การศึกษารูปแบบของการสื่อสารโดยตรงในภาพยนตร์บันเทิง

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้เป็นวิจัยเชิงคุณภาพมีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) เพื่อศึกษารูปแบบของการสื่อสารโดยตรง ที่ปรากฏในภาพยนตร์บันเทิง 2) เพื่อศึกษาการรับรู้และความรู้สึกของผู้ชมที่มีต่อเทคนิคการสื่อสารโดยตรง วิธีการศึกษาโดยวิเคราะห์ภาพยนตร์ 3 เรื่อง คือ Annie hall (2520), Funny game (2540), Amélie (2544) การสัมภาษณ์แบบเจาะลึกกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง ได้แก่ นักวิชาชีพและนักวิชาการด้านนิเทศศาสตร์ การสนทนากลุ่มตัวอย่างผู้ชม 2 กลุ่ม คือกลุ่มที่มีความรู้และกลุ่มที่ไม่มีความรู้ทางด้านภาพยนตร์ ผลการวิจัยพบว่า รูปแบบของการสื่อสารโดยตรงในภาพยนตร์บันเทิงสามารถจำแนกเป็น 3 รูปแบบ ได้แก่ 1) ตัวละครรับรู้ถึงตัวตนในภาพยนตร์ และแสดงออกต่อสถานการณ์ผ่านท่าทางและสีหน้าแก่ผู้ชม 2) ตัวละครสื่อสารกับผู้ชมโดยการพูดคุยกับผู้ชมอย่างเป็นธรรมชาติ 3) ตัวละครเข้าไปแทรกแซงหรือดัดแปลงโครงเรื่องของภาพยนตร์ได้อย่างอิสระ นักวิชาการมองว่าเทคนิคการสื่อสารโดยตรงเป็นการทำให้ผู้ชมเกิดการรู้สึกตัวและเกิดการ “หลุด” ออกจากสื่อที่กำลังรับชมชั่วคราว เพื่อให้ผู้ชมเห็นถึงปัญหาในเชิงบริบทของเรื่องราว และตั้งคำถามต่อประเด็นที่ภาพยนตร์ต้องการสื่อสารออกมา ด้านวิชาชีพมองว่าเทคนิคดังกล่าว ถ้าใช้งานอย่างเหมาะสมกับเรื่องราว มีวัตถุประสงค์ที่ชัดเจน จะทำให้ภาพยนตร์มีมิติและเกิดความแปลกใหม่ของการเล่าเรื่อง