฝึกจิตในพุทธศาสนาเถรวาทและ 2) ศึกษาพัฒนาการของการฝึกจิตของสำนักปฏิบัติธรรมวัดโพธิ์ บ้านโนนทัน อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่นการวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ แล้วนำมาเขียนเป็นรายงานการวิจัย ด้วยวิธีวิเคราะห์เชิงพรรณนา

     ผลการศึกษาพบว่า การฝึกจิต คือ การปฏิบัติธรรม หรือการพัฒนาจิตให้เจริญงอกงามขึ้นในคุณธรรม ความดีงาม ความเข้มแข็งมั่นคง และความเบิกบานผ่องใส การใช้สมาธิฝึกอบรมจิตใจให้เจริญงอกงามด้วยการใช้สติเป็นตัวควบคุม เป็นการฝึกให้ผู้ปฏิบัติสามารถเข้าใจถ่องแท้ถึงความสัมพันธ์ระหว่าง จิต สติและความคิด ใช้สติกำกับการรับรู้อารมณ์ทางทวารทั้ง 6 ทำให้จิตใจสงบ สว่างและสะอาด เน้นการฝึกสติให้ระลึกรู้ตัวอยู่กับปัจจุบันตลอดเวลาทั้งการยืน เดิน นั่ง และนอน พัฒนาจิต ด้วยหลักไตรสิกขา คือ ศีล สมาธิ ปัญญา ประโยชน์การฝึกพัฒนาจิตของตนเอง ด้วยการศึกษาเรื่องสติและฝึกเจริญสติเป็นประจำ

     พัฒนาการของการฝึกอบรมจิต สำนักปฏิบัติธรรมวัดโพธิ์ โนนทัน เป็นสำนักที่มีบทบาทในการฝึกอบรมจิตแก่ชาวพุทธทั่วไป จากอดีตจนถึงปัจจุบัน ทั้งเชิงรุกและเชิงรับ ด้วยการจัดอบรมการปฏิบัติธรรมตลอดปีแก่ ภิกษุ สามเณร อุบาสก อุบาสิกา นักเรียน นิสิต นักศึกษาตลอดถึงประชาชนทั่วไปจำนวนมาก โดยผู้ปฏิบัติที่เป็นคฤหัสถ์ต้องสมาทานศีล ๕ หรือศีล ๘ พร้อมรักษาให้บริสุทธิ์เพื่อให้จิตสงบเกิดสมาธิง่ายขึ้น ใช้แนวทางการกำหนดรู้ตามหลักมหาสติปัฏฐาน ๔ ซึ่งจะส่งผลให้หลักไตรสิกขา คือศีล สมาธิ ปัญญา เกิดมีแก่ผู้ปฏิบัติเป็นอย่างดี