การพัฒนาการบริหารจัดการวัดสร้างสุขด้วยกิจกรรม 5 ส ในจังหวัดนครราชสีมา
คำสำคัญ:
การบริหารจัดการวัด, กิจกรรม 5 ส, สัปปายะ 4, วัดสร้างสุขบทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1. ศึกษาสภาพทั่วไปของการบริหารจัดการวัดสร้างสุข ด้วยกิจกรรม 5 ส 2. ศึกษากระบวนการการบริหารจัดการวัดสร้างสุข ด้วยกิจกรรม 5 ส 3. นำเสนอการพัฒนาการบริหารจัดการวัดสร้างสุข ด้วยกิจกรรม 5 ส ในจังหวัดนครราชสีมา โดยประยุกต์ตามหลัก ปฏิรูปเทส 4 โดย ระเบียบวิธีวิจัยเป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ จากการสัมภาษณเชิงลึก กับผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน 25 รูป หรือคน และการสนทนากลุ่มเฉพาะ กับผู้ทรงคุณวุฒิด้านการบริหารจัดการวัดสร้างสุข ด้วยกิจกรรม 5 สในจังหวัดนครราชสีมา จำนวน 9 รูปหรือคน
ผลการวิจัยพบว่า 1. การบริหารวัดสร้างสุขด้วยกิจกรรม 5 ส เน้นความสะอาดและระเบียบ ส่งเสริมการมีส่วนร่วมของชุมชนและพระสงฆ์ แม้วัดจะเผชิญปัญหาทรัพยากรและการใช้เทคโนโลยีในการติดตามและประเมินผล 2. กระบวนการบริหารจัดการวัดตามหลัก 5 ส เริ่มจากการวิเคราะห์สถานการณ์และวางแผนร่วมกับชุมชน ใช้กระบวนการ PDCA เพื่อสร้างความเข้าใจ กำหนดบทบาท และติดตามผล การสร้างแรงจูงใจและวัฒนธรรมความสะอาดช่วยให้กิจกรรมยั่งยืน การมีส่วนร่วมและปรับปรุงตามเกณฑ์ช่วยพัฒนาคุณภาพ 3. การพัฒนาการบริหารจัดการวัดสร้างสุขด้วยกิจกรรม 5 ส เน้นการดำเนินงานที่เป็นระบบ โดยเริ่มจากการสะสางสิ่งของ จัดระบบ รักษาความสะอาด สร้างสุขลักษณะที่ดี และปลูกฝังวินัย ใช้กระบวนการปฏิรูปเทส 4 เพื่อจัดการอาวาส อาหาร บุคคล และธรรมะอย่างมีประสิทธิภาพ สร้างวัดที่สะอาดและเอื้อต่อการปฏิบัติศาสนกิจ
References
กนก แสนประเสริฐ. (2549). ประมวลพระราชบัญญัติคณะสงฆ์. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ.
กองพุทธศาสนสถาน กรมการศาสนา. (2545). คู่มือการพัฒนาวัด อุทยานการศึกษาในวัดลานวัด ลานใจ ลานกีฬา. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์การศาสนา.
ชูชาติ วิรเศรณี. (2542). ISO 9000 สำหรับนักบริหารมืออาชีพ. กรุงเทพฯ: ซีเอ็ดยูเคชั่น.
ธีรวิทย์ ทองนอก. (2561). การบริหารจัดการองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นเชิงพุทธบูรณาการของเทศบาลเมืองหนองปรือ จังหวัดชลบุรี (ดุษฎีนิพนธ์พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาพระพุทธศาสนา). พระนครศรีอยุธยา: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระครูวัชรสุวรรณาทร (ลูกชุบ เกตุเขียว). (2558). การประยุกต์ใช้อิทธิบาทธรรมเพื่อส่งเสริมกลยุทธ์การอนุรักษ์โบราณสถานของพระสังฆาธิการในเขตปกครองคณะสงฆ์ภาค 15 (ดุษฎีนิพนธ์พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาการจัดการเชิงพุทธ). พระนครศรีอยุธยา: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระธรรมวโรดม (บุญมา คุณสมฺปนฺโน). (2539). การปกครองวัด. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์การศาสนา.
พระมหาจินตวัฒน์ จารุวฑฺฒโน. (2562). รูปแบบการบริหารวัดสร้างสุขด้วยกิจกรรม 5 ส จังหวัดสิงห์บุรี (ดุษฎีนิพนธ์พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาการจัดการเชิงพุทธ). พระนครศรีอยุธยา: มหาวิทยาลัยมหาจุงฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระมหาเสริมชัย ชยมงฺคโล. (2541). การบริหารวัด. กรุงเทพฯ: วีชั่นอาร์ต คอร์ปอเรชั่น.
พระราชวรมุนี (ประยุทธ์ ปยุตฺโต). (2527). สถาบันสงฆ์กับสังคมไทย. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มูลนิธิโกมลคีมทอง.
สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ. (2562). ข้อมูลทะเบียนวัด ณ เดือนมกราคม พ.ศ. 2562. สืบค้น 9 กันยายน 2563, จาก https://shorturl.asia/QreDZ