การเกษตรเชิงพุทธกับแนวทางการแก้ปัญหาเศรษฐกิจ

บทคัดย่อ

     บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาโครงสร้างเศรษฐกิจพื้นฐานและการแก้ปัญหาของเกษตรชุมชน และหลักพุทธธรรมที่นำมาประยุกต์ใช้ในการแก้ปัญหาของเกษตรชุมชนชาวตำบลพระลับ จังหวัดขอนแก่น ซึ่งในการศึกษาครั้งนี้ เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) โดยศึกษาทั้งในด้านเอกสาร (Documentary Research) และการเก็บข้อมูล การสัมภาษณ์กลุ่มเป้าหมาย และการสังเกตในภาคสนาม (Field Work) จากกลุ่มเกษตรกรแล้วนำผลมาวิเคราะห์เชิงพรรณนาวิธี

     ผลการศึกษาพบว่า โครงสร้างเศรษฐกิจพื้นฐานของเกษตรกรชุมชนตำบลพระลับ ประชาชนส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเกษตรกร มีการจัดรูปแบบการบริหารเป็นกลุ่มเกษตรกรตำบลพระลับ โดยมีประธานและคณะกรรมการ รวมถึงเลขานุการ บริหารงานกลุ่ม มีการส่งเสริมอาชีพเสริมแก่สมาชิกในรูปแบบการส่งเสริมให้เรียนรู้ด้านการเกษตรการผลิตสินค้าให้ได้มาตรฐานหนึ่งผลิตภัณฑ์หนึ่งตำบลและส่งเสริมการออมทรัพย์แก่สมาชิก

     การแก้ปัญหาการเกษตรเชิงพุทธ ด้วยการเพิ่มผลผลิต โดยการเรียนรู้การเกษตรแผนใหม่ การให้สวัสดิการแก่สมาชิก มีการนำหลักพุทธธรรมมาใช้ในการแก้ปัญหา เช่น อิทธิบาท ๔ ทิฏฐธรรมมิกัตถะประโยชน์ มีการฝึกอบรมสมาชิกให้เรียนรู้การผลิตสินค้าทางการเกษตรใหม่ๆ เช่น ข้าว การปลูกผักปลอดสารพิษ มีการแปรรูปเป็นสินค้า OTOP ส่วนผักก็หาตลาดรองรับให้ ชุมชนใช้หลักประชุมปรึกษาหารือกัน ระดมความคิด และช่วนกันแก้ปัญหา จึงทำให้นำไปสู่การแก้ปัญหาได้ในระดับที่น่าพอใจ

     กลุ่มสหกรณ์ตำบลพระลับได้นำหลักธรรม ได้แก่ หลักทิฏฐธัมมิกัตถประโยชน์, หลักอิทธิบาท 4, หลักสังคหวัตถุ 4, และหลักโภควิภาค มาประยุกต์ใช้ทำให้ลดปัญหาได้ดีในระดับหนึ่ง