หลักการใช้และการประยุกต์การตีความกฎหมายปกครอง

ผู้แต่ง

  • ชิษณุชา หมั่นถนอม ศึกษานิเทศก์ชำนาญการพิเศษ, สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษายะลา, 125 ถนนพิพิธภักดี ตำบลสะเตง อำเภอเมืองยะลา จังหวัดยะลา 95000, joemajor5931@gmail.com

คำสำคัญ:

การตีความกฎหมายปกครอง, การประยุกต์ใช้การตีความกฎหมาย, การกระทำทางปกครอง

บทคัดย่อ

            บทความนี้มุ่งนำเสนอหลักการพื้นฐานและแนวทางการประยุกต์ใช้การตีความกฎหมายปกครอง ซึ่งเป็นเครื่องมือสำคัญในการสร้างความสมดุลระหว่างการใช้อำนาจของรัฐและการคุ้มครองสิทธิของประชาชน หลักการตีความกฎหมายปกครองประกอบด้วยแนวทางสำคัญ ได้แก่ การตีความโดยยึดความชัดเจนของถ้อยคำ การตีความตามเจตนารมณ์ของกฎหมาย การตีความที่เป็นธรรม และการตีความที่สอดคล้องกับหลักนิติธรรมและประโยชน์สาธารณะ ในด้านการประยุกต์ใช้ การตีความต้องพิจารณาบริบทของข้อเท็จจริงและวัตถุประสงค์ของกฎหมายอย่างรอบด้าน โดยเฉพาะอย่างยิ่งในกรณีที่ถ้อยคำในตัวบทกฎหมายมีความคลุมเครือหรือไม่ชัดเจน นอกจากนี้ ยังต้องคำนึงถึงแนวคำพิพากษาของศาลปกครองที่มีบทบาทสำคัญในการสร้างแนวปฏิบัติที่สอดคล้องกับมาตรฐานทางกฎหมาย โดยการประยุกต์ใช้การตีความกฎหมายปกครองได้มาจากหลักการตีความกฎหมายทั่วไปและกำหนดกระบวนการในการประยุกต์การตีความกฎหมายปกครองเพื่อให้เกิดภาพความเข้าใจมากขึ้น

เอกสารอ้างอิง

กองบรรณาธิการ สำนักกฎหมาย. (2553). บทสัมภาษณ์ความเห็นทางวิชาการ : เรื่อง “หลักการตีความกฎหมายตามครรลองของหลักนิติธรรม" : ฯพณฯ ศาสตราจารย์ (พิเศษ) ธานินทร์ กรัยวิเชียร”, จุลนิติ, 7 (4), 4-13.

กาญจนา สุขาบูรณ์. (2566). แนวทางการใช้ดุลพินิจของเจ้าหน้าที่ของรัฐภายใต้กรอบของกฎหมาย ศึกษากรณี มาตรการให้ความช่วยเหลือผู้ประกอบการในสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019. วารสารการเมือง การบริหาร และกฎหมาย, 15 (2), 6-7.

เครือข่ายกฎหมายมหาชนไทย. (2554). การใช้และการตีความกฎหมายปกครอง. สืบค้นวันที่ 10 มกราคม 2568, จาก http://www.public-law.net/publaw/view.aspx?id=1605.

ตระหง่าน เกียรติศิริโรจน์. (2566). คัมภีร์คดีปกครอง. กรุงเทพมหานคร : พิมพ์อักษร.

นันทวัฒน์ บรมานันท์. (2551). แนวคิดและปรัชญาของกฎหมายปกครอง. สืบค้นวันที่ 27 มีนาคม 2568, จาก http://public-law.net/publaw/view.aspx?id=1228

บวรศักดิ์ อุวรรณโณ. (2542). การตีความกฎหมาย : ตัวอักษรหรือเจตนารมณ์. วารสารศาลรัฐธรรมนูญ, 1 (2), 31-39.

ประสิทธิ์ ปิวาวัฒนพานิช. (2548). ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับกฎหมาย. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

ปาลีรัฐ ศรีวรรณพฤกษ์. (2555). Jurislateur ในกฎหมายปกครองฝรั่งเศส. สืบค้นวันที่ 27 มีนาคม 2568, จาก http://public-law.net/publaw/view.aspx?id=1795

มานิตย์ จุมปา. (2566). ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับกฎหมาย. พิมพ์ครั้งที่ 22. กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

มานิตย์ วงศ์เสรี. (2565). นิติวิธีว่าด้วยสัญญาทางปกครอง. กรุงเทพมหานคร : วิญญูชน.

ราชบัณฑิตยสถาน. (2556). พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพมหานคร : บริษัท อักษรเจริญทัศน์ อจท. จำกัด.

ฤทัย หงส์สิริ. (2543). นิติกรรมทางปกครอง. ใน คู่มือการศึกษาวิชากฎหมายปกครอง, น. 235. กรุงเทพมหานคร : สำนักอบรมศึกษากฎหมายแห่งเนติบัณฑิตสภา.

วรเจตน์ ภาคีรัตน์. (2546). ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายปกครอง : หลักการพื้นฐานของกฎหมายปกครองและการกระทำทางปกครอง. กรุงเทพมหานคร : วิญญูชน.

วรเจตน์ ภาคีรัตน์. (2553). การใช้และการตีความกฎหมายมหาชน. จุลนิติ, 7 (4), 53-84.

ศาลปกครอง. (2565). รวมคำวินิจฉัยที่พิจารณาจากที่ประชุมใหญ่ของศาลปกครองสูงสุด ตั้งแต่ปี 2544-2562. กรุงเทพมหานคร : หจก.แสงจันทร์การพิมพ์.

สมยศ เชื้อไทย. (2550). หลักกฎหมายมหาชนเบื้องต้น. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพมหานคร : วิญญูชน.

สมยศ เชื้อไทย. (2551). คำอธิบายวิชากฎหมายแพ่ง : หลักทั่วไป. พิมพ์ครั้งที่ 15. กรุงเทพมหานคร : วิญญูชน.

สุนันทา พิลาล้ำ. (2556). คำวินิจฉัยของศาลปกครองเกี่ยวกับประโยชน์สาธารณะในคดีปกครอง. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์).

หยุด แสงอุทัย. (2565). ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายทั่วไป. พิมพ์ครั้งที่ 22. กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

อริยพร โพธิใส. (2553). หลักทั่วไปในการตีความกฎหมายแพ่งและอาญา. จุลนิติ, 7 (4), 165.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-06-30

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิชาการ