ผลกระทบของโควิด-19 ต่อห่วงโซ่อุปทานบริษัทขนาดใหญ่ในอุตสาหกรรมปลาทูน่ากระป๋องส่งออก

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อ (1) ศึกษาผลกระทบของสถานการณ์โควิด-19 ต่อห่วงโซ่อุปทานบริษัทส่งออกปลาทูน่ากระป๋องรายใหญ่ของประเทศไทย และ (2) เสนอแนะแนวทางในการดำเนินธุรกิจเพื่อจัดทำแผนรับมือความเสี่ยงจากสถานการณ์ที่อาจเกิดขึ้นในลักษณะคล้ายคลึงกับโควิด-19 การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ แบบศึกษาเฉพาะกรณี ซึ่งนำเสนอผ่านมุมมองของบุคคลภายนอกอุตสาหกรรม เครื่องมือที่ใช้เก็บรวบรวมข้อมูลปฐมภูมิ คือ การสัมภาษณ์ผู้ประกอบการ ร่วมกับการรวบรวมข้อมูลทุติยภูมิจากแหล่งข้อมูลที่เกี่ยวข้อง ผลการศึกษา พบว่า ผลกระทบที่เกิดขึ้นต่อห่วงโซ่อุปทานของบริษัทส่งออกปลาทูน่ากระป๋องขนาดใหญ่ ได้แก่ จำนวนผู้ขายปลาทูน่าดิบลดลงโดยเฉพาะในประเทศญี่ปุ่น ช่องทางการนำเข้าวัตถุดิบ และการส่งออกผลิตภัณฑ์ไปยังต่างประเทศเป็นไปด้วยความล่าช้า ต้องกระจายไปยังท่าเทียบเรือในภูมิภาคที่ไกลจากโรงงานผลิต บุคคลากรในสำนักงานต้องปรับเป็นการทำงานผ่านช่องทางออนไลน์ และแรงงานในกิจกรรมการผลิตต้องปรับลดจำนวนในการเข้าสู่พื้นที่ทำงาน และประสบปัญหาเรื่องการเดินทางข้ามพรมแดนสำหรับแรงงานรายวันชาวต่างด้าว กิจกรรมการผลิตวางแผนนำเครื่องจักร และเทคโนโลยีเข้ามาทดแทนแรงงานมนุษย์มากขึ้น ผู้ประกอบการแบกรับต้นทุนในการบริหารจัดการกิจกรรมเพื่อป้องกันโควิด-19 มากยิ่งขึ้น รวมไปถึงการจัดหาพื้นที่สำหรับพักสินค้าที่พร้อมส่งออกจากปัญหาลดจำนวนชั่วโมงการทำงานของเจ้าหน้าที่ประจำท่าเทียบเรือ และจากปัญหาการขาดแคลนตู้คอนเทนเนอร์ จากการสังเคราะห์ข้อมูลการสัมภาษณ์ประกอบกับข้อมูลทุติยภูมิ สามารถเสนอแนะแนวทางจัดทำแผนการรับมือความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นได้ โดยจัดตั้งสมาคมอุตสาหกรรม หรือสร้างความร่วมมือเพื่อช่วยเหลือสมาชิกในสถานการณ์ฉุกเฉิน เน้นวางแผนในการปรับรูปแบบการทำงานผ่านช่องทางออนไลน์มากขึ้น รวมถึงพิจารณาปรับลดการพึ่งพาแรงงานบุคคล เน้นการนำเครื่องจักร และเทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์เข้ามามีบทบาทในกิจกรรมของกระบวนการดำเนินธุรกิจมากขึ้น