การบริหารจัดการชุมชนตามหลักเศรษฐกิจพอเพียงของเทศบาลตำบลบ้านนา อำเภอบ้านนา จังหวัดนครนายก โดยการประยุกต์ตามหลักพุทธธรรม
คำสำคัญ:
การบริหารจัดการชุมชน, หลักเศรษฐกิจพอเพียง, การประยุกต์หลักพุทธธรรม, เทศบาลตำบล, หลักทิฏฐธัมมิกัตถสังวัตตนิกธรรม 4บทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1. ศึกษาระดับการบริหารจัดการชุมชนตามหลักเศรษฐกิจพอเพียงของเทศบาลตำบลบ้านนา อำเภอบ้านนา จังหวัดนครนายก 2. ศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างหลักพุทธธรรมกับการบริหารจัดการชุมชนตามหลักเศรษฐกิจพอเพียงและ 3. นำเสนอการบริหารจัดการชุมชนตามหลักเศรษฐกิจพอเพียง โดยการประยุกต์ตามหลักพุทธธรรม โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยแบบผสานวิธี เชิงปริมาณเก็บข้อมูลจากแบบสอบถามมีค่าความเชื่อมั่น 0.987 กับกลุ่มตัวอย่าง 362 คน คัดเลือกโดยการสุ่มได้จากสูตรของทาโร ยามาเน่ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนาและสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์เพียร์สันและเชิงคุณภาพจากการสัมภาษณ์ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ 10 รูปหรือคน เครื่องมือที่ใช้ ได้แก่ แบบสัมภาษณ์ชนิดมีโครงสร้างซึ่งเป็นคำถามปลายเปิด รวมทั้งการวิเคราะห์เนื้อหาเชิงบริบทเพื่อสนับสนุนผลการวิจัยเชิงปริมาณ
ผลการวิจัยพบว่า 1. ระดับการบริหารจัดการชุมชนตามหลักเศรษฐกิจพอเพียง โดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก (=4.38, S.D.=0.497) เมื่อพิจารณารายด้าน พบว่า ด้านอุฏฐานสัมปทา (
=4.50, S.D.=0.468) รองลงมา คือ ด้านกัลยาณมิตตา (
=4.37, S.D.=0.587) ด้านสมชีวิตา (
=4.33, S.D.=0.583) และด้านอารักขสัมปทา (
=4.32, S.D.=0.600) ซึ่งล้วนอยู่ในระดับมาก 2. หลักทิฏฐธัมมิกัตถสังวัตตนิกธรรม 4 โดยภาพรวม กับการพัฒนาชุมชนตามแนวทางปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง โดยภาพรวมมีความสัมพันธ์เชิงบวกอยู่ในระดับสูง (r = 0.703**) 3. การบริหารจัดการชุมชนตามหลักเศรษฐกิจพอเพียงโดยประยุกต์หลักพุทธธรรม ประกอบด้วย 3.1 ด้านอุฏฐานสัมปทาเน้นความขยันหมั่นเพียรมีเป้าหมาย 3.2 ด้านอารักขสัมปทา รู้จักบริหารจัดการทรัพย์สินอย่างมีเหตุผล ปลูกฝังความซื่อสัตย์สุจริต และดำเนินชีวิตอย่างพอเพียง 3.3 ด้านกัลยาณมิตตา ส่งเสริมการคบหาคนดี มีศีลธรรม 3.4 ด้านสมชีวิตา ใช้ชีวิตอย่างพอประมาณ มีวินัยการเงิน ทำงานอย่างสุจริต
เอกสารอ้างอิง
กรกฤษณ์ ใสสม. (2565). การพัฒนาชุมชนตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงขององค์การบริหารส่วนตำบลถืมตอง อำเภอเมืองน่าน จังหวัดน่าน (สารนิพนธ์รัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชา). พระนครศรีอยุธยา: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
กองทัพเรือ. (2566). รัชการที่ 9 พระราชทานแนวพระราชดำริ “เศรษฐกิจพอเพียง” สืบค้น 8 กุมภาพันธ์ 2567, จาก https://shorturl.asia/ERugb
ชญานันทน์ ภักดีเศรษฐภรณ. (2564). การสร้างความมั่นคงทางการเงินโดยใช้หลักธรรมทางพระพุทธศาสนาของชุมชนยายชา อำเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม (วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการพัฒนาสังคม). พระนครศรีอยุธยา: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
ทักษิณ พลกล้า. (2567, 9 พฤษภาคม). ปราชญ์ชุมชนตำบลบ้านนา อำเภอบ้านนา จังหวัดนครนายก [บทสัมภาษณ์].
เทศบาลตำบลบ้านนา. (2567) ข้อมูลหน่วยงาน. สืบค้น 1 เมษายน 2567, จาก https://banna-city.go.th/public/list/data/index/menu/1144
นิกร รอดประเสริฐ. (2567, 12 พฤษภาคม). กำนันตำบลบ้านนา อำเภอบ้านนา จังหวัดนครนายก [บทสัมภาษณ์].
บรรพต รัตนเกตุ. (2567, 9 พฤษภาคม). นายอำเภอบ้านนา อำเภอบ้านนา จังหวัดนครนายก [บทสัมภาษณ์].
พระครูญาณปรีชา (นพดล ตปสีโล). (2564). การประยุกต์ใช้หลักทิฏฐธัมมิกัตถะประโยชน์ 4 ในการพัฒนาเศรษฐกิจชุมชนของอำเภอศรีเชียงใหม่ จังหวัดหนองคาย (วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาพระพุทธศาสนา). พระนครศรีอยุธยา: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระครูนิมิตวรธรรม (พรม ธมฺมวโร). (2560). การวิเคราะห์หลักเศรษฐกิจพอเพียงของนายผาย สร้อยสระกลางกับเศรษฐกิจพอเพียงตามหลักพุทธธรรม (วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาพระพุทธศาสนา). พระนครศรีอยุธยา: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระครูโสภณนาคกิจ (เสนาะ อายุวฑฺฒโก). (2567, 13 พฤษภาคม). เจ้าคณะอำเภอบ้านนา อำเภอเมือง จังหวัดนครนายก [บทสัมภาษณ์].
พระธรรมปิฎก (ป.อ.ปยุตฺโต). (2546). พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม (พิมพ์ครั้งที่ 12). กรุงเทพฯ: มูลนิธิพุทธธรรม.
พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร. (2517). พระราชดำรัสเนื่องในวโรกาสการแข่งขันเศรษฐกิจพอเพียง ครั้งที่ 1 (18 กรกฎาคม 2517). สืบค้น 8 กุมภาพันธ์ 2567, จาก https://shorturl.asia/6Ggr3
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกฉบับภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2566). แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 13 (พ.ศ. 2566-2570). กรุงเทพฯ: สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ.
Likert, R. (1967). The Method of Constructing an Attitude Scale. In Fishbein, M. (Ed.), Reading in Attitude Theory and Measurement. (pp. 90-95). New York: Wiley & Son.
Yamane, T. (1973). Statistics: An Introductory Analysis (3rd ed.). New York: Harper and Row.
