การสร้างเครือข่ายการจัดการป่าชุมชนอย่างยั่งยืนด้วยหลักการทรงงาน จังหวัดลำพูน
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) วิเคราะห์ปัจจัยที่ส่งผลต่อความสำเร็จของการจัดการป่าชุมชนอย่างยั่งยืนโดยใช้หลักการทรงงานของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 9 และ 2) เสนอแนวทางการสร้างเครือข่ายการจัดการป่าชุมชนในจังหวัดลำพูน ข้อมูลรวบรวมจากผู้นำชุมชนและกรรมการป่าชุมชน 7 แห่ง ผ่านการศึกษาเอกสาร การสังเกต การสัมภาษณ์ เรียนรู้แบบมีส่วนร่วม และแบบสอบถามมาตรวัดลิเคิร์ท 5 ระดับ แล้วนำมาวิเคราะห์ด้วยสถิติเชิงพรรณนาและการทดสอบ t-test
ผลการวิจัยพบว่า
1. ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อความสำเร็จในการบริหารจัดการป่าชุมชนบ้านดงห้วยเย็น จังหวัดลำพูน ด้วยหลักการทรงงานตามศาสตร์พระราชา ประกอบไปด้วย หลักการทรงงาน 13 ประการ แบ่งออกเป็น 4 ด้าน ได้แก่ ปัจจัยด้านสังคม ประกอบด้วย รู้รักสามัคคี ภูมิสังคม ประหยัด เรียบง่าย และได้ประโยชน์สูงสุด และใช้ธรรมชาติ ช่วยธรรมชาติ ปัจจัยด้านกระบวนการ ประกอบด้วย ทำตามลำดับขั้น บริหารจัดการอย่างเป็นระบบ บริหารจัดการแบบองค์รวม และมีส่วนร่วม ปัจจัยด้านหลักธรรม ประกอบด้วย ความซื่อสัตย์ สุจริต และจริงใจต่อกัน และปัจจัยด้านการพัฒนา ประกอบด้วย ทำเรื่อยๆ ทำแบบสังฆทาน ระเบิดจากข้างใน ประโยชน์ส่วนรวม และเศรษฐกิจพอเพียง
3. แนวทางการสร้างเครือข่ายการจัดการป่าชุมชนอย่างยั่งยืนในจังหวัดลำพูนด้วยด้วยหลักการทรงงานตามศาสตร์พระราชา ประกอบด้วย 2 กระบวนการ ได้แก่ 1) การศึกษาเรียนรู้หลักการทรงงาน ในเรื่องของความซื่อสัตย์ สุจริต และจริงใจต่อกัน ทำเรื่อยๆ ทำแบบสังฆทาน ระเบิดจากข้างใน ประโยชน์ส่วนรวม การพึ่งตัวเอง และ 2) การบริหารจัดการตามศาสตร์พระราชา ในเรื่องของความเพียร ความสามัคคี เข้าใจ เข้าถึง พัฒนา และการมีส่วนร่วม
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เพื่อให้เป็นไปตามกฎหมายลิขสิทธิ์ ผู้นิพนธ์ทุกท่านต้องลงลายมือชื่อในแบบฟอร์มใบมอบลิขสิทธิ์บทความ ให้แก่วารสารฯ พร้อมกับบทความต้นฉบับที่ได้แก้ไขครั้งสุดท้าย นอกจากนี้ ผู้นิพนธ์ทุกท่านต้องยืนยันว่าบทความ ต้นฉบับที่ส่งมาตีพิมพ์นั้น ได้ส่งมาตีพิมพ์เฉพาะในวารสาร วิชาการธรรม ทรรศน์ เพียงแห่งเดียวเท่านั้น หากมีการใช้ ภาพหรือตารางของผู้นิพนธ์อื่นที่ปรากฏในสิ่งตีพิมพ์อื่นมาแล้ว ผู้นิพนธ์ต้องขออนุญาตเจ้าของลิขสิทธิ์ก่อน พร้อมทั้ง แสดงหนังสือที่ได้รับการยินยอมต่อบรรณาธิการ ก่อนที่บทความจะได้รับการตีพิมพ์เอกสารอ้างอิง
กนกวรรณ ทุมอนันต์, อดิศักดิ์ ทุมอนันต์ และฉัตรชัย ชมชารี. (2564). การจัดการป่าชุมชนแบบมีส่วนร่วม: กรณีศึกษาป่าชุมชนดงหัน บ้านท่าม่วง ตำบลท่าม่วง อำเภอเสลภูมิ จังหวัดร้อยเอ็ด. วารสารพุทธปรัชญาวิวัฒน์, 5(1), 33-41. http://ojs.mbu.ac.th/index.php/jbpe/article/view/1451/975
ก้องเกียรติ เต็มตำนาน. (2565). รูปแบบการจัดการป่าชุมชนโดยการมีส่วนร่วมเพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืน จังหวัดมหาสารคาม. (วิทยานิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต). มหาสารคาม: มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
คณะอนุกรรมการศึกษาปรัชญาทฤษฎีแห่งศาสตร์พระราชา. (2560). รายงานคณะอนุกรรมการศึกษาปรัชญาทฤษฎีแห่งศาสตร์พระราชา ในคณะกรรมการขับเคลื่อนสืบสานศาสตร์พระราชา สภาขับเคลื่อนการปฏิรูปประเทศ. กรุงเทพฯ: กลุ่มงานคณะกรรมาธิการติดตามการบริหารงบประมาณ สำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร.
โชดก จรุครธ์. (2558). รายงานผลการดำเนินการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมและช้าง. เชียงใหม่: สำนักทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมเชียงใหม่.
นันทิกานต์ พิลาวัลย์, จักรกฤษณ์ คณารีย์, ณัฐวุฒิ ใหม่นวล และกัญจนภรณ์ ธงทอง. (2565). การสำรวจพืชสมุนไพรในพื้นที่ป่าชุมชนเพื่อใช้เป็นแหล่งในการผลิตวัตถุดิบสมุนไพร กรณีศึกษา ป่าชุมชนบ้านหัวฝาย ตำบลบ้านดู่ อำเภอเมือง จังหวัดเชียงราย. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุดรธานี, 11(2), 83-96. https://so06.tci-thaijo.org/index.php/hsudru/article/view/254286
ปวีณา วงศ์หงษ์, จินตนา อมรสงวนสิน และณัฐพล จันทร์แก้ว. (2560). การถอดบทเรียนการจัดการป่าชุมชน: กรณีศึกษาป่าชุมชนบ้านตะเกราทอง หมู่ 6 ตำบลบ้านแลง อำเภอเมือง จังหวัดระยอง. วารสารวิจัยรำไพพรรณี, 11(1), 122-132. https://so05.tci-thaijo.org/index.php/RRBR/article/view/241026
พยุงพร ศรีจันทวงษ์ และสาคร พรหมโคตร. (2562). จิตอาสากับบทบาทการอนุรักษ์และการจัดการป่าชุมชน: กรณีศึกษาป่าชุมชนบ้านบุ่งกุ่ม ตำบลนาหอ อำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย. วารสารมณีเชษฐาราม วัดจอมมณี, 2(2), 65-76. https://so07.tci-thaijo.org/index.php/JMCR/article/view/173
พระครูสุวรรณทัศนสุนทร, จีรศักดิ์ ปันลำ และสมจันทร์ ศรีปรัชยานนท์. (2565). แนวทางการพัฒนาและอนุรักษ์ป่าชุมชนของพระบาทดอยโตน ตำบลล้อมแรด อำเภอเถิน จังหวัดลำปาง. วารสารบัณฑิตแสงโคมคำ, 7(1), 100-115. https://so02.tci-thaijo.org/index.php/jsbs/article/view/250566
พระพลากร สุมงฺคโล (อนุพันธ์). (2561). การจัดการป่าชุมชนท้องถิ่นในภาคตะวันออกเฉียงเหนือตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง. (รายงานการวิจัย). พระนครศรีอยุธยา: สถาบันวิจัยพุทธศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พิชิตชัย คําอินทร์. (2557). พฤติกรรมการอนุรักษ์ป่าชุมชนของผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย. (วิทยานิพนธ์วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต). มหาสารคาม: คณะสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
พิทยาภรณ์ ป่าหลวง, สุรินทร์ อ้นพรม และรัชนี โพธิแท่น. (2561). การพัฒนาศักยภาพและความเข้มแข็งเครือข่ายป่าชุมชน จังหวัดมหาสารคาม. วารสารการจัดการป่าไม้, 12(23), 1-13.
ภาวดี ทะไกรราช. (2561). การจัดการป่าชุมชนในพื้นที่ชั้นคุณภาพลุ่มน้ำชั้นที่ 3 จังหวัดศรีสะเกษโดยการมีส่วนร่วมของประชาชน. วารสารวิชาการ มหาวิทยาลัยราชภัฏศรีสะเกษ,12(3), 108-122. https://so05.tci-thaijo.org/index.php/sskrujournal/article/view/149097/109518
มูลนิธิสืบนาคะเสถียร. (2566). สถานการณ์ป่าไม้ไทย 2565. เข้าถึงได้จาก https://www.seub.or.th/document/สถานการณ์ป่าไม้ไทย/2023-235/
รังสรรค์ เกตุอ๊อต, บุญศิริ สุขพร้อมสรรพ์ และนิติ เอี่ยมชื่น. (2563). การประเมินศักยภาพชุมชนต้นแบบเพื่อการจัดการปัญหาหมอกควันและไฟป่าในพื้นที่จังหวัดพะเยา. วารสารวิชาการเพื่อการพัฒนานวัตกรรมเชิงพื้นที่, 1(3), 36-50. https://ph01.tci-thaijo.org/index.php/jsid/article/view/244854/166531
วันชัย แก้วแสน และกฤษณา ไวสำรวจ. (2563). การจัดการป่าชุมชนต้นน้ำโดยการจัดการเครือข่ายในจังหวัดน่าน. วารสารสังคมศาสตร์และมานุษยวิทยาเชิงพุทธ, 5(8), 141-159. https://so04.tci-thaijo.org/index.php/JSBA/article/view/244719/166421
วิภาวรรณ มะลิวรรณ์, อภิชาต ใจอารีย์ และประสงค์ ตันพิชัย. (2560). แนวทางส่งเสริมการมีส่วนร่วมในการจัดการป่าชุมชนเขาขลุง ตำบลเขาขลุง อำเภอบ้านโป่ง จังหวัดราชบุรี. วารสารมหาวิทยาลัยศิลปากร ฉบับภาษาไทย สาขามนุษยศาสตร์ สังคมศาสตร์ และศิลปะ, 10(1), 694-708. https://he02.tci-thaijo.org/index.php/Veridian-E-Journal/article/view/87405
สายชล สง่าศรี, จีรศักดิ์ ปันลัม และสมจันทร์ ศรีปรัชยานนท์. (2565). การจัดการปัญหาไฟป่าและหมอกควันตามหลักพุทธนิเวศวิทยาของหน่วยป้องกันและพัฒนาป่าไม้เกาะคา จังหวัดลำปาง. วารสารปัญญา, 9(1), 70-84. https://so06.tci-thaijo.org/index.php/panya-thjo/article/view/254323
สุทธิพันธ์ อรัญญวาส, พระครูเอกุตตรสตาธิคุณ (วงค์ธรรม) และพระครูปริยัติวรเมธี (ทิพย์มณี). (2563). ป่าชุมชน: แนวคิดทางนิเวศวิทยาในการจัดการป่าไม้ของพระสงฆ์ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ. วารสารบัณฑิตศึกษามหาจุฬาขอนแก่น, 7(2), 230-246. https://so02.tci-thaijo.org/index.php/jg-mcukk/article/view/241928/165143
สุมัย หมายหมั้น. (2562). การพัฒนาศักยภาพเครือข่ายป่าชุมชน. เอกสารประกอบการสัมมนาเชิงปฏิบัติการเรื่องการพัฒนาศักยภาพผู้นำเครือข่ายป่าชุมชน ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2562, วันที่ 4-6 กันยายน 2562, ณ โรงแรมเอเชีย แอร์พอร์ท (ศูนย์การค้าเซียร์ รังสิต), จังหวัดปทุมธานี.
อภิษฎาข์ ศรีเครือดง และจิดาภา เร่งมีศรีสุข. (2558). การพัฒนาเครือข่ายการบริหารงานของเทศบาลนครนนทบุรี. (รายงานการวิจัย). พระนครศรีอยุธยา: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
Cronbach, L. J. (1970). Essentials of psychological testing. (3rd ed.). New York: Harper & Row.
