ปัจจัยที่มีผลต่อการก่อหนี้ครัวเรือนในช่วงสถานการณ์การแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโควิด-19

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อการก่อหนี้ครัวเรือนและปัจจัยกำหนดปริมาณหนี้คงค้างของครัวเรือนในช่วงสถานการณ์การแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโควิด-19 กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ คือ ครัวเรือนในทุกจังหวัดทั่วประเทศไทย จำนวน 32,688 ครัวเรือน เครื่องมือที่ใช้เก็บรวบรวมข้อมูล คือ ข้อมูลทุติยภูมิที่ได้จากการสํารวจภาวะเศรษฐกิจและสังคมของครัวเรือนปี พ.ศ. 2564 ซึ่งจัดทำโดยสำนักงานสถิติแห่งชาติ สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ การใช้แบบจำลองโลจิท เพื่อวิเคราะห์ผลการเปลี่ยนของค่าตัวแปรอิสระที่มีต่อแปรตามในการมีหนี้ ผลการวิจัยพบว่า ตัวแปรที่ส่งผลต่อการก่อหนี้ครัวเรือน ได้แก่ อายุของหัวหน้าครัวเรือน สถานภาพการสมรส ระดับการศึกษา จำนวนสมาชิก ครัวเรือนมีสิทธิเบิกค่ารักษาพยาบาลจากหน่วยงานราชการ/รัฐวิสาหกิจ ครัวเรือนมีบัตรรับรองสิทธิแรงงานนอกระบบ ครัวเรือนได้รับบัตรสวัสดิการแห่งรัฐ ครัวเรือนได้รับประโยชน์จากโครงการช่วยเหลือของรัฐ รายได้ต่อเดือน ค่าใช้จ่ายอุปโภคบริโภคต่อเดือน ค่าใช้จ่ายที่ไม่เกี่ยวกับการอุปโภคบริโภคต่อเดือน มูลค่าทรัพย์สิน มูลค่าสินทรัพย์ทางการเงิน ครัวเรือนมีปัญหาในการใช้จ่าย ความสามารถในการกู้ยืมเพื่อทำธุรกิจ และความสามารถในการกู้ยืมเพื่อใช้จ่ายฉุกเฉิน ผลการศึกษาพบว่า ตัวแปรอิสระที่มีความสัมพันธ์กับปริมาณหนี้ของครัวเรือน ได้แก่ อายุของหัวหน้าครัวเรือน สถานภาพการสมรส ระดับการศึกษา จำนวนสมาชิก ครัวเรือนมีสิทธิเบิกค่ารักษาพยาบาลจากหน่วยงานราชการ/รัฐวิสาหกิจ ครัวเรือนได้รับบัตรสวัสดิการแห่งรัฐ รายได้ต่อเดือน ค่าใช้จ่ายอุปโภคบริโภคต่อเดือน ค่าใช้จ่ายที่ไม่เกี่ยวกับการอุปโภคบริโภคต่อเดือน มูลค่าทรัพย์สิน มูลค่าสินทรัพย์ทางการเงิน ครัวเรือนมีปัญหาการใช้จ่าย และความสามารถในการกู้ยืมเพื่อทำธุรกิจ จากผลการศึกษาพบว่า 3 ปัจจัยหลักที่ส่งผลต่อหนี้ครัวเรือน คือ ครัวเรือนมีรายได้ที่ไม่แน่นอน ครัวเรือนไม่ได้รับสิทธิสวัสดิการอย่างทั่งถึง ครัวเรือนไม่ได้รับความช่วยเหลือจากภาครัฐในช่วงวิกฤตการณ์ ดังนั้น ผลการศึกษาของงานวิจัยนี้ สามารถใช้เป็นข้อเสนอแนะให้ภาครัฐหรือหน่วยงานที่เกี่ยวข้องแก้ไขปัญหาดังกล่าวเพื่อให้หนี้ครัวเรือนลดลง